Lista królów asyryjskich – lista wymieniająca w kolejności chronologicznej imiona oraz okres panowania (o ile jest znany) wszystkich władców Asyrii począwszy od czasów najdawniejszych aż do upadku imperium asyryjskiego w końcu VII w. p.n.e. Została ona utworzona w oparciu o informacje zawarte w ówczesnych źródłach pisanych (przede wszystkim Asyryjskiej liście królów), w korelacji z naszą obecną wiedzą historyczną.

okres „przedasyryjski” (ok. 2350–2000 p.n.e.)

W okresie tym, jak wskazują odkrycia archeologiczne i inskrypcje z miast Aszur i Niniwy, obszar będący kolebką późniejszego państwa asyryjskiego znajdował się pod kontrolą władców z dynastii akadyjskiej (ok. 2350–2150 p.n.e.) i III dynastii z Ur (ok. 2100–2000 p.n.e.)[1]. W ich imieniu władzę nad obszarem tym, ze swej siedziby w mieście Aszur, będącym już wówczas ważnym centrum administracyjnym[2], sprawował prowincjonalny gubernator (sum. énsi, akad. iššiakkum). Jednym z takich gubernatorów mógł być Azuzu, którego inskrypcję odnaleziono w Aszur[3][4]. Nie nosi on w niej wprawdzie żadnego tytułu, ale nazywa siebie „sługą” akadyjskiego króla Manisztusu (ok. 2269–2255 p.n.e.)[3][4]. W Aszur odnaleziono też inskrypcję niejakiego Ititi, „zarządcy” (sum. ugula, akad. waklum), który mógł być niezależnym władcą miasta-państwa Aszur w krótkim okresie dzielącym upadek imperium akadyjskiego od powstania imperium III dynastii z Ur (XXII wiek p.n.e.)[3][4]. O kontroli królów z III dynastii z Ur nad Aszur świadczyć może odnaleziona w tym mieście inskrypcja Zariquma, gubernatora Aszur za rządów królów Szulgiego (2096–2048 p.n.e.) i Amar-Suena (ok. 2047–2038 p.n.e.)[3][4].

okres staroasyryjski (ok. 2000–1750 p.n.e.)

Lista najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur. Niektórzy z nich znani są z własnych inskrypcji. W liście nie zostali uwzględnieni władcy umieszczeni na początku Asyryjskiej listy królów (ustępy wymieniające „17 królów, którzy mieszkali w namiotach” i „10 królów, którzy byli przodkami”), którzy (być może z wyjątkiem Uszpii i Apiaszala) nigdy nie panowali w Aszur: imiona władców z pierwszego ustępu wydają się tak naprawdę stanowić listę amoryckich plemion i nazw geograficznych, natomiast ustęp drugi zdaje się wymieniać amoryckich przodków Szamszi-Adada I (1813–1781 p.n.e.)[5][6].

