Lubań
miasto i gmina
Ilustracja
Rynek z ratuszem, Wieżą Kramarską i rekonstrukcją sukiennic (2006)
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

lubański

Burmistrz

Arkadiusz Słowiński

Powierzchnia

16,12 km²

Wysokość

ok. 212 m n.p.m.

Populacja (01.01.2023)
• liczba ludności
• gęstość


19 756[1]
1225,6 os./km²

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

59-800 do 59-801

Tablice rejestracyjne

DLB

Położenie na mapie powiatu lubańskiego
Mapa konturowa powiatu lubańskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Lubań”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lubań”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Lubań”
Ziemia51°07′05″N 15°17′21″E/51,118056 15,289167
TERC (TERYT)

0210011

SIMC

0936150

Urząd miejski
ul. 7 Dywizji 14
59-800 Lubań
Strona internetowa
BIP
Widok miasta z XVIII wieku

Lubań (głuż. Lubań, niem. Lauban) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim. Siedziba administracyjna powiatu oraz gminy wiejskiej Lubań (której jednak nie jest częścią, stanowiąc odrębną gminę miejską). Według spisu powszechnego z 2021 r. zamieszkane było przez 20 096 osób[2]. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. liczyło 19 756 mieszkańców[1] (214. miejsce w kraju). Gęstość zaludnienia wynosiła 1225,6 osób/1 km² (14. miejsce w województwie).

Historycznie leży na Górnych Łużycach, przy granicy ze Śląskiem. W granicach Polski od 1945 r. W 1972 r. miasto było siedzibą władz, ale nie należało do gromady Lubań. W latach 1975–1998 miasto należało do województwa jeleniogórskiego.

Położenie

Widok w stronę Kamiennej Góry z Baszty Brackiej
Widok z Baszty Brackiej w kierunku ratusza

Lubań położony jest na Pogórzu Izerskim, nad rzeką Kwisą oraz jej dopływem – Siekierką. Miasto znajduje się ok. 45 km na północny zachód od Jeleniej Góry i 25 km na wschód od Zgorzelca.

Powierzchnia miasta wynosi 16,12 km²[3] (381. miejsce w kraju), stanowiąc 3,76% powierzchni powiatu (wg stanu na 1 stycznia 2011 r.). Użytki rolne wynoszą 48%, a użytki leśne 3% (2002)[4].

Nazwa

Pierwotną nazwą miejscowości była serbołużycka nazwa Luban[5]. Po podbiciu w średniowieczu Słowian połabskich z plemion Serbów łużyckich nazwa została później zgermanizowana na Lauban – ta wersja pojawia się po raz pierwszy w XV w[6]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińskie nazwy: Lauba, Laubanum[7]. W XIX wieku można było w polskich źródłach spotkać nazwy: Lubiany, Lubiana, Lubań i Lubin[6]. Po II wojnie światowej polska administracja nadała miejscowości polską nazwę Lubań[8], nawiązującą do wcześniejszej nazwy łużyckiej.

Etymologia nie jest pewna, jednak przyjmuje się, że nazwa najprawdopodobniej pochodzi od imienia założyciela – Luban[6].

Historia

Zabytki

Ratusz Miejski w Lubaniu
Lubańskie mury obronne
Mury obronne, XIV w.
Baszta Bracka z 1318 r.
Baszta Bracka z 1318 r.
Kościół ewangelicki Marii Panny, poł. XIV–XIX w.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[18]:

