Języki fińskie

Ludy fińskie – grupa ludów wspólnego pochodzenia, posługujących się językami wołżańsko-fińskiej i bałtycko-fińskiej grupy ugrofińskiej gałęzi uralskiej rodziny języków. Grupa dzieli się na dwie podgrupy: ludy wołżańsko-fińskie i ludy bałtycko-fińskie, różniące się, poza lokalizacją i językiem, również przeszłością historyczną. Szczególne miejsce zajmują Lapończycy, którzy, choć posługują się językami ugrofińskimi i należą do fińskiego kręgu kulturowego, to jednak nie są pochodzenia ugrofińskiego, lecz zostali do tej grupy asymilowani. Ludy fińskie zamieszkują północno-wschodni kraniec Europy – od północno-wschodnich wybrzeży Morza Bałtyckiego (Zatoki Fińskiej i Botnickiej) po środkową Wołgę i Kamę. Poza Finlandią i Estonią, gdzie osadnictwo fińskie jest zwarte, pozostałe ludy fińskie żyją dziś w rozproszeniu między Rosjanami.

Ludy fińskie wyodrębniły się w wyniku rozpadu wspólnoty prafińskiej, polegającego na oddzieleniu się ludów permskich, na początku I tysiąclecia p.n.e. Terytorium zamieszkiwane przez ludy fińskie, choć nie obejmowało jeszcze dzisiejszej Finlandii, już wtedy było rozległe, co doprowadziło do rychłego rozpadu tak powstałej grupy na gałąź zachodnią – bałtycką i wschodnią – wołżańską. Języki ludów z grupy fińskiej wykazują ślady kontaktów z językami irańskimi i bałtyckimi. Do rozpadu wspólnoty fińskiej na dzisiejsze ludy doszło w toku długotrwałego procesu trwającego od I do VIII–IX wieku n.e.

Bibliografia

  • Péter Hajdú Narody i języki uralskie, PWN Warszawa 1971
  • Wojciech Szymański, Elżbieta Dąbrowska Awarzy. Węgrzy, Ossolineum, Wrocław 1979
  • Aleksander Nawrocki Szamanizm i Węgrzy, „Iskry”, Warszawa 1988
  • James Minahan One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups, Greenwood Publishing Group (Google Books, ang.)
  • Robert Jarvenpa, Hetty Jo Brumbach Circumpolar Lives And Livelihood: A Comparative Ethnoarchaeology of Gender And Subsistence, University of Nebraska Press (Google Books, ang.)
  • Denis Sinor The Cambridge History of Early Inner Asia, tom 1, Cambridge University Press (Google Books, ang.)
  • Ronald Wixman The Peoples of the USSR: An Ethnographic Handbook, M.E. Sharpe, 1984 (Google Books, ang.)
  • Seppo Lallukka The East Finnic minorities in the Soviet Union: an appraisal of the erosive trends, Suomalainen Tiedeakatemia, 1990 (Google Books, ang.)
  • Rein Taagepera The Finno-Ugric Republics and the Russian State, Routledge, 1999 (Google Books, ang.)
  • Edith Jemima Simcox Primitive Civilizations: Or, Outlines of the History of Ownership in Archaic Communities, Cambridge University Press, 2010 (Google Books, ang.)

Linki zewnętrzne

  • Fundacja Finno-Ugryjska (est. • ang. • ros. • fiń.)
  • Badania genetyczne w Finlandii (ang. • fiń.)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się