Okładka zbioru wierszy Surinaamsche mengelpoëzij P. F. Roosa z 1804

Literatura surinamska – dzieła literackie tworzone w Surinamie. Z przyczyn historycznych piśmiennictwo Surinamczyków zaliczane jest do niderlandzkiego obszaru kulturowego[1]. Wielokulturowość Surinamu oraz jego dzieje sprawiają, że charakterystyka literatury surinamskiej jest trudna do opisania[2]. Nie wyróżnia się w niej epok oraz prądów literackich[3]. Większość książek surinamskich autorów wydawana jest w Holandii[2]. Najbardziej znanym wierszem w literaturze tego kraju jest Wan bon (pol. Jedno drzewo) autorstwa Robina Ravelesa[3].

Pierwsze utwory powstałe w Surinamie pisane były w języku niderlandzkim. Często była to proza użytkowa, taka jak dzienniki. Cechuje się ona walorami krajoznawczymi tak jak w przypadku Opisania osady Surinamu (niderl. Beschrijvinghe van de Volkspplantiane Zuriname) J. D. Herleina z 1718. Autorem poezji plantatorskiej był Paul François Roos. Pierwszymi utworami częściowo napisanymi w języku sranan były satyry H. Schoutena[2].

Za pioniera literatury w języku sranan uznaje się Johannesa Kinga[2]Marona, którego działalność misjonarska spotkała się z niechęcią miejscowej ludności i skutkowała wypędzeniem pisarza[4]. Wydawanie dzieł literackich w sranan rozpoczął Julius Gustaaf Arnout Koenders[2], który opracował pisownię tego języka[4]. Popularyzację sranan kontynuował m.in. Eddy Johan Burma. W 1959 ukazały się pierwsze wiersze w tym języku; ich autorem był Eugène Rellum. Głównym rodzajem literackim w literaturze surinamskiej w języku sranan pozostaje poezja[2].

Dzieła literackie w języku niderlandzkim zaczęły ukazywać się w Surinamie na początku XX wieku. Za pioniera niderlandzkojęzycznej literatury surinamskiej uznaje się Alberta Helmana. Pierwsze surinamskie wiersze w języku hindi, autorstwa M. Rahmana Khany, ukazały się w 1953. W 1983 wydane zostały, jako pierwsze w surinamskiej odmianie języka jawajskiego improwizacje, Slamata Modiwirjo[2]. Literatura surinamska tworzona jest również w językach takich jak akuański, saramakański czy sranani (język kreolski, którym posługuje się ludność pochodzenia hinduskiego[1])[3].

Przypisy

  1. a b Dąbrówka 1999 ↓, s. 330.
  2. a b c d e f g Dąbrówka 1999 ↓, s. 331.
  3. a b c Dąbrówka 1999 ↓, s. 332.
  4. a b Dąbrówka 1999 ↓, s. 340.

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się