Miloš Zeman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 września 1944
Kolín

Prezydent Republiki Czeskiej
Okres

od 8 marca 2013
do 8 marca 2023

Przynależność polityczna

Partia Praw Obywateli

Pierwsza dama

Ivana Zemanová

Poprzednik

Václav Klaus

Następca

Petr Pavel

Premier Republiki Czeskiej
Okres

od 22 lipca 1998
do 12 lipca 2002

Przynależność polityczna

Czeska Partia Socjaldemokratyczna

Poprzednik

Josef Tošovský

Następca

Vladimír Špidla

Przewodniczący Izby Poselskiej
Republiki Czeskiej
Okres

od 27 czerwca 1996
do 17 lipca 1998

Przynależność polityczna

Czeska Partia Socjaldemokratyczna

Poprzednik

Milan Uhde

Następca

Václav Klaus

Przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej
Okres

od 28 lutego 1993
do 7 kwietnia 2001

Przynależność polityczna

Czeska Partia Socjaldemokratyczna

Poprzednik

Jiří Horák

Następca

Vladimír Špidla

podpis
Odznaczenia
Order Lwa Białego I Klasy (Czechy) Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy (Słowacja) Order Al-Husajna Ibn Alego (Jordania) Order Orła Białego Order za Wybitne Zasługi (Słowenia) Order 8 Września Order Republiki Serbii II klasy

Miloš Zeman (ur. 28 września 1944 w Kolínie) – czeski polityk, w latach 1993–2001 przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej, w latach 1996–1998 przewodniczący Izby Poselskiej, premier Czech w latach 1998–2002, w latach 2013–2023 prezydent Republiki Czeskiej.

Życiorys

W 1963 ukończył szkołę średnią, po czym do 1967 pracował w zakładach Tatry w Kolínie. Od 1965 studiował w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Pradze; dyplom inżyniera planowania gospodarki narodowej uzyskał w 1969, po czym do 1970 pracował jako nauczyciel akademicki na macierzystej uczelni. W 1968, w okresie Praskiej Wiosny, wstąpił do Komunistycznej Partii Czechosłowacji, z której po dwóch latach został wykluczony za swoje poglądy w okresie tzw. normalizacji. Przez pewien czas pozostawał bez stałego zatrudnienia. Od 1971 do 1984 pracował w przedsiębiorstwie sportowym Sportpropag, skąd został zwolniony z przyczyn politycznych. Podjął następnie pracę w kombinacie rolnym Agrodat, którą utracił w 1989.

Podczas aksamitnej rewolucji w 1989 dołączył do Forum Obywatelskiego. W 1990 został pracownikiem jednego z instytutów Czechosłowackiej Akademii Nauk. W tym samym roku uzyskał mandat posła do jednej z izb Zgromadzenia Federalnego. W 1992 przystąpił do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej, z ramienia której uzyskał poselską reelekcję. W 1993 został nowym przewodniczącym ugrupowania (ponownie wybierany na tę funkcję w 1995 i 1997). W 1996 został wybrany do Izby Poselskiej w kraju północnomorawskim. Na skutek porozumienia między socjaldemokracją a ODS, zakładającego poparcie przez lewicę gabinetu Václava Klausa, 27 czerwca 1996 objął funkcję przewodniczącego Izby Poselskiej. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 1998 po raz kolejny wywalczył mandat w tym samym okręgu, wykonując go do 2002.

