Oto lista przypadków używanych w różnych językach fleksyjnych lub aglutynacyjnych posiadających deklinację.

Znaczenie terminów agens, pacjens, podmiot doznający, narzędzie wiąże się z zagadnieniem ról semantycznych.

Przypadek Znaczenie Przykład użycia Przykłady języków
Abessivus = Privativus bez czegoś bez domu erzja
estoński
fiński[1]
inari saami
Ablativus od czegoś, od strony czegoś;
często przypadek synkretyczny
od domu czeczeński
erzja
estoński
fiński[1]
inuktitut
łacina
sanskryt
turecki
węgierski[2]
Absolutivus (1) pacjens, podmiot zdania nieprzechodniego;
(2) pacjens, podmiot nieaktywny;
(3) pacjens, podmiot zdania nieprzechodniego, narzędzie
(zob. Stosunki morfosyntaktyczne)
(1) pchnął drzwi, a drzwi otworzyły się;
(2) przeszła przez lód, on pośliznął się;
(3) pchnął drzwi ręką, a one otworzyły się
(1) baskijski
(2) język nominatywno-absolutywny
(3) inuktitut
Accusativus (biernik) (1) pacjens;
(2) dopełnienie czasowników nieprzechodnich
(zob. Stosunki morfosyntaktyczne)
(1) otworzyła drzwi;
(2) widzę
(1) bułgarski (tylko zaimki)
białoruski
czeski
erzja
esperanto
fiński
jidysz
inari saami
litewski
łotewski
łacina
niemiecki
polski
północny saami
rosyjski
sanskryt
serbski
słowacki
turecki
ukraiński
węgierski
(2)
inuktitut
Adessivus przy czymś, u czegoś przy domu estoński
fiński[1]
litewski
węgierski
Aequativus względem czegoś, w porównaniu z czymś względem domu, w porównaniu z domem staroturecki
Allativus ku czemuś, w stronę czegoś ku domowi czeczeński
erzja
estoński
fiński[1]
litewski
węgierski
Antessivus przed czymś przed domem języki drawidyjskie
Apudessivus obok czegoś obok domu didojski
Aversivus omijając coś omijając dom warlpiri

yidiny

Causalis z powodu czegoś z powodu domu keczua
Causalis-finalis z powodu czegoś, dla czegoś, po coś, o coś dla domu, o dom węgierski
Comitativus z czymś z domem estoński
fiński[1]
inari saami
północny saami
turecki
Comparativus jak coś jak dom czeczeński
Dativus (celownik) kierunek lub odbiorca domowi bułgarski (tylko zaimki)
białoruski
czeczeński
czeski
erzja
hindi
inuktitut
jidysz
litewski
łacina
niemiecki
polski
rosyjski
rumuński
sanskryt
serbski
słowacki
ukraiński
węgierski
Delativus z czegoś, z powierzchni czegoś z (dachu) domu, ze stołu węgierski[2]
Disjunctivus używany gdy podmiot jest powtórzony dla emfazy lub dla wyszczególnienia dom i samochód, one są tutaj oba francuski (tylko zaimki)
Distributivus po ile, co ile po (jednym) domu, po dwa domy, (jeden) na osobę fiński (dialekt)
węgierski
Distributivus-temporalis jak często co dzień, co sobotę, co rok węgierski[2]
Egressivus począwszy od czegoś (początek w sensie przestrzennym lub czasowym) począwszy od domu udmurcki
Elativus z wnętrza czegoś z domu erzja
estoński

