 Paul McCartney podczas koncertu w Krakowie (2018) | |
| Imię i nazwisko |
James Paul McCartney |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1942 |
| Instrumenty |
gitara basowa, fortepian, organy, gitara akustyczna, gitara elektryczna, perkusja, instrumenty perkusyjne, ukulele |
| Typ głosu |
tenor |
| Gatunki |
rock-n-roll, rock, pop-rock, muzyka poważna, folk-rock, folk, blues-rock |
| Zawód |
autor tekstów, kompozytor, muzyk, wokalista, aktywista |
| Aktywność |
od 1957 |
| Wydawnictwo |
Parlophone, Capitol, Apple, CBS Records, EMI, Hear Music, Universal Music |
| Powiązania |
The Quarry Men, The Beatles, Wings, The Fireman, Michael Jackson |
| Instrument | |
| Höfner 500/1 Rickenbacker 4001 Gibson Les Paul | |
| Odznaczenia | |
     
| |
| |
| Strona internetowa | |
Sir James Paul McCartney[1] (wym. [ˈdʒeɪmz ˈpɔ:l məˈkɑ:tni][2]; ur. 18 czerwca 1942 w Liverpoolu) – brytyjski kompozytor, multiinstrumentalista i piosenkarz, kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego. Znany głównie jako członek grupy The Beatles, która sprzedała najwięcej płyt spośród wszystkich zespołów w historii[3].
Kompozytor muzyki rockowej, filmowej, poważnej oraz elektronicznej. Znany jest także z częstych udziałów w projektach charytatywnych. Napisana przez niego piosenka „Yesterday” jest najczęściej granym przez innych artystów utworem w historii, a także najczęściej graną piosenką w amerykańskich mediach – ponad 7 mln razy[4]. Inna stworzona przez niego piosenka, „Mull of Kintyre” z 1977, była pierwszym singlem sprzedanym w ponad 2 mln nakładzie w Wielkiej Brytanii. Pozostał najlepiej sprzedającym się singlem aż do 1984.
Przedsiębiorstwo MPL Communications, którego właścicielem jest McCartney, posiada prawa autorskie do ponad 3 tys. piosenek. W katalogu znajdują się m.in. wszystkie piosenki napisane przez Buddy’ego Holly’ego oraz musicale: Guys and Dolls, Grease i Chór.
Jest także malarzem, obrońcą praw zwierząt, wegetarianinem, nauczycielem muzyki, aktywistą w kampaniach przeciw minom lądowym, wybijaniu fok i długowi trzeciego świata.
Wpisany w Księdze Rekordów Guinnessa jako muzyk i kompozytor, który osiągnął największy sukces w historii muzyki[5], dzięki ponad 60 złotym płytom i setkom milionów sprzedanych płyt. Był członkiem spółki kompozytorskiej Lennon/McCartney, która odniosła największy sukces w historii muzyki i miała ogromny wpływ na innych twórców[6]. Po rozpadzie The Beatles wraz z żoną, Lindą McCartney, założył zespół Wings, a po jego rozwiązaniu z powodzeniem kontynuował karierę solową.
Jest zdobywcą wielu nagród. Otrzymał odznaczenie (MBE) w 1965 i był pasowany na kawalera tego orderu w 1997.
Został uznany za jednego ze 100 żyjących geniuszy, na podstawie e-mailowego sondażu przedsiębiorstwa konsultingowego Creators Synectics[7].
Dwukrotnie wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame – w 1988 wraz z The Beatles i w 1999 jako artysta solowy[8].
Urodził się w 18 czerwca 1942 w Walton General Hospital w Liverpoolu, gdzie jego matka, Mary Patricia z domu Mohin, pracowała jako pielęgniarka na oddziale położniczym[9][10]. Jego ojciec, James „Jim” McCartney, był sprzedawcą bawełny, strażakiem i bandżystą jazzowym[11][12]. Paul został ochrzczony w obrządku rzymskokatolickim, aczkolwiek wychowywany był bezwyznaniowo ze względu na fakt, iż matka była katoliczką, a ojciec – protestantem nastawionym agnostycznie[13][14]. Podobnie jak wielu mieszkańców Liverpoolu McCartney ma korzenie irlandzkie[15]; jego dziadek ze strony matki – Owen Mohin/Mohan urodził się w Tullynamalrow w hrabstwie Monaghan w Irlandii i w 1905 poślubił Mary Theresę Danher z Toxteth[13]. Ma młodszego o półtora roku brata Michaela (ur. 7 stycznia 1944)[11][13].
