Muhammad Chuna uld Hajdalla
محمد خونه ولد هيداله
Ilustracja
Muhammad Chuna uld Hajdalla (w ramce), 1983
Data i miejsce urodzenia

1940
Region Dachlat Nawazibu

Premier Mauretanii
Okres

od 8 marca 1984
do 12 grudnia 1984

Poprzednik

Maawija uld Sid’Ahmad Taja

Następca

Maawija uld Sid’Ahmad Taja

Przewodniczący Wojskowego Komitetu Zbawienia Narodowego
Okres

od 4 stycznia 1980
do 12 grudnia 1984

Poprzednik

Muhammad Mahmud uld Luli

Następca

Maawija uld Sid’Ahmad Taja

Premier Mauretanii
Okres

od 31 maja 1979
do 12 grudnia 1980

Poprzednik

Ahmad Salim uld Sidi

Następca

Sid Ahmed Ould Bneijara

Muhammad Chuna uld Hajdalla, arab. ‏محمد خونه ولد هيداله‎ (ur. 1940 w regionie Dachlat Nawazibu), przywódca Mauretanii od 4 stycznia 1980 do 12 grudnia 1984, jako przewodniczący Wojskowego Komitetu Zbawienia Narodowego (CMSN, Comité Militaire de Salut National). Dwukrotny premier w latach 1979–1980 oraz w 1984. Kandydat w wyborach prezydenckich w 2003 i w 2007.

Młodość i kariera wojskowa

Muhammad Chuna uld Haidalla urodził się w 1940 w regionie Dachlat Nawazibu. Ukończył szkołę średnią w Rossa przy granicy z Senegalem. W 1961 otrzymał tytuł baccalauréat w Dakarze. W 1962 wstąpił da armii mauretańskiej. W czasie służby uczył się we francuskim kolegium wojskowym w Saint-Cyr[1].

Po 1975 dowodził wojskami na północy Mauretanii w czasie wojny z siłami Frontu Polisario w regionie miast Bir Umm Karajn i Zuwirat. W 1978 uczestniczył w zamachu stanu, który obalił prezydenta Muchtara wuld Daddę. Jako członek junty wojskowej, Wojskowego Komitetu Uzdrowienia Narodowego (CMRN, Comité Militaire de Redressement National), został awansowany na stanowisko szefa Sztabu Generalnego[1].

Szef państwa i rządu

31 maja 1979 objął stanowisko premiera, kilka dni po śmierci poprzednika w katastrofie lotniczej[1].

4 stycznia 1980 zastąpił Muhammada Mahmuda uld Luliego na stanowisku szefa państwa, pozostając jednocześnie premierem do grudnia 1980. Objął funkcję przewodniczącego Wojskowego Komitetu Zbawienia Narodowego (CMSN)[2].

16 marca 1981 w kraju miał miejsce nieudany zamach stanu przeciw władzy Hajdalli. Hajdalla o jego przygotowanie oskarżył Maroko, które jednak zaprzeczyło wszelkim oskarżeniom[2]. W marcu 1984 po raz drugi objął funkcję szefa rządu po tym, jak ze stanowiska został usunięty Maawija uld Sid’Ahmad Taja[2].

W czasie jego rządów w Mauretanii zakończyła się oficjalnie epoka niewolnictwa. W lipcu 1980 Hajdalla ogłosił zniesienie niewolnictwa, a w listopadzie 1981 wydał stosowny dekret w tej sprawie[1]. W latach 1980–1983 w kraju obowiązywało prawo szariatu[3].

 Osobny artykuł: wojna w Saharze Zachodniej.

W polityce zagranicznej jego głównym osiągnięciem było zakończenie wojny z Frontem Polisario na północy kraju. Hajdalla wycofał wojska z południowego Rio de Oro i uznał Polisario za reprezentanta ludności Sahrawi. Doprowadziło to do zaognienia stosunków z Marokiem. Z drugiej strony poprawie uległy stosunki z Algierią, popierającą niepodległość Sahary Zachodniej. W 1984 rząd Hajdalli uznał niepodległość Sahary Zachodniej[2][4].