  • obszar starego miasta
  • kościół parafialny pw. Trójcy Świętej, ul. Szymanowskiego 1, neogotycki z lat 1857–1861 wg projektu Alexisa Langera.
  • Zabytkowy szpital przedwojenny przy ulicy Zawidowskiej obecnie mała część budynku została przebudowana na mieszkania
  • kościół ewangelicki Marii Panny, al. Kombatantów, z drugiej poł. XIV–XIX w.
  • kościół ewangelicki pw. Świętego Krzyża, pl. Okrzei (obecnie nie istnieje).
  • wieża Trynitarska (dzwonnica dawnego kościoła pw. Świętej Trójcy), pl. Lompy, z 1320 r. – pierwszej poł. XIV, XIX w., pozostałość rozebranego w 1879 r. kościoła pw. Świętej Trójcy
  • cmentarz ewangelicki, obecnie komunalny, ul. Wrocławska
  • cmentarz rzym.-kat., obecnie nieczynny, z poł. XIX w.
  • park miejski, ul. Kombatantów, z pocz. XIX w
  • mury miejskie z 1318 r., zbudowane z kamienia bazaltowego z okolicznych kamieniołomów; pierwotnie otoczone fosą; w podwójnym pierścieniu murów znajdowały się cztery główne bramy miejskie: Nowogrodziecka, Mikołajska, Bracka i Zgorzelecka; obecnie pozostałości – fragmenty wzdłuż ul. Podwale:
    • wieża obronna – wieża bracka, obok kościoła Świętego Krzyża, z 1318 r. – XIV w., część rozebranej w XIX wieku Bramy Brackiej
  • wieża „Kramarska” (d. ratuszowa), z XIV w., pozostałość XIV-wiecznego ratusza. Pierwszy ratusz powstał w latach 1222–1225, był przebudowywany w latach 1540 i 1769, został rozebrany po zniszczeniach z 1945 r.
  • ratusz zbudowany w 1554 r. – XVI w. w stylu renesansowym; obecnie mieści Salę Rajców Miejskich, Muzeum Regionalne (d. Muzeum Osadnictwa Wojskowego), Urząd Stanu Cywilnego oraz Miejską Bibliotekę Publiczną
  • dom, ul. 7 Dywizji 12, z k. XIX w.
  • willa, obecnie szkoła, ul. Górna 1, z XIX w./XX w.
  • dom, dawniej rozlewnia wód, ul. Grunwaldzka 11, z XVI w., 1760 r. XIX w.
  • budynki dawnej cegielni Augustina, ul. Izerska 7, z drugiej poł. XIX–XX w.:
    • budynek administracyjny
    • budynek produkcyjny, obecnie magazyn
  • zespół willowy, ul. Kombatantów 2 i 2a, z pierwszej poł. XIX w., 1874 r.:
    • willa
    • stajnia z wozownią
    • park
    • ogrodzenie z bramą
  • willa z parkiem, ul. Kombatantów 11, z czwartej ćw. XIX w.
  • budynek z XVIII/XIX w. przy ul. Lompy 1; sąd kupiecki, gimnazjum, herby fundatorów Adriana Albinusa i jego żony Anny Wigand na tablicy po lewej stronie wejścia, herb Albinusa nad portalem i data 1752 w agrafie[19]
  • sąd, pl. 3 Maja 12, z 1899 r.
  • magazyn „Dom Solny” lub Dom Zbożowy, ul. Podwale 4, z 1539 r., 1689 r., XIX w., budynek zbudowany z kamienia bazaltowego ufundowany przez Radę Miejską spełniał swoje funkcje do XIX wieku, później służył jako więzienie miejskie
  • dom, ul. Spółdzielcza 17, z drugiej poł. XVIII w., XIX w., XX w.
  • dom „Pod Okrętem”, ul. Stara 1, z 1715 r. – XVIII w., rodzinny dom kupieckiej rodziny Kirchoffów (obecnie siedziba Urzędu Skarbowego).
  • dom, ul. Tkacka 27, z ok. 1900 r.
  • zespół domu, ul. Warszawska 2, z k. XIX w.:
    • dom
    • budynek gospodarczy
    • ogród
  • dom, ul. Wąska 6, z XVIII w., druga poł. XIX w.
  • obiekty po byłych Królewskich Zakładach Kolei Górskiej (ZNTK Lubań), ul. Gazowa – wpisane do rejestru zabytków, wraz z obiektem parowozowni wachlarzowej. Jeden z największych tego typu zachowanych obiektów w Polsce i Europie.

Lubań – Uniegoszcz

  • kościół par. pw. Narodzenia NMP, ul. Różana, z XVI–XVIII w.
  • dom, ul. Jeleniogórska 18

inne zabytki:

widok z Wieży Brackiej w Lubaniu
Słup pocztowy z XVIII wieku z herbem Polski (rekonstrukcja 2005 rok).

