Nikołaj Bułganin
Николай Булганин
Ilustracja
Nikołaj Bułganin
generał pułkownik generał pułkownik
Pełne imię i nazwisko

Nikołaj Aleksandrowicz Bułganin

Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1895
Niżny Nowogród

Data i miejsce śmierci

24 lutego 1975
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1917–1960

Siły zbrojne

Armia Czerwona
Armia Radziecka

Stanowiska

minister obrony ZSRR

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Rosji,
II wojna światowa

Późniejsza praca

polityk

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa I klasy (ZSRR) Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Kutuzowa I klasy (ZSRR) Order Kutuzowa I klasy (ZSRR) Order Czerwonej Gwiazdy Order Czerwonej Gwiazdy Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” Medal „Za obronę Moskwy” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal „Za zwycięstwo nad Japonią” Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy” Krzyż Wielki Orderu Virtuti Militari Order Krzyża Grunwaldu I klasy
Nikołaj Bułganin
Data i miejsce urodzenia

30 maja 1895
Niżny Nowogród

Data i miejsce śmierci

24 lutego 1975
Moskwa

Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych RFSRR
Okres

od 22 lipca 1937
do 17 września 1938

Przynależność polityczna

Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)

Poprzednik

Daniił Sulimow

Następca

Wasilij Wachruszew

Przewodniczący Rady Ministrów ZSRR
Okres

od 8 lutego 1955
do 27 marca 1958

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Poprzednik

Gieorgij Malenkow

Następca

Nikita Chruszczow

Przewodniczący Zarządu Państwowego Banku Związku Radzieckiego
Okres

od 2 października 1938
do 17 kwietnia 1940

Przynależność polityczna

Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików) / Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Poprzednik

Aleksiej Griczmanow

Następca

Nikołaj Sokołow

Okres

od 12 października 1940
do 23 maja 1945

Poprzednik

Nikołaj Sokołow

Następca

Jakow Golew

Okres

od 31 marca 1958
do 15 sierpnia 1958

Poprzednik

Wasilij Popow

Następca

Aleksandr Korowuszkin

Minister sił zbrojnych Związku Radzieckiego
Okres

od 3 marca 1947
do 24 marca 1949

Przynależność polityczna

Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)

Poprzednik

Józef Stalin

Następca

Aleksandr Wasilewski

Minister obrony Związku Radzieckiego
Okres

od 15 marca 1953
do 9 lutego 1955

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Poprzednik

Aleksandr Wasilewski (Minister spraw wojskowych) Nikołaj Kuzniecow (Minister sił morskich)

Następca

Gieorgij Żukow

Nikołaj Aleksandrowicz Bułganin ros. Николай Александрович Булганин (ur. 30 maja?/11 czerwca 1895 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 24 lutego 1975 w Moskwie) – radziecki wojskowy, działacz partyjny i polityk, uczestnik rewolucji październikowej, marszałek Związku Radzieckiego (26 listopada 1958 zdegradowany do stopnia generała pułkownika), minister sił zbrojnych ZSRR (1947–1949), minister obrony ZSRR (1953–1955), prezes Banku Państwowego ZSRR (1938–1940), członek Komitetu Centralnego KPZR i Biura Politycznego KC KPZR, premier RFSRR (1937–1938), wicepremier (1938–1940) i premier ZSRR (1955–1958).

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 11 czerwca (30 maja według kalendarza juliańskiego) 1895 w Niżnym Nowogrodzie w rodzinie urzędniczej. W 1917 wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. W następnym roku został powołany do Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Sabotażem i Kontrrewolucją, gdzie służył do 1922.

Dwudziestolecie międzywojenne

Po zakończeniu wojny domowej w Rosji i ustabilizowaniu władzy bolszewików pełnił nomenklaturowe funkcje kierownicze w zarządzie sieci elektrycznych. W latach 1927–1931 pełnił funkcję dyrektora odpowiedzialnego za zaopatrzenie Moskwy w prąd elektryczny. W latach 1931–1937 był przewodniczącym egzekutywy Moskiewskiego Komitetu WKP(b). Od 1937 pełnił funkcję premiera Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od 1938 członek Komitetu Centralnego WKP(b), a od sierpnia 1938 wicepremier Związku Radzieckiego. W tym okresie był również prezesem Banku Państwowego ZSRR.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej Bułganin odgrywał istotną rolę w rządzie radzieckim, a także w Armii Czerwonej. Nadano mu stopień wojskowy generała pułkownika (generała trzygwiazdkowego), mimo iż nigdy nie był dowódcą frontowym. Zasiadał w Państwowym Komitecie Obrony. Pełnił też funkcję zastępcy Ludowego Komisarza Obrony. Był de facto głównym agentem Józefa Stalina w Sztabie Generalnym Armii Czerwonej. W 1944 był pełnomocnikiem rządu radzieckiego przy PKWN.