imię władcy długość panowania według
Asyryjskiej listy królów[7][8] 		przybliżony okres/lata panowania uwagi
Ušpia (Uszpia) - koniec XXI w. p.n.e. (?)[9] wymieniany w inskrypcjach budowlanych późniejszych władców asyryjskich jako pierwszy znany budowniczy świątyni boga Aszura w Aszur[10][11]
Sulili[12]/Sulê[13] (Sulili) - koniec XXI w. p.n.e. (?)[14] być może tożsamy z Ṣilulu, którego inskrypcję odkryto w Kanesz[15]
Kikkia (Kikkia) - koniec XXI w. p.n.e.[16] wymieniany w inskrypcjach budowlanych późniejszych władców asyryjskich jako budowniczy murów obronnych wokół Aszur[16]
Akia (Akia) - przełom XXI\XX w. p.n.e.
Puzur-Aššur (Puzur-Aszur I) - początek XX w. p.n.e. najprawdopodobniej założyciel rodzimej dynastii[17]
Šalim-ahum, Šallim-ahhe (Szalim-ahum) - początek XX w. p.n.e. syn Puzur-Aszura I, znany z własnej inskrypcji odkrytej w Aszur[18]
Ilu-šūma (Ilu-szuma) - początek XX w. p.n.e. syn Szalim-ahuma, znany z własnych inskrypcji z Aszur[19]
Erišum, Irišum (Eriszum I) 40 lat 1974–1935 p.n.e.[20]
lub 1972–1933 p.n.e.[21] 		syn Ilu-szumy, znany z własnych inskrypcji z Aszur[22]
Ikūnum (Ikunum) (tekst zniszczony) 1934–1921 p.n.e.[20]
lub 1932–1918 p.n.e.[21] 		syn Eriszuma I, znany z własnych inskrypcji z Aszur[23]
Šarru-kīn (Sargon I) (tekst zniszczony) 1920–1881 p.n.e.[20]
lub 1917–1878 p.n.e.[21] 		syn Ikunuma, znany z inskrypcji na pieczęci pochodzącej z Kanesz[24]
Puzur-Aššur (Puzur-Aszur II) (tekst zniszczony) 1880–1873 p.n.e.[20]
lub 1877–1870 p.n.e.[21] 		syn Sargona I według Asyryjskiej listy królów
Narām-Sîn (Naram-Sin) (tekst zniszczony) 1872–1829/19 p.n.e.[20]
lub 1869–? p.n.e.[21] 		syn Puzur-Aszura II według Asyryjskiej listy królów
Erišum (Eriszum II) (tekst zniszczony) 1828/1818–1809 p.n.e.[20]
lub ?–1809 p.n.e.[21] 		syn Naram-Sina według Asyryjskiej listy królów
Šamši-Adad lub Šamši-Addu (Szamszi-Adad I) 33 lata 1808–1776 p.n.e.[20][21] amorycki uzurpator, twórca potęgi państwa staroasyryjskiego; współczesny Hammurabiemu z Babilonu; najprawdopodobniej to za jego czasów powstała Asyryjska lista królów[25][26]
Išme-Dagan (Iszme-Dagan I) 40 lat 1775–1761? p.n.e.[20]
lub 1775–1736? p.n.e.[21] 		syn Szamszi-Adada I, współczesny Hammurabiemu z Babilonu

Iszme-Dagan pokonany został najprawdopodobniej w ok. 1761 r. p.n.e. przez Hammurabiego z Babilonu, który – jak podaje jego 33 „nazwa roczna” – podporządkować miał sobie wówczas „różne miasta w krainie Subartu i Ekallatum”[27]. Wśród miast tych znajdować się musiało również Aszur, gdyż wymieniane jest ono wśród miast znajdujących się pod jego kontrolą w prologu Kodeksu Hammurabiego (kol. IV 53-58)[27].

okres anarchii (ok. 1750–1700 r. p.n.e.)

Okres zamieszania i chaosu, bardzo słabo poznany. Kilku pretendentów do asyryjskiego tronu – w tym potomkowie Szamszi-Adada I – walczy ze sobą o władzę. Niektórych z nich Asyryjska lista królów nie wymienia.

władcy wymienieni w Asyryjskiej liście królów (wersji standardowej)

imiona władców informacje dodatkowe z Asyryjskiej listy królów[28]
Aššur-dugul
(Aszur-dugul) 		„syn nikogo, bez praw do tronu, panował przez 6 lat”
Aššur-apla-idi
Naşir-Sîn
Sîn-nāmir
Ipqi-Ištar
Adad-şalūlu
Adasi 		„za Aszur-dugula, syna nikogo,
Aszur-apla-idi, Nasir-Sin, Sin-namir,
Ipqi-Isztar, Adad-salulu i Adasi,
sześciu królów, synów nikogo,
panowało na początku jego krótkich rządów”

władcy wymienieni w Asyryjskiej liście królów (wersji alternatywnej)

władcy wymienieni w inskrypcji Puzur-Sina

okres stabilizacji (dynastia Adasiego) (ok. 1700–1350 r. p.n.e.)

