| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 grudnia 1822 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 września 1895 |
| Zawód, zajęcie |
mikrobiolog, chemik |
| Rodzice |
Jean-Joseph Pasteur, Jeanne-Étienne Pasteur |
| Małżeństwo |
Marie Laurent |
| Dzieci |
Jeanne, Jean-Baptiste, Cécile, Marie-Louise, Camille |
| |
| Odznaczenia | |
   
| |
Louis Pasteur (pol. Ludwik Pasteur[a][2]; ur. 27 grudnia 1822 w Dole[3], zm. 28 września 1895 w Saint-Cloud) – francuski chemik i prekursor mikrobiologii. Laureat Medalu Copleya.
Syn garbarza Jeana-Josepha Pasteura (1791–1865) i Jeanne-Étienne Roqui (1793–1848)[4]. Dzieciństwo spędził w Arbois przy granicy szwajcarskiej. Do liceum uczęszczał w Besançon. Studia przyrodnicze ukończył w École normale supérieure w Paryżu pod kierunkiem profesorów Dumasa i Balarda. W ramach stażu po zakończeniu nauki pracował jako nauczyciel fizyki w liceum w Dijon. W 1849 przeniósł się do Strasburga, gdzie otrzymał nominację na docenta. W tym samym roku poślubił Marie Laurent. Mieli pięcioro dzieci: Jeanne, Jeana Baptiste’a, Cécile, Marie-Louise i Camille. Troje z nich zmarło przedwcześnie (Jeanne, Camille i Cécile). W 1854 ze Strasburga przeprowadził się do Lille, gdzie rozpoczął pracę na nowo otwartym uniwersytecie. Rok 1857 przyniósł nominację na rektora uniwersytetu w Paryżu.
W 1857 ogłosił wyniki badań nad fermentacją i rozpadem gnilnym. Jego adwersarzem był Niemiec Justus von Liebig, promujący swoją tzw. chemiczną teorię fermentacji (zakładała możliwość rozkładu substancji biologicznej bez udziału drobnoustrojów). Wspomniane badania wiązały się z teorią samorództwa Félixa Poucheta z Rouen, którego ostatecznie pokonał. Badał zjawiska odporności poszczepiennej i opracował szczepionki, między innymi przeciwko wściekliźnie, wąglikowi i cholerze. Opracował metody hodowli bakterii i pierwszy zastosował podłoża płynne. Za swoje badania został Kawalerem Legii Honorowej. W latach 1891–1895 był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[5].
Louis Pasteur został pochowany w katedrze Notre-Dame w Paryżu. Obecnie szczątki Pasteura spoczywają w Instytucie Pasteura w Paryżu, w specjalnie na ten cel przygotowanej kaplicy.
Pasteur stał się sławny dzięki odkryciu dwóch enancjomorficznych form krystalicznych kwasu winowego (1848)[6] i pierwszy zaproponował hipotezę istnienia enancjomerów, czyli stereoizomerów, które mają się do siebie tak jak przedmiot i jego odbicie zwierciadlane, a jednocześnie są nienakładalne. Odkrycie to zainicjowało nowy dział chemii – stereochemię[7].
W okresie 1857–1868 poświęcił się badaniom procesów fermentacji. Wykazał, że wywołują go drobnoustroje. W wyniku tych badań opracował metodę konserwacji pożywienia poprzez obróbkę termiczną (proces też zwany jest od nazwiska uczonego pasteryzacją) oraz obalił teorię samorództwa drobnoustrojów.
Za najważniejsze osiągnięcie uznawane są jednak wyniki prac z zakresu bakteriologii i wirusologii, które uwieńczone zostały opracowaniem pierwszej szczepionki ochronnej dla ludzi (przeciw wściekliźnie). Badania nad nią prowadził w latach 1881–1885. Już w 1885 została ona z powodzeniem zastosowana u żywego człowieka.
Prace Pasteura stały się również wzorcowym przykładem łączenia badań podstawowych i stosowanych w chemii oraz w anatomii i w fizyce.
Wybrane publikacje Pasteura:
Poczta Polska wyemitowała 7 marca 2022 r. znaczek pocztowy przedstawiający Louisa Pasteura, o nominale 30 gr. Znaczek wydrukowany został w nakładzie wielomilionowym, w technice rotograwiury, na papierze fluorescencyjnym. Autorem projektu znaczka był Jan Konarzewski[9].
,_1902_Wellcome_M0007837.jpg)
| XVIII wiek |
|
|---|---|
| XIX wiek |
|
| XX wiek |
|
| XXI wiek |
|
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
