Malala Yousafzai
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1997
Mingora

Rodzaj działalności

działalność społeczna

Odznaczenia
Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Order Uśmiechu Philadelphia Liberty Medal
Strona internetowa
Malala Yousafzai w Białym Domu 11 października 2013

Malala Yousafzai (paszto ملاله یوسفزۍ, Malālah Yūsufzay; urdu ملالہ یوسف زئی, Malālah Yūsufzay; ur. 12 lipca 1997[1] w Mingorze[2]) – pakistańska działaczka na rzecz praw kobiet, zwłaszcza na rzecz ich prawa do nauki, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2014).

Życiorys

Malala urodziła się 12 lipca 1997 roku, w prowincji Swat (znanej też jako Szwajcaria Wschodu) w rodzinie niższej klasy średniej[3]. Jest córką Ziauddina Yousafzaia i Tor Pekai Yousafzai[4]. Jej ojciec jest poetą, nauczycielem i założycielem sieci prywatnych szkół. Ponieważ rodzina nie miała dość pieniędzy na poród w szpitalu, dlatego Yousafzai urodziła się w domu z pomocą sąsiadów[5]. Otrzymała imię Malala (co oznacza „pogrążony w smutku”[6]) po Malalai z Maiwand, poetce z plemienia Pasztunów, wojowniczce z południowego Afganistanu[7]. Jej nazwisko, Yousafzai, to imię dużej pasztuńskiej konfederacji plemiennej, która dominuje w pakistańskiej Dolinie Swat, gdzie dorastała. W jej domu w Mingorze mieszkała ze swymi dwoma młodszymi braćmi, Khushalem, Atalem, i rodzicami[8]. To, że w kulturze pasztuńskiej dziewczynki nie miały takich samych praw jak chłopcy, nie stanowiło przeszkody dla jej ojca. Zawsze powtarzał, że: „Malala będzie wolna jak ptak”[potrzebny przypis].

Na początku 2009 roku zaczęła pisać na blogu pod pseudonimem Gul Makai o swoich doświadczeniach jako uczennica w Wadi-e Swat, jak talibowie zmuszają do zamykania szkół prywatnych po wprowadzeniu zakazu edukacji dziewcząt. Za swoją działalność została nominowana do wielu nagród i zdobyła pierwszą nagrodę Pakistan’s First National Peace Prize[9]. W dniu 9 października 2012 roku została postrzelona[10] w głowę i szyję przez zamachowców talibów[11][12]. Oprócz niej w ataku ucierpiały jeszcze dwie dziewczyny: Kainat Riaz i Shazia Ramzan[13].

W 2013 otrzymała nagrodę Anny Politkowskiej[14], Międzynarodową Dziecięcą Nagrodę Pokojową[15], Nagrodę Simone de Beauvoir[16] oraz Nagrodę Sacharowa[17]

10 października 2014, wraz z Kailashem Satyarthim, otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla[18], będąc najmłodszą osobą wyróżnioną w jej historii. W uznaniu swojej działalności 29 października 2016 została odznaczona Orderem Uśmiechu i tym samym została najmłodszą wyróżnioną w jego historii[19]. Jej imieniem został nazwany park w Cubillos del Sil we wspólnocie autonomicznej Kastylia i Leon[20].

W 2017 otrzymała polską Odznakę Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka[21].

W 2017 roku napisała książkę dla dzieci Malala’s Magic Pencil. Opowiada ona historię życia Malali i niesie ze sobą przesłanie: „Jedno dziecko, jeden nauczyciel, jedna książka i jedno pióro może zmienić świat.” Książka ukazała się na polskim rynku nakładem Wydawnictwa Tekturka. Jej premiera miała miejsce 28 listopada 2018 roku. Polski tytuł książki brzmi: Malala i jej czarodziejski ołówek[22].

W 2021 roku poślubiła Assera Malika[23], który kieruje narodową drużyną krykieta Pakistan Cricket Board.

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Malala Yousafzai.

