Muzeum (łac.musaeum, z gr.μουσεῖονmouseíon ‘świątynia muz’) – instytucja kultury powołana w celu gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi wartość historyczną bądź artystyczną. W większych muzeach niewielka część z tych obiektów jest udostępniana publiczności w postaci wystaw stałych lub czasowych, natomiast reszta jest przechowywana w specjalnie do tego przystosowanych magazynach.
Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o muzeach definiuje muzeum w artykule 1.:
„Muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów”[1].
Funkcje muzeum
W uproszczeniu przyjmuje się, że muzea wielkomiejskie mają za zadanie reprezentować całokształt kultury polskiej, podczas gdy muzea regionalne mają za zadanie odzwierciedlać przede wszystkim duchową treść środowiska regionalnego i lokalnego, w którym powstały. Wyróżnia się trzy podstawowe funkcje muzeów:
Funkcja ochronna (zbieranie okazów muzealnych, ich porządkowanie i systematyzowanie)
Funkcja edukacyjna, właściwie kulturalno-naukowa i wychowawcza (tworzenie możliwości obcowania z dziełem sztuki jako wartością poznawczą i estetyczną)
Funkcja estetyczna (kształtowanie wrażliwości na piękno kultury)
Klasyfikacja muzeów
ze względu na przestrzeń budynku, jego nastrój i formę[2]
muzeum „świątynia”
muzeum składnica
muzeum – handlowe centrum kulturowe
ze względu na typ eksponatu (tzw. podział funkcjonalno-rzeczowy)[3]