Petroniusz Maksymus
Flavius Anicius Petronius Maximus
Ilustracja
Cesarz rzymski
Okres

od 17 marca 455
do 31 maja 455

Poprzednik

Walentynian III

Następca

Awitus

Dane biograficzne
Data urodzenia

ok. 396

Data śmierci

31 maja 455

Moneta
moneta
Solid Petroniusza Maksymusa (RIC 2201)

Petroniusz Maksymus (Flavius Anicius Petronius Maximus Augustus; ur. ok. 396, zm. 31 maja 455) – rzymski polityk (m.in. za rządów cesarza Honoriusza był zarządcą skarbca państwowego, dwukrotnie sprawował funkcję konsula – w latach 433 i 443, został również przewodniczącym senatu), oraz cesarz zachodniorzymski od 17 marca do 31 maja 455.

Około 411 jako piętnastoletni chłopiec został pretorem. Kilka lat później około 415 w wieku osiemnastu lat został trybunem i notariuszem (tribunus et notarius). Jako dwudziestolatek pełnił urząd komesa świętej szczodrobliwości (comes sacrarum largitionum) od ok. 416 do 419 i zajmował się cesarskim skarbcem. Następnie dwukrotnie był prefektem Rzymu (Praefectus urbi Romae) w okresie między 420 a 439 (styczeń/luty 420–sierpień/wrzesień 421 oraz przez jakiś czas przed 439). Sprawując ten urząd odnowił bazylikę św. Piotra. Zbudował też nowe forum na wzgórzu Celius między via Labicana a bazyliką św. Klemensa. Dwukrotnie był konsulem w 433 i 443. W latach 439–441 piastował urząd prefekta pretorium Italii (praefectus praetorio Italiae). W 445 otrzymał tytuł patrycjusza[1][2].

Ten bogaty i wpływowy senator rzymski najwyższą władzę uzyskał po śmierci Walentyniana III. Według Prokopiusza Maksymus spiskował przeciwko niemu i to z jego namowy w marcu 455 dwaj Hunowie Optyla i Traustyla byli żołnierze Aecjusza zabili cesarza, tak jak pół roku wcześniej brał udział w spisku przeciw Aecjuszowi[3].

Maksymus mianował wiosną 455 Awitusa dowódcą obu rodzajów wojsk zachodniorzymskich w Galii (magister utriusque militiae in praesenti)[4][5]. Jego zadaniem było przeciwstawienie się zagrażającym Galii Alamanom, Frankom i Sasom. Nominacja ta miała też zjednać przychylność arystokracji galijskiej oraz byłych stronników Aecjusza[6][7][8].

Nowy władca poślubił wdowę po Walentynianie, Licynię Eudoksję, a jego syn Palladiusz – córkę Eudokię. To kontrowersyjne posunięcie, które miało w zamierzeniu Maksymusa umocnić jego władzę, stało się przyczyną jego upadku. Ręka Eudokii była bowiem wcześniej obiecana Hunerykowi, synowi króla WandalówGenzeryka[9].

Barbarzyński władca otrzymał w ten sposób wygodny pretekst do interwencji. Flota Wandalów pod jego osobistym przywództwem wylądowała u ujścia Tybru pod koniec maja 455 i ruszyła na Rzym. Wieść o tym wydarzeniu wywołała panikę. Petroniusz Maksymus opuszczony przez swój dwór usiłował 31 maja 455 konno wydostać się z miasta. Gdy był już niedaleko miejskiej bramy, został rozpoznany przez tłum uciekających mieszkańców, którzy obwiniając go o sprowokowanie Wandalów obrzucili go kamieniami. Gdy cesarz spadł z konia, został rozszarpany na strzępy przez wrogi tłum, a jego zwłoki wrzucono do Tybru.

Maksymus rządził jedynie przez 2 miesiące, a jego następcą został Awitus[10][11].

Przypisy

  1. Martindale 2006 ↓, s. 750.
  2. Krawczuk 1991 ↓, s. 526–527.
  3. Pawlak 2009 ↓, s. 314–315.
  4. Martindale 2006 ↓, s. 198.
  5. Pawlak 2009 ↓, s. 103.
  6. Zołoteńki 2011 ↓, s. 127.
  7. Krawczuk 1991 ↓, s. 528–529.
  8. Pawlak 2010 ↓, s. 54.
  9. Krawczuk 1991 ↓, s. 528.
  10. Krawczuk 1991 ↓, s. 528–530.
  11. Pawlak 2010 ↓, s. 53.

Bibliografia

  • Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Iskry", 1991, s. 526–533. ISBN 83-207-1099-5.
  • John Robert Martindale: The Prosopography of the Later Roman Empire. T. II A.D. 395-527. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, s. 750 nn. ISBN 978-0-521-20159-9. (ang.).
  • Marcin Pawlak: Aecjusz i barbarzyńcy. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2009, seria: Mediterraneum. ISBN 978-83-88737-79-4.
  • Marcin Pawlak: Rzymski Zachód w latach 395–493. W: Świat rzymski w V wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Rafała Kosińskiego i Kamilli Twardowskiej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010. ISBN 978-83-62261-16-1.
  • Dawid Zołoteńki: Galia u schyłku panowania rzymskiego. Administracja cywilna i wojskowa oraz jej reprezentanci w latach 455–486. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2011, seria: Notus — Scripta Antiqua et Byzantina. ISBN 978-83-62261-34-5.

Linki zewnętrzne

  • Zbiór monet Petroniusza Maksymusa na stronie wildwinds.com. [dostęp 2016-06-03]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się