Podział administracyjny

Centrum

  • Stare Miasto
  • Śródmieście (Przedmieścia Brackie, Mikołajskie, Zgorzeleckie)

Osiedla

  • Osiedle Piastów
  • Osiedle Willowe (dawniej Os. Waryńskiego)
  • Osiedle Zodiak
  • Osiedle Fabryczna
  • Osiedle Kolejowa

Dzielnice

Polityka

Miasto

Wybory na burmistrza miasta i radę miasta od 2002 roku.

Kadencje burmistrza miasta Lubań

Imię i Nazwisko od do Przynależność polityczna Uwagi/linki
Zdzisław Bykowski 1989 1990
Janusz Skowroński 1990 1993 bezpartyjny
Jerzy Zieliński luty 1993 listopad 1998 bezpartyjny o sobie[20]
Konrad Rowiński 1998 2010 Platforma Obywatelska
Arkadiusz Słowiński 2010 trwa

Rada miasta

Ugrupowanie Kadencja 2002-2006[21] Kadencja 2006-2010[22] Kadencja 2010-2014[23] Kadencja 2014-2018[24] Kadencja 2018-2023[25]
Obywatelski Komitet Wyborców Lubań 2002 11 -
Katolickie Rodziny „Razem” w Lubaniu 10 4 3 - -
Platforma Obywatelska 8 8 8 5 (KWW Konrada Rowińskiego) -
Sojusz Lewicy Demokratycznej 3 (SLD-UP) 4 (LiD) 4 2 -
Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej 2 - -
Obywatelski Komitet Wyborców Lubań 2006 5 -
Obywatelski Komitet Wyborców Lubań 2010 5 -
Prawo i Sprawiedliwość 1 - -
Obywatelski Komitet Wyborców Lubań 2014 Razem 11 -
KWW Nowy Lubań - - - 2 -
KWW Tomasza Korcza - - - 1 -
Obywatelski Komitet Wyborców Lubań 2018 Razem - - - - 12
Łączy nas Lubań - - - - 9

Posłowie i Senatorowie

Posłowie

Senator

Transport

Drogi

Lubań położony jest 11 km na południe od Autostrady A4 (E40) (dojazd 296).

Droga Trasa Ulice
30 94 Zgorzelec – Lubań – Gryfów ŚląskiJelenia Góra 3 E65 Papieża Jana Pawła II – Rybacka – Warszawska – Jeleniogórska
296 283 KożuchówŻagańIłowaRuszówWęgliniec – Lubań 30
357 355Sulików – Lubań – NowogrodziecOsiecznica 350 Zawidowska – Armii Krajowej – Bankowa – Podwale – Wrocławska
393 357 Lubań – KościelnikLeśna 358 Plac 3 Maja7 DywizjiTadeusza Kościuszki – Leśna

Kolej

Pierwsza linia kolejowa przechodząca przez Lubań została otwarta w 1863 roku. W mieście znajduje się jedna stacja kolejowa, Lubań Śląski, mająca według kategoryzacji PKP status dworca lokalnego[26]. Jest to stacja węzłowa, łącząca trzy linie:

Obiekt zabytkowego dworca Lubań
  • 279: Węgliniec – Lubań
  • 274: Jelenia Góra – Lubań – Zgorzelec (Linia Lubań – Zgorzelec reaktywowana dla ruchu pasażerskiego w grudniu 2011)
  • 337: Lubań – Leśna (obecnie wyłącznie jako linia towarowa)

Lubań Miasto

W 2018 roku PKP poinformowało o planach utworzenia nowego przystanku kolejowego Lubań Miasto na linii z Lubania do Zgorzelca. Miały one być zrealizowane w ramach projektu elektryfikacji tego odcinka[27]. Budowa przystanku została uwzględniona w planach Ministerstwa Infrastruktury na lata 2020-25[28]. Samorząd Lubania zaproponował w 2021 roku umieszczenie przystanku na linii do Węglińca, przy ulicy Granicznej[29].