Sytuacja w Asyrii stabilizuje się. Od Adasiego zaczyna się ciągła linia genealogiczna królów asyryjskich. Od poł. XV w. p.n.e. Asyria staje się lennikiem Mitanni. Datowanie panowania władców przybliżone.

imię władcy informacje z Asyryjskiej listy królów[33][34] lata panowania uwagi
pochodzenie dŀugość panowania według CAH[29][35]
Bēl-bāni
(Bel-bani) 		syn Adasiego 10 lat ok. 1698–1689 p.n.e. ok. 1700–1691 p.n.e.
Libāja
(Libaja) 		syn Bel-bani 17 lat ok. 1688–1672 p.n.e. ok. 1690–1674 p.n.e.
Šarma-Adad (I)
(Szarma-Adad I) 		syn Libaji 12 lat ok. 1671–1660 p.n.e. ok. 1673–1662 p.n.e.
Iptar-Sîn
(Iptar-Sin) 		syn Szarma-Adada I 12 lat ok. 1659–1648 p.n.e. ok. 1661–1650 p.n.e.
Bazāja
(Bazaja) 		syn Bel-bani 28 lat ok. 1647–1620 p.n.e. ok. 1649–1622 p.n.e.
Lullāja
(Lullaja) 		„syn nikogo” (uzurpator) 6 lat ok. 1619–1614 p.n.e. ok. 1621–1616 p.n.e.
Šū-Ninua
(Szu-Ninua) 		syn Bazaji 14 lat ok. 1613–1600 p.n.e. ok. 1615–1602 p.n.e. wymieniony we fragmencie alternatywnej
Asyryjskiej listy królów
jako założyciel nowej dynastii
Šarma-Adad (II)
(Szarma-Adad II) 		syn Szu-Ninuy 3 lata ok. 1599–1597 p.n.e. ok. 1601–1599 p.n.e.
Erišum (III)
(Eriszum III) 		syn Szu-Ninuy 13 lat ok. 1596–1584 p.n.e. ok. 1598–1586 p.n.e.
Šamšī-Adad (II)
(Szamszi-Adad II) 		syn Eriszuma III 6 lat ok. 1583–1578 p.n.e. ok. 1585–1580 p.n.e.
Išme-Dagan (II)
(Iszme-Dagan II) 		syn Szamszi-Adada II 16 lat ok. 1577–1562 p.n.e. ok. 1579–1564 p.n.e.
Šamšī-Adad (III)
(Szamszi-Adad III) 		syn Iszme-Dagana II 16 lat ok. 1561–1546 p.n.e. ok. 1563–1548 p.n.e.
Aššur-nērāri (I)
(Aszur-nirari I) 		syn Iszme-Dagana II 26 lat ok. 1545–1520 p.n.e. ok. 1547–1522 p.n.e.
Puzur-Aššur (III)
(Puzur-Aszur III) 		syn Aszur-nerari I 14 lat[36]/24 lata[13] ok. 1519–1496 p.n.e. ok. 1521–1498 p.n.e. według Kroniki synchronistycznej
współczesny Burna-Buriaszowi I z Babilonu[37]
Enlil-nāṣir (I)
(Enlil-nasir I) 		syn Puzur-Aszura III 13 lat ok. 1495–1483 p.n.e. ok. 1497–1485 p.n.e.
Nūr-ili
(Nur-ili) 		syn Enlil-nasira I 12 lat ok. 1482–1471 p.n.e. ok. 1484–1473 p.n.e.
Aššur-šadûni
(Aszur-szaduni) 		syn Nur-ili 1 miesiąc ? ?
Aššur-rabî (I)
(Aszur-rabi I) 		syn Enlil-nasira I (tekst uszkodzony) ok. 1470–1451 p.n.e. ok. 1472–1453 p.n.e.
Aššur-nādin-ahhē (I)
(Aszur-nadin-ahhe I) 		syn Aszur-rabi I (tekst uszkodzony) ok. 1450–1431 p.n.e. ok. 1452–1433 p.n.e.
Enlil-nāṣir (II)
(Enlil-nasir II) 		brat Aszur-nadin-ahhe I 6 lat ok. 1430–1425 p.n.e. ok. 1432–1427 p.n.e.
Aššur-nērāri (II)
(Aszur-nirari II) 		syn Enlil-nasira II 7 lat ok. 1424–1418 p.n.e. ok. 1426–1420 p.n.e.
Aššur-bēl-nišēšu
(Aszur-bel-niszeszu) 		syn Aszur-nerari II 9 lat ok. 1417–1409 p.n.e. ok. 1419–1411 p.n.e. według Kroniki synchronistycznej
współczesny Kara-indaszowi z Babilonu[37]
Aššur-rēm-nišēšu
(Aszur-rem-niszeszu) 		syn Aszur-bel-niszeszu 8 lat ok. 1408–1401 p.n.e. ok. 1410–1403 p.n.e.
Aššur-nādin-ahhē (II)
(Aszur-nadin-ahhe II) 		syn Aszur-rem-niszeszu 10 lat ok. 1400–1391 p.n.e. ok. 1402–1393 p.n.e.
Eriba-Adad (I)
(Eriba-Adad I) 		syn Aszur-bel-niszeszu 27 lat ok. 1390–1364 p.n.e. ok. 1392–1366 p.n.e.

