Listy Ignacego – listy do gmin chrześcijańskich napisane przez św. Ignacego, biskupa Antiochii Syryjskiej. Zostały napisane ze Smyrny i Troady w czasie odbywanej pod eskortą rzymskich legionistów podróży Ignacego do Rzymu ok. 110 r. n.e., gdzie zginął śmiercią męczeńską[1]. W pierwszej części podróży zatrzymywał się w Filadelfii, Lidii oraz w Smyrnie, do którego to miasta przybyli przedstawiciele gmin chrześcijańskich Azji Mniejszej: Efezu, Magnezji i Tralles. Następnie zatrzymał się w Troadzie, po czym, drogą morską przedostał się do Neapolu, portu w Macedonii niedaleko Filippi, skąd udał się ViaEgnatia do Dyrrachium. Nie zachowały się wiarygodne świadectwa odnoście jego późniejszej drogi.[2]

Zachowały się trzy recenzje tekstów Ignacego, nazywane krótka[3], średnia[4] i długa[5], spośród których za autentyczną uznaje się recenzję średnią, zawierającą siedem listów: sześć do Kościołów w poszczególnych miastach, oraz list skierowany osobiście do Polikarpa.[2]

Ogólna charakterystyka i cechy wspólne listów

  • Listy mogą być uznane za odpowiedź na bieżące problemy gmin, których przedstawiciele przybywają do Smyrny na spotkanie z Ignacym (wyjątek stanowi tu list do Rzymian);
  • Pozdrowienie: wszystkie omawiane listy rozpoczynają się od zwrotu „Ignacy, zwany też Teoforem...”; każdemu Kościołowi, do którego biskup kieruje swój list, przesyła on najpierw pozdrowienia i błogosławieństwo, co pozwala dostrzec podobieństwo do listów Nowego Testamentu (zwłaszcza Pawłowych);
  • Ignacy napomina gminy, które są adresatami jego listów (z wyjątkiem gminy rzymskiej), aby wytrwały w wierności swojemu biskupowi i kolegium kapłanów, ponieważ jest to podstawą jedności Kościoła[6]; nakaz ten uzasadnia w następujący sposób: jak Chrystus jest złączony z Ojcem, tak Kościół jest złączony z Chrystusem, tak samo wierni są złączeni z biskupem.[7] Ignacy wymienia także diakonów[8]przedstawienie ukształtowanej już hierarchii kościelnej było jedną z przyczyn zarzutów co do autentyczności listów;[potrzebny przypis] biskup podkreśla także potrzebę łączności wspólnoty z biskupem[9] – tak jak Chrystus nie czynił niczego bez Ojca, tak chrześcijanie nic nie mają czynić bez swych biskupów i kapłanów;[10]
  • Ignacy pisze swe listy w perspektywie śmierci męczeńskiej, mają więc one charakter ostatnich rad i pouczeń; nie charakteryzują się przy tym systematycznym ujęciem tematów, myśli często urywają się lub nie zostają wyczerpane;
  • Cechą nauki o Chrystusie Ignacego jest podkreślanie prawdziwości Wcielenia i człowieczeństwa Jezusa, które w tamtym czasie było negowane przez doketystów (podobną tematykę porusza 1. List Jana): Tylko wierząc w prawdziwą śmierć Chrystusa wierzący może uniknąć śmierci[11]; inną charakterystyczną cechą jest uznanie boskości Jezusa który przyjmuje człowieczeństwo[12], nazwanie go Logosem pochodzącym z milczenia[13], jego funkcji pośredniczącej jako Najwyższego kapłana[14];
  • Listy te rzucają nieco światła na pierwotne nabożeństwa chrześcijańskie;
  • Biskup kieruje do wszystkich gmin prośbę o modlitwę w jego intencji (ten aspekt szczególnie podkreślony został w liście do Rzymian) oraz w intencji Kościoła syryjskiego, któremu przewodzi, a który po stracie swego biskupa pozostaje bez pasterza; obiecuje także modlitwę Kościołom, do których kieruje swoje listy.

List do Kościoła w Efezie

  • Rozdziały: VII – X są niejako antycypacją w sporze, który na dobre rozgorzał 100 lat później (arianizm); przecząc bowiem stanowisku „przybyszów głoszących fałszywą naukę”[15] Ignacy pisze, że Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem[16]. Prosi też, by nie ulegać naukom tych ludzi, ale polecać ich Bogu w modlitwie;
  • Ignacy zaleca częstsze wspólne zgromadzenia „dla dziękczynienia”[17] – podkreśla tym samym rolę Eucharystii;
  • Ignacy daje praktyczne wskazania: nie tylko mówić, ale i działać, być świadomym, że mieszka w nas Chrystus, powstrzymać się od cudzołóstwa;[18] „wiara i miłość do Jezusa Chrystusa są początkiem i pełnią życia”.[19]

List do Kościoła w Magnezji

  • W rozdziałach: VIII – XI Ignacy, zgodnie z duchem tzw. soboru jerozolimskiego, zwraca się przeciw przyjmowaniu praktyk żydowskich przez chrześcijan – chrześcijaństwo gromadzi wszystkich ludzi wierzących w Boga i nie potrzebuje przyjmować judaizmu, gdyż żyje według nauki Jezusa Chrystusa;
  • Ignacy apeluje o życie w jedności „w Ojcu, Synu i Duchu”, w łączności z biskupem i kapłanami.[20]