Ze względu na pracę rodziców wielokrotnie się przeprowadzał, mieszkał m.in. w Anfield, północno-zachodniej dzielnicy Liverpoolu, po II wojnie światowej przeniósł się z rodziną do domu w Kowlsely w Wallasey, a w 1955 zamieszkali w domu przy Forthlin Road 20 w Allerton[9]. W dzieciństwie śpiewał w chórze kościelnym i uczestniczył w przesłuchaniu do chóru przy katedrze anglikańskiej, ale został odrzucony, bo nie umiał czytać nut[14]. Dzięki ojcu zafascynował się artystami, takimi jak Fats Waller czy Fred Astaire, później był też fanem Elvisa Presleya, Lonnie Donegana, Eddie’ego Cochrana, Roberta Vincenta i Little Richarda[16]. W 1955 napisał swój pierwszy autorski utwór – „I Lost My Little Girl”[12]. Próbując otrząsnąć się po śmierci matki, która zmarła 31 października 1956 wskutek choroby nowotworowej (rak piersi), poświęcił się grze na gitarze, kontynuował też pisanie piosenek[12][17]. Od dziecka jest osobą leworęczną[12], dlatego grał na gitarze odwróconej do góry nogami[18]. Po śmierci matki zamknął się w sobie, opuścił się w nauce, zaczął wagarować i wkroczył w okres nastoletniego buntu[19].
15 czerwca 1956 podczas Woolton Fête, uroczystości podsumowującej rok szkolny w Quarry Bank Grammar School odbywającej się w ogrodzie kościoła pw. Świętego Piotra w Woolton, poznał Johna Lennona, współtwórcę i członka zespołu The Quarrymen[20]. Kolejny raz spotkali się 6 lipca 1957 na kolejnej edycji Woolton Fête, na której zespół Lennona grał koncert[21], a McCartney dołączył do nich na scenie, prezentując covery rockandrollowych przebojów: „Long Tall Sally”, „Tutti Frutti”, „Be-Bop-a-Lula” i „Twenty Flight Rock”[22][23]. Następnego dnia wziął udział w próbie zespołu[22], a 18 października zadebiutował na scenie wystąpem z The Quarrymen na zabawie tanecznej Klubu Konserwatywnego w New Clubmoor Hall w Liverpoolu[24]. Podjął też studia na Liverpool Art College, ale opuszczał wiele zajęć (co skutkowało niezdaniem egzaminów i powtarzaniem jednego roku), a czas wolny poświęcał na doskonalenie gry na gitarze[25]. Latem 1957 wziął udział w konkursie młodych talentów zorganizowanym na obozie w Filey w Yorkshire, na którym wykonał covery piosenek „Bye Bye Love” zespołu The Everly Brothers i „Long Tall Sally” Little Richarda[26].
McCartney i Lennon szybko się zaprzyjaźnili oraz zaczęli tworzyć pierwsze wspólne utwory[27][28]. W początkach ich przyjaźni Mimi Smith, ciotka i opiekunka Lennona, nie akceptowała McCartneya, ponieważ pochodził z „klasy robotniczej”, poza tym nazywała go „małym przyjacielem Johna”[29]. Ojciec McCartneya powiedział synowi, że Lennon „wpakuje go w kłopoty”, jednak pozwolił The Quarrymen odbywać próby w swoim domu[30][31][32]. Do The Querrymen wkrótce dołączyli George Harrison[33] i Stuart Sutcliffe[34][35]. W tym składzie w sierpniu 1960 zagrali w Hamburgu pierwszy koncert jako The Beatles[36][37].
Po powrocie z Hamburga zgłosił się do biura pośrednictwa pracy i zaczął pracować w firmie przewozowej i przy nawijaniu uzwojeń w firmie „Massey and Coggins”, a po dwóch miesiącach wrócił do muzyki[38].
.png)
Równolegle z działalnością w The Beatles tworzył piosenki dla innych wykonawców. W 1964 nawiązał współpracę z duetem Peter and Gordon, dla którego napisał przebój „A World Without Love” oraz utwory: „Nobody I Know”, „I Don’t Want to See You Again” i „Woman”[39]. W 1969 napisał piosenkę „Penina” dla Carlosa Mendesa[40].
12 lipca 1966 z Lennonem odebrał trzy nagrody muzyczne im. Ivora Novella za utwory: „Help!”, „Yesterday” i „We Can Work It”[39]. W tym samym roku skomponował z George’em Martinem muzykę do filmu Nowożeńcy (The Family Way, 1967)[41][42]. W latach 60. zaczął pracować jako producent muzyczny[43]; współtworzył piosenki m.in. Mary Hopkin, Billy’ego Prestona, Jackiego Lomaxa, Brute’a Force’a oraz zespołów: Cliff Bennett and the Rebel Rousers, Badfinger, Black Dyke Mills Band, Trash i The Fourmost[44][42].
W październiku 1969 rozgłośnia radiowa WKNR w Detroit przekazała informację o śmierci McCartneya, co rozpoczęło serię kolejnych teorii spiskowych wokół rzekomych okoliczności zgonu artysty[45][46]. McCartney w odpowiedzi na plotki udzielił wywiadu tygodnikowi „Life” i wziął udział w okładkowej sesji zdjęciowej z żoną i dziećmi[46].