okres średnioasyryjski

imię władcy informacje z Asyryjskiej Listy Królów[38][39] lata panowania uwagi
pochodzenie długość panowania według
van De Mieroopa[40] 		według CAH[35]
Aššur-uballiṭ
(Aszur-uballit I) 		syn Eriba-Adada I 36 lat 1363–1328 p.n.e. 1365–1330 p.n.e. współczesny czterem kolejnym władcom kasyckim:
Burnaburiaszowi II, Kara-hardaszowi, Nazi-bugaszowi i Kurigalzu II
Enlil-nārārī
(Enlil-narari) 		syn Aszur-uballita I 10 lat 1327–1318 p.n.e. 1329–1320 p.n.e. według Kroniki synchronistycznej
współczesny Kurigalzu II z Babilonu[41]
Arik-dīn-ili
(Arik-den-ili) 		syn Enlil-narari 12 lat 1317–1306 p.n.e. 1319–1308 p.n.e.
Adad-nārārī
(Adad-nirari I) 		brat[13][13]/syn[36] Arik-den-ili 32 lata 1305–1274 p.n.e. 1307–1275 p.n.e. według Kroniki synchronistycznej
współczesny Nazi-Maruttaszowi z Babilonu[41]
Salmānu-ašarēd
(Salmanasar I) 		syn Adad-nirari I 30 lat 1273–1244 p.n.e. 1274–1245 p.n.e.
Tukultī-Ninurta
(Tukulti-Ninurta I) 		syn Salmanasara I 37 lat 1243–1207 p.n.e. 1244–1208 p.n.e.
Aššur-nādin-apli
(Aszur-nadin-apli) 		syn Tukulti-Ninurty I 3 lata[12][13]/4 lata[36] 1206–1203 p.n.e. 1207–1204 p.n.e.
Aššur-nērārī
(Aszur-nirari III) 		syn Aszurnasirpala[12][13]/Aszur-nadin-apli[36] 6 lat 1202–1197 p.n.e. 1203–1198 p.n.e.
Enlil-kudurrī-uṣur
(Enlil-kudurri-usur) 		syn Tukulti-Ninurty I 5 lat 1196–1192 p.n.e. 1197–1193 p.n.e.
Ninurta-apil-Ekur
(Ninurta-apil-Ekur) 		syn Ili-haddy,
potomek Eriba-Adada I 		3 lata[12][13]/13 lat[36] 1191–1179 p.n.e. 1192–1180 p.n.e. założyciel nowej dynastii
Aššur-dān
(Aszur-dan I) 		syn Ninurty-apil-Ekura 46 lat 1178–1133 p.n.e. 1179–1134 p.n.e.
Ninurta-tukultī-Aššur
(Ninurta-tukulti-Aszur) 		syn Aszur-dana I krócej niż rok ? ?
Mutakkil-Nusku
(Mutakkil-Nusku) 		brat Ninurty-tukulti-Aszura krócej niż rok ? ?
Aššur-rēša-iši
(Aszur-resza-iszi I) 		syn Mutakkil-Nusku 18 lat 1132–1115 p.n.e. 1133–1116 p.n.e.
Tukultī-apil-Ešarra
(Tiglat-Pileser I) 		syn Aszur-resza-iszi I 39 lat 1114–1076 p.n.e. 1115–1077 p.n.e. współczesny Marduk-nadin-ahhe z Babilonu
Ašarēd-apil-Ekur
(Aszared-apil-Ekur) 		syn Tiglatpilesara I 2 lata 1075–1074 p.n.e. 1076–1075 p.n.e.
Aššur-bēl-kala
(Aszur-bel-kala) 		syn Tiglat-Pilesera I 18 lat 1073–1056 p.n.e. 1074–1057 p.n.e. według Kroniki synchronistycznej
współczesny Marduk-szapik-zeri z Babilonu
Erība-Adad
(Eriba-Adad II) 		syn Aszur-bel-kala 2 lata 1055–1054 p.n.e. 1056–1055 p.n.e.
Šamšī-Adad
(Szamszi-Adad IV) 		syn Tiglat-Pilesera I 4 lata 1053–1050 p.n.e. 1054–1051 p.n.e.
Aššur-nāṣir-apli
(Aszur-nasir-apli I) 		syn Szamszi-Adada IV 19 lat 1049–1031 p.n.e. 1050–1032 p.n.e.
Salmānu-ašarēd
(Salmanasar II) 		syn Aszurnasirpala I (tekst uszkodzony) 1030–1019 p.n.e. 1031–1020 p.n.e.
Aššur-nērārī
(Aszur-nirari IV) 		syn Salmanasara II 6 lat 1018–1013 p.n.e. 1019–1014 p.n.e.
Aššur-rabî
(Aszur-rabi II) 		syn Aszurnasirpala I 41 lat 1012-972 p.n.e. 1013-973 p.n.e.
Aššur-rēša-iši
(Aszur-resza-iszi II) 		syn Aszur-rabi II 5 lat 971-967 p.n.e. 972-968 p.n.e.
Tukultī-apil-Ešarra
(Tiglat-Pileser II) 		syn Aszur-resza-iszi II 32 lata 966-935 p.n.e. 967-935 p.n.e.