Komunikacja autobusowa

W maju 2016 r. stary dworzec autobusowy został wyburzony[30], w jego miejsce wybudowano Galerię „Inbag”[31] – obiekt handlowo-usługowy, posiadający infrastrukturę dworca autobusowego[32][33][34]. Od 22 listopada 2021 roku kursuje z miasta Izerska Komunikacja Autobusowa kursującą do miast i wsi powiatów lubańskiego oraz lwóweckiego.[35] Od 1 marca 2022 kursuje linia 217 w ramach Powiatowej Komunikacji Lwóweckiej, a operatorem linii jest PKS Voyager.[36]

Przewoźnicy

  • PKS Kamienna Góra[37]
  • PKS „Voyager” Lubań[38]
  • Bieleccy[39]

Komunikacja miejska

Pierwsze plany wprowadzenia komunikacji miejskiej w Lubaniu powstały w latach siedemdziesiątych XX wieku[40], jednak pierwsze autobusy wyjechały na ulice miasta w czerwcu 1989. Były to (i nadal są) zwykłe pojazdy PKS, nieprzystosowane do kursowania w mieście (m.in. brak pneumatycznie otwieranych drzwi). Spółka PKS Voyager, która przejęła transport miejski w Lubaniu po upadku Pekaes Lubań, planowała w 2010 roku wprowadzenie pojazdów przystosowanych do transportu miejskiego[40].

W 2019 roku funkcjonowało pięć linii komunikacji miejskiej[41].

Media

Portale

  • eluban.pl[42]
  • Przegląd Lubański
  • Telewizja Lubań

Prasa

  • Ziemia Lubańska

Szkolnictwo

Tarcza szkolna ZSZ PKP w Lubaniu

Żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe i szkoły ponadpodstawowe w Lubaniu:

Szkolnictwo
Szkoła Adres Położenie Rok otwarcia Szkoły Uwagi
Żłobek Bąbelkowo[43] ul. Mickiewicza 1c Koło Starostwa Powiatowego tam też przedszkole
Przedszkole Niepubliczne nr 1[44] ul. Słoneczna 2 na górce od J.Dąbrowskiego
Przedszkole Publiczne nr 1[45] ul. Mickiewicza 1b Skrzyżowanie A. Mickiewicza i J.Dąbrowskiego
Przedszkole Publiczne nr 3[46] ul. Różana 1 obok MOSiR
Przedszkole Publiczne nr 5[47] ul. Mieszka II 1 Osiedle „Piast”
Przedszkole Językowe „Akademia Malucha”[48] ul. Armii Krajowej 9 Naprzeciw Szkoły podstawowej nr 1 01.09.2011 Dawniej Młodzieżowy Dom Kultury
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki z oddziałami gimnazjum[49] ul. Mickiewicza 1

ul. Mickiewicza 2

Niedaleko Przedsiębiorstwa wod.-kan. 03.09.1945 Pierwsza Szkoła w Lubaniu, oddziały gimnazjalne w części dawnego gim 2
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Europejskich Dróg Świętego Jakuba z oddziałami gimnazjum[50] ul. Dolna 8

ul. Rybacka 16(oddziały gimnazjalne)

Okolice Kościoła oraz MOSiR Oddziały gimnazjalne w budynku dawnego gim 3
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II z oddziałami gimnazjum[51] ul. Górna 1

ul. Skalnicza 3 (oddziały gimnazjalne)

Pod Kamienną Górą oraz Księginki Oddziały gimnazjalne w budynku dawnego gimnazjum nr 1
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu[52] ul. Kopernika 15 Blisko sklepów i ZSP im. KZL 01.09.1960 Dawniej SP nr 5
Prywatna Szkoła Podstawowa nr 5 ul. Zgorzelecka
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Adama Mickiewicza[53] ul. W. Łokietka 2 Osiedle „Piast” LO 10.09.1945,

ZSE 01.01.1950,
ZSP 01.09.2003

Wchodzący w skład ZSP nr 1
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Kombatantów Ziemi Lubańskiej[54] ul. Kopernika 31 Obok SP nr 4 1946
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2[55] ul. Leśna 8 Za budynkami ul. Tadeusza Kościuszki 01.09.1962
Szkoła muzyczna I stopnia im. Oskara Kolberga[56] al. Kombatantów 11 Park Kamienna Góra luty 1992

Gospodarka

W Lubaniu znajdują się następujące zakłady pracy:

  • Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej (PEC Lubań Sp. z o.o.)
  • Agromet ZEHS Lubań
  • Imakon Sp. z o.o.
  • „Imka” Dr. Schumacher Sp. z o.o.
  • Chromex Sp. z o.o.
  • Automatec Sp. z o.o.

