Natura ludzka (gr. trl. he phýsis tôn anthrópon; łac. natura humana) – to, co w człowieku przyrodzone, instynktowne, w odróżnieniu od tego, co nabyte w doświadczeniu jednostkowym i społecznym[1].

Nieco inne ujęcie podaje, że to termin który odnosi się do cech wyróżniających gatunku ludzkiego, z elementami takimi jak świadomość, wolna wola, moralność, kreatywność, stopień kooperacji i zaufania, język, myślenie symboliczne, system wierzeń (sposoby myślenia, odczuwania i działania jako naturalne tendencje wrodzone, ale specyficzne gatunkowi ludzkiemu). Istnienie, unikalność, lub naturalność wielu tych elementów bywa zaprzeczane z tradycyjnych pozycji naturalistycznych i ewolucjonistycznych[2]. Specyfika ludzkiej natury polega na tym, że umiemy żyć tylko wtedy, gdy patrzymy w przyszłość – sub specie aeternitatis. To jest naszym zbawieniem w najtrudniejszych momentach życia[3].

Istnieją podejścia, które próbują tłumaczyć unikatową naturę ludzką, inną od zwierzęcej, na przykład jako będącą produktem najnowszego z wielkich przejść ewolucyjnych (np. zob. Pierre Teilhard de Chardin), lub niewynikającą z biologii (jak geometria nieeuklidesowa nie jest produktem ewolucji biologicznej)[2], np. zob. emergencja.

Pytania o to co to jest natura ludzka, jakie cechy są dla niej charakterystyczne, co je powoduje i czy natura ludzka jest stała, czy zmienna, to jedne z najstarszych i najważniejszych pytań w filozofii zachodniej.

Kartezjusz i Hobbes porównali człowieka do maszyny. Locke porównał umysł ludzki do pustej kartki, która wypełnia się poprzez doświadczenia nabyte w życiu (tabula rasa). Noam Chomsky uważa, że język (wrodzony, wewnętrzny) jest unikalną cechą rodzaju ludzkiego, wyróżniającą go od innych zwierząt. Według esencjalistów natura ludzka jest odwieczna i niezmienna.

Nature versus nurture jest dobrze znanym przypadkiem sporu w ramach ogólniejszej debaty o naturę człowieka.

Zobacz też

Przypisy

  1. Antoni Podsiad: Słownik terminów i pojęć filozoficznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2001, s. 546-547. ISBN 83-211-1305-2.
  2. a b Corey S. Powell, Kenneth Miller, Laurie Santos, David Sloan Wilson: Does Evolution Explain Human Nature?, debata na Uniwersytecie Yale, 30 września 2009
  3. Viktor Frankl: Człowiek w poszukiwaniu sensu, tłum. A. Wolnicka, Czarna Owca, Warszawa 2009, s. 119

Linki zewnętrzne


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się