okres nowoasyryjski

imię władcy informacje z Asyryjskiej Listy Królów[42][43] lata panowania[44][45] uwagi
pochodzenie długość panowania
Aššur-dān
(Aszur-dan II) 		syn Tiglat-Pilesera II 23 lata 934-912 p.n.e.
Adad-nērārī
(Adad-nirari II) 		syn Aszur-dana II 21 lat 911-891 p.n.e. współczesny władcom babilońskim:
Szamasz-mudammiqowi i Nabu-szuma-ukinowi I
Tukultī-Ninurta
(Tukulti-Ninurta II) 		syn Adad-nirari II 7 lat 890-884 p.n.e. współczesny władcy babilońskiemu Nabu-szuma-ukinowi I
Aššur-nāṣir-apli
(Aszurnasirpal II) 		syn Tukulti-Ninurty II 25 lat 883-859 p.n.e. przeniesienie stolicy państwa do Kalhu
Salmānu-ašarēd
(Salmanasar III) 		syn Aszurnasirpala II 35 lat 858-824 p.n.e. współczesny władcom babilońskim:
Nabu-apla-iddinie i Marduk-zakir-szumiemu I
Šamšī-Adad
(Szamszi-Adad V) 		syn Salmanasara III 13 lat 823-811 p.n.e. współczesny władcom babilońskim:
Marduk-zakir-szumiemu I, Marduk-balassu-iqbi i Baba-aha-iddinie
Adad-nērārī
(Adad-nirari III) 		syn Szamszi-Adada V 28 lat 810–783 p.n.e. w chwili śmierci Szamszi-Adada V jego syn Adad-nirari był jeszcze
małoletni i w jego imieniu przez pięć lat sprawowała władzę
w Asyrii jako regentka jego matka Sammu-ramat[46].
Salmānu-ašarēd
(Salmanasar IV) 		syn Adad-nirari III 10 lat 782–773 p.n.e.
Aššur-dān
(Aszur-dan III) 		brat Salmanasara IV 18 lat 772–755 p.n.e. w dziewiątym roku jego panowania (763 r. p.n.e.)
miało miejsce zaćmienie słońca (tzw. zaćmienie Bur-Saggile)
Aššur-nērārī
(Aszur-nirari V) 		syn Adad-nirari III 10 lat 754–745 p.n.e. współczesny Sarduri II, królowi Urartu
Tukultī-apil-Ešarra
(Tiglat-Pileser III) 		syn Aszur-nirari V 18 lat 744–727 p.n.e. współczesny babilońskim królom: Nabu-nasirowi,
Nabu-nadin-zeri, Nabu-szuma-ukinowi II i Nabu-mukin-zeri;
król Babilonu w latach 729–727 p.n.e.;
współczesny Sarduri II, królowi Urartu
Salmānu-ašarēd
(Salmanasar V) 		syn Tiglat-Pilesera III 5 lat 726–722 p.n.e. na tym władcy kończy się Asyryjska lista królów
dynastia Sargonidów
imię władcy lata panowania[44][45] uwagi
Šarru-kīn
(Sargon II) 		721–705 p.n.e. założyciel asyryjskiej dynastii Sargonidów
Sîn-ahhē-erība
(Sennacheryb) 		704–681 p.n.e. syn Sargona II
Aššur-aha-iddina
(Asarhaddon) 		680–669 p.n.e. syn Sennacheryba
Aššur-bāni-apli
(Aszurbanipal) 		668–627? p.n.e. syn Asarhaddona
Aššur-etel-ilāni
(Aszur-etel-ilani) 		630?–626 p.n.e.[47]
627–623 p.n.e.[48] 		syn Aszurbanipala
Sîn-šumu-lišir
(Sin-szumu-liszir) 		626 p.n.e. uzurpator
Sîn-šarra-iškun
(Sin-szarra-iszkun) 		626–612 p.n.e.[47]
622–612 p.n.e.[48] 		syn Aszurbanipala
Aššur-uballiṭ
(Aszur-uballit II) 		612–610 p.n.e.[47]
611–? p.n.e.[48] 		610 rok p.n.e. – upadek miasta Harran
- koniec imperium asyryjskiego