W mieście są także miejskie spółki z o.o.:

  • Lubańskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
  • Lubańskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
  • Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Lubań
  • Zakład Gospodarki i Usług Komunalnych Lubań

Zlokalizowane w mieście Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w 2000 roku zostały postawione w stan upadłości.

Honorowi obywatele miasta

Demografia

Dane z 31 grudnia 2009[60]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 21 697 100 11 451 52,8 10 246 47,2
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1346 710,4 635,6

Piramida wieku mieszkańców Lubania w 2014 roku[61].

Opieka zdrowotna

W mieście znajduje się Łużyckie Centrum Medyczne im. Lucjana Kopcia[62], który posiada:

  • 8 oddziałów szpitalnych
  • 9 poradni specjalistycznych
  • 2 pracownie

Religia

Kościół Świętej Trójcy

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

Lubań leży na międzynarodowym szlaku pątniczym – Drodze św. Jakuba. Zbiegają się w nim trzy jego odcinki: Dolnośląska Droga św. Jakuba, Via Regia oraz Sudecka Droga św. Jakuba.

Turystyka

Muzea

W mieście istnieją 2 muzea:

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie[66]:

Zobacz też

Przypisy

  1. a b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  2. P4182: Ludność w miejscowościach statystycznych (Narodowy Spis Powszechny 2021), Bank Danych Lokalnych, 19 września 2022 [dostęp 2022-09-20].
  3. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507. 
  4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. A.F. Busching, „A new system of geography”, rozdz. „Lusatia”, London 1762, s. 136.
  6. a b c Lubań wczoraj i dziś, s. 26.
  7. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 177. ISBN 978-83-910595-2-4.
  8. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  9. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 303–304.
  10. Lubań [online], www.luban.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  11. a b c Michał Sibilski, Historia kolei żelaznej w Lubaniu, „Świat Kolei” nr 12/2014, s. 16–21.
  12. Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga, Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939–1945. Wybrane miejsca bitew, walk i akcji bojowych. Warszawa 1971, s. 263.
  13. Lubań – ostatnie zwycięstwo Rzeszy na wschodzie | DziwnaWojna.pl [online], dziwnawojna.pl [dostęp 2016-01-25].
  14. Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-08] (pol.).
  15. Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubaniu [online], www.lubansp1.republika.pl [dostęp 2016-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-02].
  16. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Adama Mickiewicza w Lubaniu [online], www.zspmickiewicz.edu.pl [dostęp 2016-01-25].
  17. Tomasz Balbus, Operacja "Radwan", t. 1-2 (84-85), luty 2008, s. 88, ISSN 1641-9561.
  18. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 102,103. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
  19. Marek Staffa (red.), Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, Warszawa – Kraków: PTTK Kraj, 1989, ISBN 83-7005-095-6., s. 417-418
  20. Administrator: Jerzy Andrzej Zieliński. www.jerzyzielinski.eu. [dostęp 2015-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)].
  21. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-03].
  22. Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-03].
  23. Dituel Sp., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo dolnośląskie – – m. Lubań [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-03].
  24. Rada miasta Lubań 2014 [online], 22 listopada 2014 [dostęp 2017-06-03].
  25. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2019-12-25].
  26. Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 224.
  27. Nowy dworzec kolejowy Lubań Miasto i elektryfikacja linii do Zgorzelca, „Przegląd Lubański” [dostęp 2022-12-08] (pol.).
  28. Będzie nowy przystanek kolejowy w Lubaniu?, „eLuban.pl” [dostęp 2022-12-08] (pol.).
