Ontario – prowincjaKanady. Ontario jest najludniejszą i najprężniejszą ekonomicznie częścią Kanady. W granicach Ontario znajduje się stolica Kanady Ottawa, największe miasto Kanady Toronto, a także największa aglomeracja tzw. Golden Horseshoe.
Nazwa
Nazwa „Ontario” pochodzi prawdopodobnie od irokiańskiego słowa kandario, oznaczającego „mieniącą się wodę”[3]. Alternatywnie, etymologię wywodzi się od hurońskiego słowa oznaczającego „wielkie jezioro”[4].
Nazwy Ontario użyto po raz pierwszy w 1641 roku na określenie terenów na północnym brzegu wschodniej części Wielkich Jezior[3][5]. Później na określenie terenów dzisiejszej prowincji używano nazwy „Quebec” (pokrywała ona dzisiejsze Ontario, Quebec oraz północną część Stanów Zjednoczonych). Dopiero w 1791 roku określono nazwę Ontario (lub Górna Kanada) na tereny w górnym biegu Rzeki Świętego Wawrzyńca, a Quebec na tereny w jej biegu dolnym[5].
Struktura polityczna
Głową prowincji, a zarazem przedstawicielem monarchy brytyjskiego jest gubernator porucznik.
Ontario jest częścią Konfederacji Kanadyjskiej. Zgodnie ze strukturą polityczną ma swój własny parlament oraz rząd prowincjalny.
Rząd Ontario
W skład rządu wchodzą następujące ministerstwa i komitety:
Ministry of Aboriginal Affairs – Ministerstwo ds. Ludności Rdzennej
Ministry of Agriculture and Food – Ministerstwo ds. Rolnictwa i Żywności
Ministry of Attorney General – Prokurator Generalny
Ministry of Citizenship and Immigration – Ministerstwo ds. Obywatelstwa i Imigracji
Ministry of Children and Youth Services – Ministerstwo ds. Dzieci i Młodzieży
Ministry of Consumer and BusinessServices – Ministerstwo Usług dla Ludności i Przedsiębiorstw
Ministry of Culture – Ministerstwo Kultury
Ministry of Economic Development, Trade and Employment – Ministerstwo ds. Rozwoju Gospodarczego, Handlu i Zatrudnienia
Ministry of Education – Ministerstwo Edukacji
Ministry of Energy – Ministerstwo Energetyki
Ministry of Environment – Ministerstwo Ochrony Środowiska
Ministry of Finance – Ministerstwo Finansów
Ministry of Francophone Affairs – Ministerstwo ds. Frankofonów
Ministry of Health and Long-Term Care – Ministerstwo Zdrowia
Ministry of Intergovernmental Affairs – Ministerstwo ds. Kontaktów Międzyrządowych
Ministry of Labour – Ministerstwo Pracy
Ministry of Municipal Affairs and Housing – Ministerstwo ds. Miejskich i Gospodarki Mieszkaniowej
Ministry of Natural Resources – Ministerstwo ds. Zasobów Naturalnych
Ministry of Northern Development and Mines – Ministerstwo ds. Rozwoju Terytoriów Północnych i Zasobów Mineralnych
Ministry of Research and Innovation – Ministerstwo ds. Badań i Innowacji
Ministry of Rural Affairs – Ministerstwo ds. Wsi
Seniors’ Secretariat – Sekretariat ds. Osób Starszych
Ministry of Tourism, Culture and Sport – Ministerstwo Turystyki, Kultury i Sportu
Ministry of Training, Colleges and Universities – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Ministry of Transportation – Ministerstwo Transportu
Women’s Directorate – Dyrektoriat ds. Kobiet
Premier
Premier Ontario jest szefem rządu prowincyjnego. Posiada on bardzo szerokie uprawnienia, pozwalające prowadzić skuteczne rządy, jeśli tylko ma zapewnione poparcie w parlamencie prowincji. Premierem zostaje lider partii zdobywającej większość w parlamencie. Jeśli z jakichkolwiek powodów, w czasie trwania sesji parlamentu przewodniczący rządzącej partii zostaje zmieniony, następuje automatyczna zmiana na stanowisku premiera prowincji.
Parlament Ontario
Parlament Ontario jest ciałem ustawodawczym prowincji. W jego skład wchodzi Gubernator porucznik oraz 124 deputowanych do Zgromadzenia Legislacyjnego (Members of Provincial Parliament w skrócie MPP).
W obecnym, 42. Parlamencie Ontario zasiadają przedstawiciele następujących partii:
Ontario podzielone jest na trzy rodzaje jednostek administracyjnych:
Regiony – Region – występują w gęsto zaludnionych i silnie zurbanizowanych obszarach południowego Ontario.
Hrabstwa – County – występują w słabiej zurbanizowanych i rzadziej zaludnionych obszarach południowego Ontario.
Okręgi – District – występują w słabo zurbanizowanych i bardzo rzadko zaludnionych obszarów północnego Ontario.