17 lipca 1998 desygnowany na urząd premiera. Od 22 lipca 1998 do 15 lipca 2002 sprawował urząd premiera mniejszościowego rządu utworzonego przez socjaldemokrację. W 2002 wycofał się z aktywnej polityki, wyznaczając na swojego następcę Vladimíra Špidlę. Rok wcześniej na jego rzecz ustąpił z przywództwa w partii. Zamieszkał w miejscowości Nové Veselí. Został doradcą, a także częstym recenzentem partii współrządzącej Czechami do 2006, ale jego wpływ na politykę ugrupowania pozostawał niewielki. W 2003 bez powodzenia ubiegał się o urząd prezydenta, przegrywając w parlamencie z Václavem Klausem. W 2005 wydał książkę Jak jsem se mýlil v politice. W 2007 opuścił szeregi ČSSD na skutek sporu z liderem partii Jiřím Paroubkiem. W 2009 stanął na czele lewicowego ugrupowania pod nazwą Partia Praw Obywateli – Zemanowcy, które ubiegało się o mandaty w wyborach parlamentarnych 2010[1]. 29 maja 2010, po wyborczej porażce tej formacji, podał się do dymisji ze stanowiska przewodniczącego ugrupowania, zapowiadając jednocześnie, że będzie je nadal popierał[2].

W styczniu 2013 wystartował w pierwszych bezpośrednich wyborach prezydenckich. W pierwszej turze głosowania otrzymał 24,2% głosów, zajmując 1. miejsce. W drugiej z 25 i 26 stycznia poparło go 54,8% głosujących; wygrał tym samym z Karelem Schwarzenbergiem[3][4][5]. Urząd prezydenta objął 8 marca 2013[6].

W marcu 2017 ogłosił, że będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach prezydenckich zaplanowanych na styczeń 2018[7]. W pierwszej turze głosowania z 12 i 13 stycznia otrzymał 38,6% głosów, zajmując 1. miejsce wśród 9 kandydatów. Przeszedł do drugiej tury z Jiřím Drahošem, którego poparło 26,6% głosujących[8]. W głosowaniu z 26 i 27 stycznia otrzymał 51,4% głosów, wygrywając ze swoim konkurentem i zapewniając sobie wybór na drugą kadencję[8]. 8 marca 2018 został zaprzysiężony na kolejną pięcioletnią kadencję[9].

10 października 2021, dzień po wyborach parlamentarnych, został hospitalizowany[10], co czasowo uniemożliwiło mu wykonywanie obowiązków (w tym związanych z procedurą powołania nowego rządu). Ostatecznie 9 listopada tegoż roku misję utworzenia gabinetu powierzył Petrowi Fiali[11].

Urząd prezydenta sprawował do 8 marca 2023.

Życie prywatne

Zamieszkał w miejscowości Nové Veselí, otrzymał jej honorowe obywatelstwo. Jego pierwszą żoną w latach 1971–1978 była Blanka Zemanová. Drugą żoną w 1993 została Ivana Zemanová. Ma syna Davida (z pierwszego małżeństwa) i córkę Kateřinę (z drugiego małżeństwa)[12]. Deklaruje się jako „tolerancyjny ateista[13]. Znany z bon motów[14] i kontrowersyjnego języka[15]. Określił się jako zwolennik federalizmu europejskiego i wprowadzenia euro w Czechach[16].

Odznaczenia

Wybrane publikacje

  • Miloš Zeman, Komplexní prognostické modelování, Praga: Institut pro výchovu vedoucích pracovníků ministerstva průmyslu ČSR, 1975.
  • Miloš Zeman, Úvod do systémové prognostiky, Praga: Institut pro výchovu vedoucích pracovníků ministerstva průmyslu ČSR, 1985.
  • Miloš Zeman, Analytické a simulační hry na počítačovém modelu, Praga: SZN, 1989.
  • Miloš Zeman, Vzestup a pád české sociální demokracie, Praga: Andrej Šťastný, 2006, ISBN 80-86739-22-8.
  • Miloš Zeman, Moje Vysočina pohledem Miloše Zemana, Praga: Atypo, 2016, ISBN 978-80-87759-02-8.