10 kwietnia 1970 ogłosił w wywiadzie dla czasopisma „Daily Mirror”, że odchodzi z The Beatles[47]. Tydzień później wydał pierwszy solowy album, zatytułowany po prostu McCartney, który w miesiąc od premiery rozszedł się w nakładzie 1 mln egzemplarzy[48], mimo że zebrał chłodne recenzje od krytyków i widzów[49]. Mc Cartney umieścił na płycie m.in. utwór „Maybe I’m Amazed”[50], który zajął 338. miejsce w rankingu 500 piosenek wszech czasów według redakcji magazynu „Rolling Stone”.
W 1971 wydał drugi solowy album pt. Ram, który nagrał z żoną, Lindą McCartney[49]. Płytą powtórzył sukces sprzedażowy swojego solowego debiutu, jednak i tym razem nie zyskał przychylności krytyków[51]. W latach 1971–1981 był liderem założonego przez siebie zespołu Wings, z którym m.in. wylansował przeboje: „Live and Let Die” (ze ścieżki dźwiękowej do filmu Żyj i pozwól umrzeć), „Jet” i „Mull of Kintyre”[52]. Po rozpadzie grupy kontynuował solową karierę koncertową i wydawniczą. Zajął się także wydawaniem nagrań i nabywaniem praw do utworów innych wykonawców[53]. Współpracował także z innymi artystami, m.in. nagrał piosenki: „Ebony and Ivory” ze Stevie Wonderem oraz „The Girl Is Mine” i „Say Say Say” z Michaelem Jacksonem, a także albumy: Press to Play (1985) z Erikiem Stewartem i Flowers in the Dirt (1989) z Elvisem Costellą[54]. Zagrał główną rolę w negatywnie przyjętym przez krytyków filmie Petera Webba My Regards to Broadstreet (1984), do którego sam napisał scenariusz[55]. W 1985 zagrał podczas koncertu o charakterze charytatywnym Live Aid[55]. 26 września 1989 koncertem w Drammen rozpoczął swoją pierwszą solową trasę koncertową po świecie, którą zakończył 29 lipca 1990. W 1991 wydał Oratorium liverpoolskie Paula McCartneya, które stworzył z Carlem Davisem z okazji 150. rocznicy powstania Królewskiej Orkiestry Filharmonicznej w Liverpoolu[56].
.jpg)
,_Hollywood_Boulevard,_Paul_Mc_Cartney_--_2012_--_4993.jpg)
14 czerwca 2008 wystąpił w Kijowie. 3 czerwca 2010 za całokształt twórczości w dziedzinie muzyki popularnej z rąk prezydenta USA Baracka Obamy odebrał nagrodę im. Gershwinów przyznawaną przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych[57]. 22 czerwca 2013 wystąpił na Stadionie Narodowym w Warszawie w ramach trasy koncertowej Out there!; koncert został ciepło przyjęty przez fanów. Za występ podczas ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w 2012 dostał symbolicznego funta (taka suma pojawiła się na ich kontrakcie z organizatorami olimpiady, co było wymagane przez brytyjskie prawo)[58][59].
Pojawił się w piątej części cyklu: Piraci z Karaibów: Zemsta Salazara[60]
W 2018 wystąpił w Krakowie. W 2019 napisał książkę dla dzieci pt. „Hey Grandude!” (pol. „Hej, przedziadku!”), do której stworzenia zainspirowały go własne relacje z wnukami; „Grandude” to przezwisko, które McCartneyowi nadał jeden z wnuków. 11 grudnia 2020 wydał album pt. „McCartney III”.
W latach 60. spotykał się z Dorothy Rhone, Iris Storm, aktorką Jill Haworth, Winoną Williams i dziennikarką Francine Schwartz[61]. Był zaręczony z aktorką Jane Asher, z którą rozstał się w grudniu 1967 po czterech latach związku[62][63]. W 1968 związał się z Lindą Eastman, którą poślubił 12 marca 1969 w Londynie[64]. Ma z nią dwie córki: Mary (ur. 1969) i Stellę (ur. 1971), oraz syna Jamesa (ur. 1977)[65].
_(52181494547)_(band_crop_2).jpg)
W latach 60. zaczął zażywać narkotyki, m.in. palił marihuanę, próbował LSD i przyjmował kokainę, a po rozpadzie grupy The Beatles – również heroinę[66]. W 1967 podpisał petycję do brytyjskich władz, której sygnatariusze domagali się legalizacji marihuany[67]. 16 stycznia 1980 został zatrzymany na lotnisku Narita w Japonii, a następnie aresztowany za posiadanie przy sobie 219 g marihuany; wyszedł na wolność po dziewięciu dniach pobytu w więzieniu[68].
28 lutego 2022 wyraził poparcie dla Ukrainy w swoich mediach społecznościowych w rosyjskiej inwazji na ten kraj[69][70]. Umieścił także linki organizacji antywojennych na Twitterze[71].
| Solowe albumy studyjne |
|
|---|---|
| Ścieżki dźwiękowe |
|
| Z Wingsami |
|
| Albumy koncertowe |
|
| Albumy z muzyką poważną |
|
| Inne muzyczne projekty |
|
| Oficjalne kompilacje |
|
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
