Mokkan (jap. 木簡) – japońskie tabliczki drewniane, najczęściej podłużne, liczące przeciętnie 20-30 cm długości, zawierające różnej treści napisy wykonane tuszem.
Terminu mokkan używa się tradycyjnie w odniesieniu do tabliczek datowanych na okres od VII do XII wieku, ale liczne podobne znaleziska pochodzą także z czasów późniejszych (do okresu Edo włącznie).
Mokkany stanowiły jedno ze zwykłych narzędzi pracy ówczesnych urzędników i były tanim, wygodnym, powszechnie dostępnym zastępnikiem drogiego i rzadkiego papieru. W razie potrzeby tusz można było zestrugać, a tabliczek użyć ponownie.
Treść napisów jest bardzo różnorodna, ale najczęściej dotyczą one danin i podatków przesyłanych z prowincji do kolejnych stolic Japonii oraz do urzędów prowincjonalnych (nazwa towaru, ilość, nazwisko nadawcy, miejscowość). Oprócz takich listów przewozowych są również drobne dokumenty i notatki służbowe, zapiski codzienne związane z funkcjonowaniem rezydencji arystokratów, komunikaty, meldunki, wezwania, polecenia, prosta korespondencja. Zdarzają się ponadto mokkany zawierające ćwiczenia kaligraficzne, formuły magiczne i wróżebne, wiersze lub ich fragmenty, a nawet rysunki.
Mokkany przekazują informacje na temat życia materialnego i organizacji politycznej ówczesnej Japonii. Odnosząc się do spraw dnia codziennego, rzucają jednocześnie światło na kwestie geografii, administracji, systemu podatkowego itp. Zawierają bardzo często toponimy, nazwy towarów i produktów, imiona i nazwiska urzędników czy robotników, niekiedy także określenia rang i tytułów.
Tabliczki te są niezmiernie ważnym źródłem badawczym dla historyków i archeologów. Ich odkrycie i odszyfrowanie zmienia czasami diametralnie współczesną wiedzę na temat wczesnych dziejów cesarstwa. Jak ujęła to amerykańska badaczka historii Japonii Joan R. Piggott:
Krótka informacja pozostawiona na kawałku drewna wprowadza niekiedy całkowicie nowe spojrzenie na dotąd przyjmowane interpretacje historyków lub też stawia przed nimi intrygujące wyzwania[1].
W przeciwieństwie do większości dokumentów spisanych na papierze nie miały być one oficjalną relacją najważniejszych zdarzeń, nie ulegały więc wielokrotnym redakcjom, przepisywaniu i kopiowaniu w ciągu stuleci. Stąd też ich ogromna wartość naukowa jako zabytków oryginalnych.
Mokkany stanowią także obiekt zainteresowania językoznawców specjalizujących się w najstarszych etapach rozwoju języka japońskiego.
Najstarsze odkryte mokkany pochodzą z pierwszej połowy VII wieku. Ich ogólna liczba przekracza 160 tysięcy, a pochodzą one z ok. 250 stanowisk archeologicznych w Japonii (dane z lat dziewięćdziesiątych). Do najważniejszych znalezisk zaliczyć można:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.