Schyłkowy okres stalinizmu

Nikołaj Bułganin uchodził za zaufanego człowieka Józefa Stalina. W 1946 został mianowany Marszałkiem Związku Radzieckiego. Został też wówczas zastępcą członka Biura Politycznego KC WKP(b). W 1947 zastąpił Józefa Stalina na stanowisku ministra obrony ZSRR. W następnym roku został członkiem Biura Politycznego KC KPZR. Obok Nikity Chruszczowa i Gieorgija Malenkowa mógł wziąć udział w kierowanym przez Ławrientija Berię spisku[potrzebny przypis] na życie dyktatora, zakończonym jego śmiercią na przełomie lutego i marca 1953. Miał wówczas zapewnić spiskowcom co najmniej życzliwą neutralność armii.

Okres poststalinowski

Po śmierci Józefa Stalina w 1953 roku Bułganin pełnił funkcję ministra obrony w rządzie Gieorgija Malenkowa. Potem jednak poparł Nikitę Chruszczowa w lutym 1955 w jego walce o władzę z „malenkowcami”. Bułganin zastąpił usuniętego z władz państwowych Malenkowa na stanowisku premiera w lutym 1955, gdy Chruszczow odniósł zwycięstwo. Początkowo popierał Chruszczowa w jego polityce umiarkowanej destalinizacji[1]. W połowie lat pięćdziesiątych odbył z Chruszczowem podróże dyplomatyczne do Wielkiej Brytanii, Indii i Jugosławii. Później jednak Bułganin sprzymierzył się z przeciwną destalinizacji, kierowaną przez Wiaczesława Mołotowa tzw. „starą gwardią bolszewicką” starającą się o usunięcie Chruszczowa[2]. W czerwcu 1957, w okresie największego nasilenia walki o władzę w Związku Radzieckim zajmował stanowisko chwiejne. W marcu 1958 na sesji Rady Najwyższej ZSRR Chruszczowowi udało się ugruntować swoje stanowisko w radzieckim aparacie partyjno-państwowym. W rezultacie Bułganina zwolniono z funkcji premiera. Został wówczas mianowany prezesem Banku Państwowego ZSRR, tj. trafił na to samo stanowisko, które pełnił przed dwudziestu laty. Jednakże we wrześniu tego roku Bułganin został usunięty z Komitetu Centralnego KPZR i pozbawiony stopnia marszałka Związku Radzieckiego, a następnie zesłany do Stawropola, gdzie przydzielono mu mało znaczącą funkcję przewodniczącego Regionalnego Komitetu Ekonomicznego. Niedługo ją jednak pełnił, gdyż w lutym 1960 wysłano go na „zasłużoną emeryturę”. Zmarł 24 lutego 1975 w Moskwie i został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Awanse

Odznaczenia

Ponadto odznaczony 9 medalami ZSRR oraz 5 orderami zagranicznymi.

Przypisy

  1. Taubman 2003, s. 266.
  2. Tompson 1995, s. 141, 176–83.
  3. Булганин Николай Александрович. [w:] Патриотический интернет-проект „Герои Страны” [on-line]. 2000-2013. [dostęp 2014-05-30]. (ros.).
  4. Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu: monografia historyczna, 2005, s. 158.

Bibliografia

  • B. Potyrała, H. Szczegóła – Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935–1991, Wyd. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 1997, ISBN 83-86832-23-1.
  • B. Potyrała, W. Szlufik – Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940–1991, Wyd. WSP, Częstochowa 2001, ISBN 83-7098-662-5.
  • Mała Encyklopedia Wojskowa, t. I, Wyd. MON, Warszawa 1971
  • Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Taubman, William (2003), Khrushchev: The Man and His Era, W.W. Norton & Co., ISBN 978-0-393-32484-6.
  • Tompson, William J. (1995), Khrushchev: A Political Life, St. Martin’s Press, ISBN 978-0-312-12365-9.
  • (ros.) W. Jegorszyn – Feldmarszałkowie i marszałkowie, Moskwa 2000
  • (ros.) K. Zalesskij – Imperium Stalina. Biograficzny słownik encyklopedyczny, Moskwa 2000
  • (ros.) Radziecka Encyklopedia Wojskowa, Moskwa
  • (ros.) Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 4, s. 105, Moskwa 1969–1978
  • (ros.) Wojskowy słownik encyklopedyczny, Moskwa 1986
  • Николай Александрович Булганин – Герои страны (ros.)
  • Николай Александрович Булганин – Проект ХРОНОС (ros.)
  • Wyżsi dowódcy Związku Radzieckiego. b2386828.msk.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-04)]. (ros.).
  • Булганин Николай Александрович

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się