  29. Czy przy ulicy Granicznej powstanie kolejowy przystanek? [online], eLuban.pl, 13 lipca 2021 [dostęp 2022-12-08] (pol.).
  30. Sławomir Piguła: Lubański dworzec PKS w rozbiórce. portal Przegląd Lubański, 2016-05-11. [dostęp 2017-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)]. (pol.).
  31. Strona główna – Inbag Lubań [online], Inbag Lubań [dostęp 2017-10-18] (pol.).
  32. PKS Voyager, Zmiany na dworcu PKS w Lubaniu [online], eluban.pl [dostęp 2017-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-13].
  33. J.Rycerz, Galeria w centrum Lubania [online], eluban.pl [dostęp 2017-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-13].
  34. . (red.), Ruszyła galeria Inbag [online], eluban.pl [dostęp 2017-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-10].
  35. Schematyczna mapa Izerskiej Komunikacji Autobusowej, rozkłady jazdy i cennik [online], www.eluban.pl, 26 listopada 2021 [dostęp 2023-08-24].
  36. Ruszyła Międzypowiatowa Komunikacja Autobusowa [online], lwowecki.info, 3 marca 2022 [dostęp 2023-08-24].
  37. PKS Kamienna Góra. pks-kamgora.com.pl. [dostęp 2019-12-23].
  38. PKS „Vojager” Lubań. www.pksvoyager.pl. [dostęp 2019-12-23].
  39. Przewozy osobowe Bieleccy. www.bieleccybus.pl. [dostęp 2019-12-23].
  40. a b Czerwone autobusy w Lubaniu?. „Ziemia Lubańska”. 8 (391), kwiecień/maj 2010. 
  41. Urząd Miasta Lubań, Komunikacja [online], luban.pl [dostęp 2017-11-06] (pol.).
  42. Lubań w skrócie – eluban.pl – portal informacyjny o Lubaniu, aktualności z Lubania i regionu [online], eluban.pl [dostęp 2017-10-18].
  43. Bąbelkowo. [dostęp 2015-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
  44. Przedszkole Niepubliczne nr 1.
  45. Przedszkole Publiczne nr 1. pm1.luban.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-16)]..
  46. Przedszkole Publiczne nr 3. pm3.luban.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-24)]..
  47. Przedszkole Miejskie nr 5. pm5.luban.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-24)]..
  48. Przedszkole Językowe „Akademia Malucha”.
  49. Witamy w SP1 w Lubaniu [online], sp1luban.pl [dostęp 2017-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-19].
  50. Sputnik Software Sp., BIP – Szkoła Podstawowa Nr 2 w Lubaniu [online], sp2.luban.pl [dostęp 2017-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-21].
  51. Sputnik Software Sp., BIP – Szkoła Podstawowa nr 3 w Lubaniu [online], sp3.luban.pl [dostęp 2017-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-19].
  52. Szkoła Podstawowa nr 4.
  53. ZSP im. A. Mickiewicza.
  54. ZSP im. KZL.
  55. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2. zsp2.boo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-24)]..
  56. Szkoła Muzyczna I stopnia im. Oskara Kolberga.
  57. red, Nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Lubania [online], eLubań, 30 maja 2017 [dostęp 2017-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-10].
  58. Ks. Jan Lombarski Honorowym Obywatelem Miasta Lubań, „Przegląd Lubański”, www.lubanski.eu [dostęp 2017-11-10] (pol.).
  59. red, Feliks Netz Honorowym Obywatelem [online], Gazeta Regionalna, 25 lipca 2013 [dostęp 2017-11-10] (pol.).
  60. Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].
  61. Lubań w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  62. x, Łużyckie Centrum Medyczne [online], lcm-luban.pl [dostęp 2017-06-02].
  63. Siostry Magdalenki od Pokuty (CSMM) [online], portal Zgromadzenia [dostęp 2019-02-01].
  64. Piotr Stefaniak, Na chwałę Trójcy Świętej: Dzieje klasztoru Sióstr Świętej Marii Magdaleny od Pokuty w Lubaniu: 1320–2010, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, 2011, s. 407, ISBN 978-83-7216-900-6.
  65. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-22].
  66. MIasta partnerskie. miastoluban.pl, 2011-09-21. [dostęp 2011-11-27].

Bibliografia

  • Waldemar Bena: Lubań wczoraj i dziś. Lubań: 2005.

Linki zewnętrzne


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się