Te z kolei mogą dzielić się na następujące jednostki samorządowe:
Miasta – City i Town- samorządy posiadające prawa miejskie. Większe miasta posiadają status City, podczas gdy mniejsze na ogół status Town. Niektóre miasta będące częścią hrabstwa mogą mieć status miasta wydzielonego.
Okręgi miejskie – Township obszary nie posiadające wyraźnego centrum, zwykle składające się z luźno ze sobą związanych farm, innych jednostek gospodarczych i mieszkalnych. Posiadają takie same prawa samorządowe jak miasta (Town).
Wsie – Village lub Hamlet – obszary rolnicze zawierające pewną liczbę farm, innych jednostek gospodarczych i mieszkalnych, w których możliwe jest wyróżnienie pewnego centrum.
Różnica pomiędzy wsią a okręgiem miejskim może zasadzać się na kryterium czysto historycznym.
Dolina Wielkich Jezior i Nizina Laurentyńska: stanowi południową część prowincji. Gęsto zaludniona i silnie zurbanizowana. Okolica nizinna, przecinana licznymi morenami. Wzdłuż południka 81°W przecięta jest potężnym uskokiem terenowym - Kuestą Niagary. Południowy jego kraniec tworzy Wodospad Niagara, a północny Półwysep Bruce’a, wcinający się pomiędzy właściwe jezioro Huron i jego zatokę Georgian Bay. Na tym terenie leży większość wielkich ośrodków miejskich Ontario. Przede wszystkim olbrzymia aglomeracja Golden Horseshoe oraz inne większe miasta takie jak: London, Windsor, Peterborough i Kingston.
Nizina Zatoki Hudsona: Nizinny pas ziemi wokół wybrzeży Zatoki Hudsona o szerokości 100 do 300 km. Podmokły, często bagnisty, z licznymi rzekami i strumieniami wpadającymi do zatoki.
Wody śródlądowe
Do największych zbiorników wodnych należą Wielkie Jeziora. W granicach Ontario znajdują się częściowo Ontario, od którego prowincja bierze swoją nazwę, Erie, Huron i Jezioro Górne. Oprócz tych w granicach Ontario znajduje się szereg mniejszych, lecz ciągle znacznych jezior: Nipigon, Nipissing i Simcoe oraz tysiące małych i średnich jezior. Cała powierzchnia Ontario poprzecinana jest tysiącami rzek, strumieni i potoków. Do znacznych rzek należą: Rzeka św. Wawrzyńca, Ottawa, Albany.
Klimat
Klimat w Ontario zależy od położenia równoleżnikowego. Na północy panuje kontynentalny klimat ze srogimi zimami i gorącymi latami. W południowym Ontario panuje znacznie łagodniejszy klimat. Zimy są zwykle długie ze średnimi temperaturami -6 °C. W mroźne dni, gdy wieją silne północne wiatry temperatury osiągają -30 °C, przy czym odczuwane są jak -40 °C. Bliskość jezior przez dłuższy czas utrzymujących wyższą temperaturę powoduje obfitość opadów śniegu. Po krótkiej i kapryśnej wiośnie następuje upalne lato. Gdy wieją południowe wiatry, przynoszą z sobą gorące i wilgotne powietrze znad Zatoki Meksykańskiej. Wilgotność powietrza w takich okresach sięga 100%. Zdecydowanie najbardziej umiarkowanym okresem jest początek jesieni tzw. Indian summer (indiańskie lato), trwający przez wrzesień i październik. Potem następuje krótki okres jesiennej szarugi, który szybko przechodzi w zimę. Roczne opady wahają się od 864 mm na południu do 508 mm na północy.
Zasoby naturalne
W Ontario znajdują się znaczne pokłady miedzi, niklu, cynku, złota, platyny oraz nieeksploatowane już zasoby uranu. Ważnym bogactwem Ontario są olbrzymie zasoby drewna, wody pitnej, oraz jego ogromny, malowniczo położony w wyniku działania lodowcowego, nieskażony ekosystem leśno-jeziorny.
Gospodarka
Ontario jest najprężniejszą ekonomicznie prowincją Kanady. W Ontario wytwarzane jest 41% produktu narodowego. Stąd pochodzi też 60% eksportu, głównie do Stanów Zjednoczonych.
Głównymi gałęziami ontaryjskiej gospodarki są:
Przemysł wytwórczy – przemysł maszynowy, w tym samochodowy, produkty elektroniczne, maszyny dla przemysły spożywczego, wyroby hutnicze, wyroby przemysłu chemicznego.
Rolnictwo – ponad połowa ziemi uprawnej w Ontario mieści się w I klasie jakości, stąd też rolnictwo ontaryjskie cechuje się bardzo wysoką wydajnością. Głównymi produktami rolnymi są: zboża, kukurydza, soja, owoce i warzywa, a także hodowla zwierząt.
