Most Józefa Piłsudskiego
{{{alt zdjęcia}}}
Widok mostu od południowego zachodu, od strony Podgórza. Po remoncie, 2020.
Poprzednie nazwy

Most Tadeusza Kościuszki

Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Podstawowe dane
Przeszkoda

Wisła

Długość

147,5 m

Szerokość:
• całkowita
• jezdni
• chodników


18,5 m
10 m
2 × 3 m

Liczba torów tramwajowych

2

Liczba przęseł

3

Data budowy

1933

Data zburzenia

1945

Data odbudowy

1948

Projektant

zespół inżynierów pod kierunkiem prof. Andrzeja Pszenickiego

Plan
Plan okolic mostu
Most Józefa Piłsudskiego pod numerem 7
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Most Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Most Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Most Józefa Piłsudskiego”
Ziemia50°02′44″N 19°56′42″E/50,045556 19,945000

Most im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (tzw. Drugi Most, początkowo także Czwarty Most) – most w Krakowie na Wiśle łączący Kazimierz (ul. Krakowska) z Podgórzem (ul. Legionów Piłsudskiego).

Jest to najstarszy w Krakowie kompletny most drogowy nad Wisłą, który stoi do dzisiaj. Choć most Powstańców Śląskich (zwany dawniej mostem Krakusa) powstał 20 lat wcześniej, to do dzisiaj z jego pierwotnej konstrukcji pozostały jedynie filary.

Historia mostu

Plany

Chociaż o konieczności budowy nowego mostu, usprawniającego połączenie pomiędzy starym Krakowem i Podgórzem, dyskutowano jeszcze przed I wojną światową, decyzję o jego budowie podjęto dopiero w sierpniu 1925 r. Znajdujący się obok most Podgórski został w tym samym roku zamknięty z powodu złego stanu technicznego. Władze Krakowa nalegały by nowego mostu nie umieszczać w miejscu istniejącego, motywując to niekorzystnym dojazdem do niego przez plac Wolnica i ulicę Mostową (wymagającym dwóch skrętów pod kątem prostym), podczas gdy zaproponowana przez nich ulica Krakowska znajduje się na naturalnym przedłużeniu traktu ulicy Grodzkiej i ulicy Stradomskiej.

Budowa

Prace wg projektu zespołu inżynierów pod kierunkiem prof. Andrzeja Pszenickiego rozpoczęły się we wrześniu 1926 r. i trwały 7 lat[1]. Do stycznia 1932 r. powstający most nazywany był Czwartym Mostem, kiedy to Rada Miejska uchwaliła dla niego patrona – Marszałka Józefa Piłsudskiego. Konstrukcja stalowa została wykonana w Fabryce Maszyn L. Zieleniewskiego. Jezdnia została wyłożona brukiem z kostki bazaltowej, a chodniki pokryte asfaltem firmy Limbit-Polmin ze Lwowa (oryginalny fragment nawierzchni znajduje się w zbiorach Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie)[2]. Przez most przeprowadzono także torowisko tramwajowe, jednak pierwszy tramwaj przejechał po nim dopiero po wojnie. Odkąd most został otwarty 19 stycznia 1933, za korzystanie z niego pobierano opłaty celem zrekompensowania kosztów budowy (5 groszy od pieszego, 10 groszy za furmankę i 20 groszy za przejazd samochodem)[2]. Do momentu otwarcia mostu wybudowane zostały jedynie boczne rampy dojazdowe po obu stronach (prostopadłe do osi mostu). Budowa dojazdów na przedłużeniu mostu miała miejsce w latach 1934–1935 i wiązała się z koniecznością wyburzenia podgórskiej hali targowej oraz kilku kamienic przy ulicy Krakowskiej.

Po II wojnie światowej

Most (podobnie jak inne mosty Krakowa) został wysadzony przez wycofujące się wojska niemieckie w styczniu 1945 r., w wyniku czego jego południowe przęsło (po stronie Podgórza) znalazło się w wodzie. Został on tymczasowo zastąpiony drewnianą kładką, a jego ponowne otwarcie po odbudowie miało miejsce w październiku 1948 r. Nadano mu wówczas oficjalną nazwę most Tadeusza Kościuszki. Mimo to, stosowano też jego dawną nazwę – Czwarty Most, oraz popularną po odbudowie – Drugi Most. W świadomości krakowian natomiast zawsze funkcjonował jako most Józefa Piłsudskiego i taką właśnie nazwę przywrócono mu oficjalnie w 1990 r.

W 2020 r. most przeszedł gruntowną renowację, obejmującą m.in. wymianę zniszczonych i skorodowanych nitów, a także montaż iluminacji (ok. 662 opraw iluminacyjnych i 4 oprawy oświetlenia jezdni). Konstrukcja nośna mostu w kolorze niebieskim iluminowana jest na biało, a kamienne filary i podpory na żółto (z możliwością zmiany barwy)[2].

Most jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006.

Most jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków[3].

Dane techniczne

Most ma 147,5 metra długości i 18,50 metra szerokości. Waży około 1200 ton. Podparty jest na 2 filarach. Ma konstrukcję stalową kratownicową, nitowaną. Przęsło środkowe ma schemat statyczny łuku dwu-przegubowego[4]. Na moście w każdym kierunku prowadzi po jednym pasie ruchu samochodowego. Pasy te są rozdzielone torowiskiem tramwajowym, a po bokach znajdują się chodniki dla pieszych.


Zobacz też


Przypisy

  1. fotografie.
  2. a b c Tomasz Stępień: Był świadkiem wielu historycznych wydarzeń. Właśnie kończy 90 lat. 2023-01-13. [dostęp 2023-01-15].
  3. gminna ewidencja zabytków - Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa - BIP MK [online], bip.krakow.pl [dostęp 2019-02-12].
  4. Mosty, kładki, budowle mostowe – mostypolskie.pl [online], mostypolskie.pl [dostęp 2017-11-25].

Linki zewnętrzne

  • Ballada Maćka Frońskiego pt. „Pod mostem Piłsudskiego”
  • Fotografia wysadzonego Mostu Piłsudskiego przez wycofujące się wojska niemieckie w styczniu 1945 roku

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się