Zobacz też

Przypisy

  1. Vedení SPOZ. spoz.cz. [dostęp 2017-08-30]. (cz.).
  2. Zeman končí ve vedení strany, podporovat ji bude dál. novinky.cz, 29 maja 2010. [dostęp 2017-08-30]. (cz.).
  3. Prezident 2013: Výsledek volby. volby.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
  4. Zeman i Schwarzenberg w drugiej turze wyborów prezydenckich w Czechach. rp.pl, 12 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-12].
  5. Czechy: W wyborach prezydenckich prowadzi Milosz Zeman. rp.pl, 26 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-28].
  6. Zeman zaprzysiężony na prezydenta Czech. tvp.info, 8 marca 2013. [dostęp 2018-01-13].
  7. Zeman řekl svým příznivcům, že bude znovu kandidovat na Hrad. idnes.cz, 9 marca 2017. [dostęp 2017-03-09].
  8. a b Election of the President of the Czech Republic held on 12–13 January 2018. volby.cz. [dostęp 2018-01-27]. (ang.).
  9. Zeman złożył przysięgę i zaczął atakować media. Część osób opuściła uroczystość. tvn24.pl, 8 marca 2018. [dostęp 2018-03-08].
  10. Czech election: Milos Zeman in intensive care after vote. bbc.com, 10 października 2021. [dostęp 2021-10-18]. (ang.).
  11. Klára Beranová: Zeman pověřil Fialu jednáním o nové vládě. Ten už ji dávno sestavuje. volby.cz, 9 listopada 2021. [dostęp 2021-11-10]. (cz.).
  12. Výběr informací o manželce a rodině Miloše Zemana. ceskenoviny.cz, 26 stycznia 2013. [dostęp 2014-02-07]. (cz.).
  13. Miloš Zeman: Jsem tolerantní ateista. krestandnes.cz, 13 grudnia 2012. [dostęp 2016-07-04]. (cz.).
  14. Renata Rusin Dybalska. Nowy wymiar komunikowania politycznego na przykładzie języka prezydenta Czech Miloša Zemana. „Rozprawy Komisji Językowej”. tom LXII, s. 119, 2016. Łódź: ŁTN. [dostęp 2017-12-03]. 
  15. Faworyci bez poparcia. „Unia&Polska”, s. 25, 31 stycznia 2003. 
  16. Czechy: Zeman podporządkuje się woli parlamentu i podpisze EMS. pap.pl, 10 marca 2013. [dostęp 2017-08-30].
  17. Brücken bauen für gute Nachbarschaft – Bundespräsident Gauck in Tschechien. radio.cz, 5 maja 2014. [dostęp 2016-03-16]. (niem.).
  18. Zeman závidí Slovákom euro, Gašparovič mu dal najvyššie vyznamenanie. pravda.sk, 27 maja 2014. [dostęp 2016-03-16]. (słow.).
  19. King, Czech president hold talks, discuss bilateral relations. petra.gov.jo, 11 lutego 2015. [dostęp 2016-03-15]. (ang.).
  20. M.P. z 2016 r. poz. 527
  21. Drugi dzień wizyty Prezydenta RP w Czechach. prezydent.pl, 15 marca 2016. [dostęp 2016-03-15].
  22. Udělení státních vyznamenání při oficiální návštěvě polského prezidenta v ČR. hrad.cz, 15 marca 2016. [dostęp 2016-03-18]. (cz.).
  23. Migrations Main Topic of Talks as President Pahor Visits Czech President Zeman. up-rs.si, 18 lutego 2016. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).
  24. Official Visit of President Miloš Zeman. mzv.cz, 15 czerwca 2016. [dostęp 2020-11-23]. (ang.).
  25. Uručena odlikovanja povodom Dana državnosti. rts.rs, 15 lutego 2020. [dostęp 2020-12-26]. (serb.).

Bibliografia

  • Miloš Zeman. vlada.cz. [dostęp 2017-08-30]. (cz.).
  • Životopis. hrad.cz. [dostęp 2017-08-30]. (cz.).
  • Miloš Zeman. nasipolitici.cz. [dostęp 2017-08-30]. (cz.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się