Niepewność językowa, schizoglosja (ang. linguistic insecurity, schizoglossia) – powszechne[1] zjawisko powstające jako wynik negatywnego stosunku do własnej mowy i niemożności emulowania prestiżowych norm społecznych[2].
Schizoglosja bądź niepewność językową objawia się tym, że niektórzy użytkownicy języka (należący np. do niższych warstw społecznych[2]) nisko oceniają swój sposób wypowiedzi[3] lub uważają go za nieadekwatny do pewnych sytuacji społecznych: do kontekstów formalnych lub do komunikacji z grupami o wyższymi statusie[2]. W sytuacjach tych oczekuje się bowiem stosowania kodu o większym prestiżu, tj. języka standardowego[2]. Osoby słabo znające prestiżową odmianę języka przejawiają wówczas niepewność językową (która może wywoływać zjawisko hiperkorektyzmu)[2]. Zjawisko schizoglosji wykazuje związek z preskryptywizmem i koncepcjami poprawności językowej, negatywnie nastawionymi do różnic w języku[4].
Niepewność językowa występuje również wśród użytkowników gwar terytorialnych i języków kreolskich, którzy wchodzą w interakcje społeczne wymagające posługiwania się standardem[2]. Pojęcie niepewności językowej odnosi się do negatywnych wyobrażeń na temat własnej mowy, choć użytkownicy języka mogą również preferować mniej prestiżowe odmiany języka i mieć krytyczny stosunek do form poważanych społecznie[2]. Niepewność językowa wyrasta z przeświadczenia o niepoprawności własnego języka (czy też wręcz wątpliwości co do jego statusu jako pełnoprawny środek komunikacji)[5].
W ostateczności niepewność językowa może doprowadzić do wyparcia danego języka bądź dialektu przez bardziej prestiżowy język[5].
Termin „niepewność językowa” został wprowadzony przez socjolingwistę Williama Labova, który określał tym mianem postawy językowe przyjmowane przez użytkowników danej odmiany języka, gdy ta spotyka się z negatywną oceną innych[6]. Określenie „schizoglosja” zaproponował zaś Einar Haugen[4][7].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.