ewenkijski
fiński[1]
węgierski

Ergativus agens (zob. Stosunki morfosyntaktyczne) on pchnął drzwi, a one się otworzyły baskijski
czeczeński
samoański
Ergativus-genetivus agens, posiadacz on pchnął drzwi, a one się otworzyły; jej pies inuktitut
Essivus jako coś, będąc w stanie czegoś,
(chwilowo) w charakterze kogoś / czegoś
jako dom inuktitut
estoński
fiński[1]
inari saami
północny saami
średnioegipski
Essivus-formalis jako ktoś, w charakterze czegoś (cecha) jako dom węgierski[2]
Essivus-modalis jako ktoś, w charakterze kogoś (czynność) jako dom węgierski[2]
Exessivus (wychodząc) ze stanu ze stanu bycia domem estoński
fiński (dialekt)
Formalis jako coś jako przykład węgierski
Genetivus (dopełniacz) kogoś, czegoś, czyj domu bułgarski (tylko zaimki)
białoruski
czeczeński
czeski
erzja
estoński
fiński
grecki
niderlandzki
inari saami
litewski
łotewski
łacina
niemiecki
polski
północny saami
rosyjski
rumuński
sanskryt
serbski
słowacki
szwedzki
ukraiński
Illativus do (wnętrza) czegoś, w coś do domu, w las erzja
estoński
fiński[1]
inari saami
litewski
północny saami
węgierski[2]
Inessivus w czymś, wewnątrz czegoś w domu erzja
estoński
fiński[1]
węgierski[2]
Instructivus w jakiś sposób pieszo, na własne oczy, oburącz, zębami fiński[1]
Instrumentalis (narzędnik) czymś (instrument) domem białoruski
czeczeński
czeski
litewski
polski
rosyjski
sanskryt
słowacki
ukraiński
Instrumentalis-comitativus czymś, z czymś domem, z domem węgierski
Intransitivus podmiot zdania nieprzechodniego (zob. Stosunki morfosyntaktyczne) dom
Intrativus pomiędzy czymś pomiędzy domami limbu

keczua

Lativus do czegoś do domu erzja
fiński
Locativus (miejscownik) gdzieś w domu, przy domu, na domu białoruski
czeski
inari saami
litewski
łacina (gł. nazwy miejscowości)
łotewski
polski
północny saami
rosyjski
sanskryt
serbski
słowacki
ukraiński
węgierski (tylko nazwy niektórych miejscowości)
Nominativus (mianownik) (1) agens;
(2) agens lub podmiot aktywny
(zob. Stosunki morfosyntaktyczne)
(1) on pchnął drzwi, a one się otworzyły;
(2) on pchnął drzwi, a one się otworzyły; ona przestała
(1) język nominatywno-akuzatywny
(2) język nominatywno-absolutywny
Objectivus dopełnienie bliższe lub dalsze albo forma łącząca się z przyimkiem widzę ; dałem jej książkę; z nią. angielski
Obliquus dowolna funkcja z wyjątkiem mianownika co do domu hindi
Partitivus (ilość) czegoś, (część) czegoś (kawałek) domu estoński
fiński[1]
inari saami
Passivus podmiot przy czasowniku nieprzechodnim lub logiczne uzupełnienie czasownika przechodniego drzwi otworzyły się języki kaukaskie
Possessivus czyjś domu, posiadany przez dom angielski
quenya
jidysz
Postessivus za czymś za domem lezgiński

agulski

Prepositionalis przypadek używany z różnymi przyimkami w domu, o domu, na domu rosyjski
Privativus zob. Abessivus      
Prolativus przez coś, przez powierzchnię czegoś, przez wnętrze czegoś przez dom erzja
estoński
fiński[1]
Prosecutivus wzdłuż czegoś wzdłuż domu, wzdłuż drogi kalaallisut
Sociativus razem z czymś razem z domem węgierski[2]
Subessivus pod czymś pod domem didojski
Sublativus na coś, na powierzchnię czegoś na dom, na stół węgierski[2]
Superessivus na czymś, na powierzchni czegoś na domu, na stole węgierski[2]
Temporalis o (czasie), w czasie czegoś o siódmej, podczas spotkania węgierski[2]
Terminativus aż do czegoś (koniec w sensie przestrzennym lub czasowym) aż do domu estoński
węgierski[2]
Translativus w coś, (czynić) czymś, wybierać na kogoś (stając się) domem, (zamieniać) w dom erzja
estoński
fiński[1]
węgierski
Vialis poprzez coś, używając czegoś poprzez dom, używając domu inuktitut
Vocativus (wołacz) używany przy zwrotach bezpośrednich domie! arabski
bułgarski
białoruski (rzadko)
czeski
grecki
hindi
litewski
łacina
macedoński
polski
rumuński
sanskryt
serbski
ukraiński

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m § 81 Sijat ja sijapäätteet. [w:] Iso Suomen kielioppi [on-line]. [dostęp 2017-12-09].
  2. a b c d e f g h i j k l Hungarian noun cases. [w:] Hungarian Reference [on-line]. [dostęp 2017-12-11].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się