Q1
D4
A40
Ozyrys w hieroglifach
Ozyrys
bóg śmierci i odrodzonego życia, Wielki Sędzia zmarłych
Ilustracja
Statuetka Ozyrysa
Występowanie

mitologia egipska

Atrybuty

korona atef, berło heka, bicz neheh, filar Dżed

Teren kultu

starożytny Egipt

Rodzina
Ojciec

Geb

Matka

Nut

Żona

Izyda

Rodzeństwo

Izyda, Neftyda, Set

Dzieci

Horus (z Izydą);
Anubis (z Neftydą)

Ozyrys (egip. Isir lub Iszir[potrzebny przypis]) – w mitologii egipskiej bóg śmierci i odrodzonego życia, Wielki Sędzia zmarłych. Syn bogini Nut i boga Geba, brat Seta, Izydy i Neftydy. Poślubił Izydę, był władcą ziemi, podziemi i krainy umarłych (Pola Jaru). Miał dwóch synów: Anubisa z Neftydą i Horusa z Izydą[1]. Główny ośrodek kultu: Abydos i Busiris.

Historia

Przed wiekami nauczył ludzi uprawy roli. Według mitu został zabity lub utopiony przez swojego brata Seta, który później miał rozszarpać jego ciało na 14 części oraz rozrzucić je po całym Egipcie[2]. Jednak Izyda znalazła i poskładała w mumię wszystkie części ciała Ozyrysa z wyjątkiem prącia. Organ ten bowiem zaginął na dnie Nilu, gdzie wrzucił je brat morderca (ten epizod gwarantował i tłumaczył żyzne wylewy rzeki). Po ponownym ożywieniu Ozyrysa spłodził on z Izydą boga Horusa, jednak bez prącia nie mógł żyć na Ziemi, a jedynie w zaświatach[2][3].

Został zabity, a następnie wskrzeszony przez Izydę, by stać się władcą świata podziemnego i sędzią zmarłych. Z biegiem czasu przemienił się w uniwersalnego boga – najważniejszy przejaw panteistycznego bytu.

Sposób przedstawiania

Przedstawiany był w postaci człowieka w koronie atef na głowie z insygniami władzy królewskiej w dłoniach – berłem heka, symbolizującym władzę, oraz biczem neheh, symbolizującym wieczność, spowity w bandaże na kształt mumii z twarzą malowaną zielonym kolorem. Symbolem Ozyrysa był filar Dżed. Jego personifikacją było lunarne bóstwo Jah.

Znaczenie

Za inkarnacje Ozyrysa uważani byli faraonowie. Za panowania Ptolemeusza I (IV-III w. p.n.e.) z połączenia duchownych pierwiastków greckich i egipskich rozwinął się kult Serapisa trwający jeszcze w okresie rzymskim.

Wierzono, że ziemia leży na ciele Ozyrysa. Ponadto według starożytnych Egipcjan wypływał z niego Nil[4].

Ozyrys w kulturze

W czasach nowożytnych do największych dzieł wspominających Izydę i Ozyrysa należy singspiel Wolfganga Amadeusa Mozarta Czarodziejski flet (KV 620).

Zobacz też

Przypisy

  1. Kamil Kuraszkiewicz, „Trwała jest władza królewska jak Ra na niebie”. Faraon jako wcielenie boga, „Pomocnik historyczny” (03/2018), 2018, ISSN 2391-7717.
  2. a b Osiris, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-01-31] (ang.).
  3. R. Hamilton, Starożytny Egipt, Parragon, 2008, s. 28–29, 34–35, ISBN 978-1-4075-1978-4.
  4. r, Starożytni Egipcjanie: najwięksi czciciele życia [online] [dostęp 2018-07-21] (pol.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się