12 grudnia 1984 Hajdalla został usunięty z urzędu szefa państwa i rządu na skutek zamachu stanu przeprowadzonego pod przywództwem Maawiji Taji. W tym czasie przebywał w Burundi na Szczycie Francusko-Afrykańskim i dowiedział się o zamachu dopiero w drodze powrotnej w czasie międzylądowania w Kongu. Powrócił jednak do Mauretanii, gdzie został aresztowany[5]. Z aresztu zwolniony został dopiero w grudniu 1988.

Działalność po utracie władzy

Po zwolnieniu z aresztu w 1988, Hajdalla przez długi czas nie angażował się w działalność polityczną. Dopiero 7 listopada 2003 wziął udział w wyborach prezydenckich. Przegrał jednak z urzędującym prezydentem Tają, zdobywając 18,77% głosów[6]. 8 listopada 2003, razem z innymi kandydatami opozycji Ahmadem uld Daddahem oraz Massaudem uld Bu al-Chajrem, oskarżył władze o fałszerstwa wyborcze i wezwał mieszkańców kraju do odrzucenia wyników wyborów[7]. Tego samego dnia został aresztowany i oskarżony o oskarżony o próbę zamachu[8]. 28 grudnia 2003 otrzymał wyrok pięciu lat więzienia w zawieszeniu. Pozostał na wolności, ale ciążył na nim zakaz pełnienia funkcji publicznych przez pięć lat[9].

3 listopada 2004 razem z Daddahem został aresztowany i oskarżony o udział w planowaniu kolejnego zamachu stanu[10]. W czasie procesu groziło mu 5 lat więzienia, jednak ostatecznie 3 lutego 2005 został uniewinniony[11].

Po zamachu wojskowym przeciw władzy prezydenta Taji w sierpniu 2005, wyrok sądu został anulowany, a Hajdalla oczyszczony z zarzutów[12]. W grudniu 2006 zapowiedział udział w wyborach prezydenckich w marcu 2007[13]. W wyborach 11 marca 2007 zajął jednak dopiero 10. miejsce z wynikiem 1,73% głosów poparcia[6].

Po zamachu stanu z sierpnia 2008 przeciw władzy prezydenta Sidi uld Szajcha Abdallahiego, Hajdalla wyraził poparcie dla junty wojskowej i skrytykował negatywne reakcje zachodnich rządów wobec wydarzeń[14].

Przypisy

  1. a b c d Haidalla, Mohamed Khouna Ould. rulers.org. [dostęp 2009-07-23]. (ang.).
  2. a b c d THE HAIDALLA REGIME. Library of Congress Country Studies. [dostęp 2009-07-23]. (ang.).
  3. Mauritania History. Encyclopædia of the Orient. [dostęp 2009-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-03)]. (ang.).
  4. Mauritania: Regional Security Concerns. Library of Congress Country Studies.. [dostęp 2009-07-23]. (ang.).
  5. AROUND THE WORLD; Mauritania's President Arrested by Coup Leader. The New York Times, 14 grudnia 1984. [dostęp 2009-07-23]. (ang.).
  6. a b Elections in Mauritania, African Elections Database.
  7. „MAURITANIA: Opposition leader arrested after president re-elected”, IRIN News, 9 listopada 2003.
  8. „Top Mauritanian politician held|, BBC News, 9 listopada 2003.
  9. „Haidalla walks free with suspended sentence”, IRIN News, 29 grudnia 2003.
  10. „MAURITANIA: Three opposition leaders arrested in connection with coup plots”, IRIN News, 4 listopada 2004.
  11. „MAURITANIA: Coup plotters get life in prison but escape death sentence”, IRIN News, 3 lutego 2005.
  12. Political exiles flocking back to Mauritania [online], Middle East Online, 12 września 2005 [dostęp 2009-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30] (ang.).
  13. Ch'Bih Ould Cheikh Melainine retire sa candidature à la présidentielle de mars 2007 [online], AMI, 3 lutego 2007 [dostęp 2009-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-27] (fr.).
  14. L’ancien président Ould Haidalla défend le nouveau pouvoir en Mauritanie [online], C.R.I.DE.M, 30 sierpnia 2008 [dostęp 2017-11-01] (fr.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się