Mienszewicy (ros. меньшевик, „będący w mniejszości”) – frakcja Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR), powstała w 1903 na II Zjeździe Partii w Brukseli, sprzeciwiająca się rewolucyjnemu kierunkowi, w którym Włodzimierz Lenin zamierzał prowadzić rosyjską partię socjaldemokratyczną. Od 1917 odrębna partia polityczna, formalnie zakazana na terytorium Rosji Sowieckiej w roku 1921.
Frakcja ta powstała w wyniku sporu między Włodzimierzem Leninem a Julijem Martowem wokół pierwszego artykułu statutu partii definiującego członkostwo w partii. Lenin chciał ograniczenia członkostwa do tych, którzy działają w jednej z partyjnych organizacji (tym samym wspierając centralizację i elitaryzację partii), zaś Martow pragnął przyjmować każdego, kto tylko uznaje program SDPRR i jest gotów podporządkować się jej przywództwu (wspierając powszechność i demokratyzację partii)[1]. Sprawę poddano pod głosowanie. Martow wygrał je, otrzymując 28 do 22 głosów[2]. Jednak w trakcie dalszej debaty kilku delegatów wspierających Martowa opuściło zjazd, co dało większość zwolennikom Lenina[1]. Lenin wykorzystał ten fakt w celach propagandowych i nazwał swoją frakcję bolszewikami, czyli większością. Oponentów popierających Martowa określił natomiast mienszewikami, czyli mniejszością. Niemniej jednak w kolejnych latach bolszewicy rzeczywiście stali się w partii większością i cieszyli się większym poparciem społecznym[3]. Niektórzy członkowie partii próbowali zjednoczyć zwaśnione frakcje, co się nie udało[4].
Podczas rewolucji lutowej społeczne poparcie dla mienszewików wzrosło. Poparli Rząd Tymczasowy Rosji[5]. Po rewolucji październikowej zachowali neutralność w wojnie domowej w Rosji, opowiadając się za koalicyjnym rządem partii socjalistycznych (eserowców i socjaldemokratów bolszewickich i mienszewickich) opartym na przygniatającej większości, uzyskanej przez te trzy partie w wolnych wyborach do Konstytuanty w listopadzie 1917 r. Po zakończeniu wojny domowej, administracyjnym wyeliminowaniu przez bolszewików ze związków zawodowych oraz rad delegatów i wreszcie formalnej delegalizacji przez bolszewików (1920) większość przywódców została zmuszona do emigracji. W Gruzji partia mienszewików (Noe Żordania, Noe Ramiszwili, Nikołaj Czcheidze, Grigol Uratadze i Raszden Arsenidze) przeprowadziła demokratyczne wybory i rządziła niepodległą, uznaną przez Rosję Sowiecką, Demokratyczną Republiką Gruzji do marca 1921 roku, czyli inwazji Armii Czerwonej, dowodzonej przez Sergo Ordżonikidze oraz Stalina i wprowadzenia w Gruzji siłą ustroju sowieckiego[6]. Przywódcy Gruzji udali się na emigrację, kontynuując działalność rządu Demokratycznej Republiki Gruzji na uchodźstwie w Paryżu pod przewodnictwem Noe Żordanii[7].
W okresie NEP-u (do 1930) pozostali w Związku Radzieckim działacze mienszewiccy wchodzili w skład organów administracji gospodarczej ZSRR (Gospłan, Najwyższa Rada Gospodarki Narodowej (WSNCh)). W 1931 roku odbył się w Moskwie zainscenizowany przez Stalina i OGPU proces pokazowy mienszewików (opisany między innymi w „Archipelagu GUŁag” Aleksandra Sołżenicyna), preludium do procesów pokazowych okresu wielkiej czystki (1936–1939).
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.