Przypisy

  1. Mark Memmott: Taliban Say They Shot Teenaged Pakistani Girl Who Exposed Their Cruelty. npr.org, 2012-10-09. [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
  2. Биография Малалы Юсуфзай. ria.ru, 2013-10-10. [dostęp 2014-10-15]. (ros.).
  3. Rebecca Rowell: Malala Yousafzai: Education Activist. Minnesota: ABDO Publishing Company, 2017, s. 45, seria: Essential Lives. ISBN 978-1617838972. (ang.).
  4. Rebecca Thomas: Malala Yousafzai: Her father’s daughter. BBC, 2015-11-06. [dostęp 2018-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-25)]. (ang.).
  5. Throp Claire: Malala Yousafzai. Heinemann Raintree, 2015, s. 12. ISBN 978-1-4846-2469-2. (ang.).
  6. Diary of a Pakistani schoolgirl. BBC, 2009-01-19. [dostęp 2018-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-16)]. Cytat: I also like the name because my real name means ‘grief stricken’. (ang.).
  7. Bacha Khan’s philosophy of non-violence and Benazir Bhutto’s charisma inspires Malala. The Express Tribune, 2012-01-16. [dostęp 2018-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-06)]. Cytat: “I named her Malala after being inspired from Malala of Maiwand (Afghanistan), a brave lady who urged her countrymen to fight against intruders through her poetry,” he said (ang.).
  8. Class Dismissed: Malala’s Story. Adam B. Ellick, Irfan Ashraf. Times Documentaries. The New York Times. [dostęp 2018-04-27].
  9. Basharat Peer: THE GIRL WHO WANTED TO GO TO SCHOOL. newyorker.com, 2012-10-10. [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
  10. Malala Yousafzai’s shooting by Taliban made ‘millions of Malalas’ speak up. cbc.ca, 2013-10-09. (ang.).
  11. Ben Brumfield, David Simpson: Malala Yousafzai: Accolades, applause and a grim milestone. cnn.com, 2013-10-09. [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
  12. Ben Bryant: Malala Yousafzai recounts moment she was shot in the head by Taliban. telegraph.co.uk, 2013-10-13. [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
  13. Declan Walsh: Taliban Reiterate Vow to Kill Pakistani Girl. nytimes.com, 2012-10-12. [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
  14. Postrzelona przez talibów Pakistanka laureatką nagrody im. Politkowskiej. rp.pl, 2013-10-05. [dostęp 2014-10-15]. (pol.).
  15. 2013 – Malala Yousafzai (16), Pakistan [online], KidsRights [dostęp 2019-10-06] (ang.).
  16. Le Prix Simone de Beauvoir 2013 décerné à Malala Yousafzai [online], 29 grudnia 2012 [dostęp 2019-10-06] (fr.).
  17. 16-letnia Pakistanka z Nagrodą Sacharowa. Talibowie: nie zasłużyła na nią. tvn24.pl, 2013-10-10. [dostęp 2014-10-15]. (pol.).
  18. Pokojowa Nagroda Nobla dla Kailash Satyarthi i Malali Yousafzay. rmf24.pl. [dostęp 2014-10-15].
  19. Komunikat Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu z dn. 2.11.2016 roku. orderusmiechu.pl, 2016-11-02. [dostęp 2016-11-02].
  20. Malala ma park swojego imienia. [dostęp 2017-11-24].
  21. Lista odznaczonych Odznaką RPD [online], brpd.gov.pl, grudzień 2023 (pol.).
  22. Malaja i jej czarodziejski ołówek. lubimyczytac.pl [dostęp 2018-12-11].
  23. t, Asser Malik Wiki, Age, Biography, Height, Wife, Net Worth & More [online], WikiofCelebs, 10 listopada 2021 [dostęp 2021-11-14] (ang.).

Bibliografia

  • 14-latka sprzeciwiła się talibom. W odwecie próbowali ją zabić, tvn24.pl
  • Wystąpienie Malali Yousafzai w siedzibie ONZ Nowy Jork, lipiec 2013, Wiadomosci24.pl
  • List do Malali od Przywódcy pakistańskich Talibów, lipiec 2013, Wiadomosci24.pl
  • Każde dziecko w szkole – Do Sekretarza Generalnego ONZ

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się