List do Kościoła w Tralles

  • Ignacy zaleca pokorę, „aby nie zginąć przez zbytnią chełpliwość”[21], wyraża swoją tęsknotę do spotkania z Panem;
  • Biskup przeciwstawia chrześcijaństwo herezji;[22] jako „antidotum” na błędne nauki zaleca pokorę i trwanie przy Chrystusie, biskupie i nauce Apostołów;[23]
  • Ignacy potwierdza prawdę o tym, że Chrystus – Bóg prawdziwie przyjął ludzkie ciało, był Synem Maryi, umarł i zmartwychwstał;[24] przeczy tym, którzy twierdzą, że Jezus cierpiał tylko pozornie.

List do Kościoła w Rzymie

  • List ten zawiera wstęp obszerniejszy niż poprzednie; zawiera on sformułowania, które mogą (ale nie muszą) wskazywać na uznanie jakiegoś prymatu tego Kościoła wśród innych: „przewodzący w miłości”, „pouczenia, które nauczając innym dajecie”;[25]
  • Pierwszą prośbą Ignacego jest, by chrześcijanie rzymscy nie próbowali go ocalić od męczeńskiej śmierci, której się spodziewa;[26]
  • Ignacy pragnie ponieść śmierć męczeńską za wiarę – to myśl przewodnia tego listu: „Bylebym tylko posiadł Chrystusa”[27], a ponieważ szatan może mu w tym przeszkodzić, prosi o modlitwę; zdania są tutaj poplątane i czasem brak między nimi logicznego wynikania.
  • W liście tym jako jedynym nie ma wzmianek o biskupie, prezbiterach i diakonach - czyli hierarchii.

List do Kościoła w Filadelfii

List do Kościoła w Smyrnie

List do Polikarpa

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Podsumowanie charakterystyki listów

  • Podobieństwo do niektórych listów NT (głównie listów Pawłowych);
  • Podobna struktura (z wyjątkiem listu do Rzymian): pozdrowienie i błogosławieństwo, pochwała dla biskupów gmin i prośba o jedność z nimi, wezwanie do nieulegania naukom różniącym się od nauki Apostołów, których strażnikami są biskupi, osobiste świadectwo wiary, prośba i obietnica modlitwy;
  • List do Rzymian różni się od pozostałych tym, że jest chyba najbardziej intymny – Ignacy pisze list bardzo osobisty, udziela wiele informacji na temat swych rozważań, pokus, które go nękają, mówi o swojej walce i przeżyciach wewnętrznych.

Wydania

  • Przekład polski listów w: Listy. W. Kania (tłum. z greckiego). Tarnów: 1987, s. 23, seria: Głos Tradycji 16.
  • Do Polikarpa w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich. Anna Świderkówna (przekł.), Marek Starowieyski (oprac.). Kraków: Wydawnictwo „M”, 1998, s. 140-142, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 10. ISBN 83-87243-21-3.
  • Do Kościoła w Rzymie w: Pierwsi świadkowie, s. 128-131.

Przypisy

  1. John Dominic Crossan, The Historical Jesus: The Life of a Mediterranean Jewish Peasant, 1991, ISBN 0-06-061629-6 (wyd. polskie: Historyczny Jezus: Kim był i czego nauczał?, 1997, ISBN 83-05-12835-0, s. 452)
  2. a b Seguendo Gesu. Testi Cristiani Delle Origini, ed. E. Prinzivalli, M. Simonetti, Fondazione Lorenzo Valla, 2010, Roma, s. 280.
  3. Syryjskie tłumaczenie trzech, skróconych, listów: Do Rzymian, Do Efezjan i do Polikarpa; manuskrypty znajdują się w posiadaniu British Museum.
  4. Większa część tekstu, oprócz listu do Rzymian, pochodzi z XI wiecznego kodeksu Mediceo Laurenziano 57,7; część listu do Smyrneńczyków pochodzi z V wiecznego papirusu Berlińskiego 10581; list do Rzymian, jako część Męczeństwa św. Ignacego, pochodzi z greckiego kodeksu Paryskiego z 1451 r.
  5. Recenzja ta, oprócz listów z recenzji średniej, przypisuje Ignacemu siedem innych listów.
  6. Eph. III-VI.
  7. Eph. V, 1.
  8. Eph. II, 1.
  9. Magn. I-VII.
  10. Magn. VII, 1.
  11. Trall. II, 1.
  12. Eph. VII, 2; Magn. I, 2.
  13. Magn. VIII, 2; cf. Seguendo Gesu. Testi Cristiani Delle Origini, ed. E. Prinzivalli, M. Simonetti, Fondazione Lorenzo Valla, 2010, Roma, s. 369.
  14. Philad. IX, 1.
  15. por. Eph. IX, 1.
  16. Eph. VII, 2.
  17. Eph. XIII, 1.
  18. Eph. XIV – XVII.
  19. Eph. XIV, 1.
  20. Magn. XIII, 1.
  21. Trall. IV, 2.
  22. Trall. VI – VII.
  23. por. Trall. VII, 1.
  24. por. Trall. IX, 1-2.
  25. Rom. III, 1.
  26. Rom. I – III.
  27. Rom. V, 3.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się