Przemysł wydobywczy i leśny – Ontario zawiera 17% całego areału leśnego Kanady, co przekłada się na 2% całych zasobów światowych. W leśnictwie zatrudnionych jest niemal 90.000 osób a przemysł drzewny przynosi 15 miliardów rocznej sprzedaży. Racjonalna gospodarka leśna prowadzi do utrzymania, a nawet zwiększania się areału lasów. Północne rejony Ontario bogate są także w złoża mineralne. W okolicach Greater Sudbury znajdują się najbogatsze w świecie złoża niklu i miedzi. W Ontario znajdują się także intensywnie eksploatowane złoża złota, platyny oraz cynku.
Usługi finansowe – istotny sektor ekonomii zatrudniający ponad 200,000 pracowników. W Toronto znajdują się siedziby wszystkich wielkich banków kanadyjskich. W Toronto, przy Bay Street mieści się Giełda Torontońska Toronto Stock Exchange.
Przemysł wysokich technologii – W Ontario znajduje się wiele przedsiębiorstw rozwijających najwyższą technologię w dziedzinach medycyny, komunikacji i techniki komputerowej.
Przemysł rozrywkowy i turystyczny – Toronto, często nazywane „Hollywoodem Północy” daje scenerię dla dużej liczby filmów kanadyjskiej i amerykańskiej produkcji. Działa w tym mieście także wiele teatrów i galerii. Ważną gałęzią ekonomii jest turystyka (zobacz Parki prowincjonalne w Ontario).
Historia
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Tereny Ontario zasiedlone były stale od co najmniej 20 tys. lat. Obecnie, w wąskim pasie przygranicznym ze Stanami Zjednoczonymi, jest to bardzo kosmopolityczny region Kanady, pod silnym napływem emigracji zwłaszcza z Europy i Azji.
Demografia
Największe miasta (według granic administracyjnych)[6]
Jednym z pierwszych polskich osiedli w Ontario była wieś Wilno leżąca w hrabstwie Renfrew, około 300 km na północ od miasta Peterborough.
Duża część z ponad 800 tysięcy Polaków zamieszkujących Kanadę skupia się w Ontario, a ściślej w południowej części tej prowincji. Największe skupiska Polaków znajdują się w miastach aglomeracji Golden Horseshoe, a w szczególności w Toronto, Brampton i Mississauga. W tym ostatnim mieście co piąty mieszkaniec jest Polakiem, aczkolwiek nie można wyróżnić polskiej dzielnicy w tym mieście. Znajdują się w nim także dwie parafie polskie: św. Maksymiliana Kolbego i św. Eugeniusza de Mazenod (w budowie) oraz Centrum Kulturalne im. Jana Pawła II.
W Toronto tradycyjnie polską okolicą są tereny wzdłuż osi ulicy Roncesvalles Avenue, które były terenem osiedlania się polskich emigrantów już w latach dwudziestych XX wieku. Przy tej ulicy znajduje się polska parafia św. Kazimierza – St. Casimir Church, główny oddział polskiego banku St. Stanislaus – St. Casimir’s – Polish Parishes Credit Union Limited, dom seniora Copernicus Lodge oraz mnogość polskich sklepów i innych przedsiębiorstw. Na południowym krańcu ulicy, na miniaturowym skwerze znajduje się pomnik katyński.
W Toronto istnieje także inna polska parafia św. Stanisława – St. Stanislaus Church.
Ulica Roncesvalles powoli zaczyna tracić swój polski charakter na rzecz przybyszów z Azji, podczas gdy bogacący się Polacy wybierają do zamieszkania bogate przedmieścia lub miasta otaczające Toronto.
Uwagi
↑Kanadyjski urząd statystyczny definiuje „skupisko ludności” (population centre) jako zwarty obszar zamieszkany przez co najmniej 1000 osób, o gęstości zaludnienia co najmniej 400 os./km² ([1]).
↑Aglomeracja znajduje się częściowo na terytorium sąsiedniej prowincji Quebec. 797 252 to liczba mieszkańców w granicach prowincji Ontario; łączna liczba ludności aglomeracji – 1 068 821.
Przypisy
↑Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, 2016 and 2011 censuses, Statistics Canada, 6 lutego 2017 [dostęp 2017-02-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-11].brak strony (książka)
↑ abOntario [online], Canadian Heritage, 15 sierpnia 2017 [dostęp 2023-11-11](ang.).
↑MarianneM.MithunMarianneM., The Languages of Native North America, Cambridge University Press, 7 czerwca 2001, s. 312, ISBN 978-0-521-29875-9 [dostęp 2023-11-11](ang.).
↑ abOrigin of the names of Canada and its provinces and territories [online], Natural Resources Canada, 18 września 2007 [dostęp 2023-11-11](ang.).
↑Population and dwelling counts: Canada, provinces and territories, and census subdivisions (municipalities). Statistics Canada. [dostęp 2022-10-17]. (ang.).
↑Population and dwelling counts: Canada and population centres. Statistics Canada. [dostęp 2022-10-11]. (ang.).
↑2011 National Household Survey: Data tables [online], Statistics Canada [dostęp 2019-07-07].