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ H. Lewy, Assyria..., s. 733–752.
  2. ↑ H. Lewy, Assyria..., s. 734.
  3. ↑ a b c d A.K. Grayson, Assyrian..., s. 2-4.
  4. ↑ a b c d K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 19, przypis 4.
  5. ↑ K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 19, przypis 2.
  6. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 1.
  7. ↑ J-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 136–139
  8. ↑ A.K. Grayson Königslisten..., s. 104–105.
  9. ↑ A. Malamat, King Lists..., s. 169., przypis 19
  10. ↑ H. Lewy, Assyria..., s. 744.
  11. ↑ A. Malamat, King Lists..., s. 169.
  12. ↑ a b c d kopia B Asyryjskiej listy królów
  13. ↑ a b c d e f g kopia C Asyryjskiej listy królów
  14. ↑ H. Lewy, Assyria..., s. 746.
  15. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 5.
  16. ↑ a b H. Lewy, Assyrian..., s. 747.
  17. ↑ K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 31.
  18. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 6–7.
  19. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 7-8.
  20. ↑ a b c d e f g h K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 29
  21. ↑ a b c d e f g h Old Assyrian limmu lists. cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
  22. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 8–15.
  23. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 16–17.
  24. ↑ A.K. Grayson, Assyrian..., s. 17–18.
  25. ↑ J-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 136.
  26. ↑ A.K. Grayson Königslisten..., s. 102.
  27. ↑ a b K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 142.
  28. ↑ J-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 139.
  29. ↑ a b The Cambridge Ancient History (third edition), t. II/1 (History of the Middle East and the Aegean Region c. 1800–1350 B.C.), Cambridge University Press 1971, s. 820-821 (tabela „(B) WESTERN ASIA 1792–1390 B.C.”)
  30. ↑ a b H. Lewy, Assyria..., s. 749.
  31. ↑ brak jego imienia w Asyryjskiej liście królów, znany z inskrypcji Puzur-Sina
  32. ↑ brak jego imienia w Asyryjskiej liście królów, znany z własnej inskrypcji odkrytej w Aszur
  33. ↑ j-j. Glassner, Mesopotamian..., s. 138–141.
  34. ↑ A.K. Grayson Königslisten..., s. 106–109.
  35. ↑ a b The Cambridge Ancient History (third edition), t. II/2 (History of the Middle East and the Aegean Region c. 1380–1000 B.C.), Cambridge University Press 1975, s. 1040–1043 (tabela „(B) WESTERN ASIA, FOURTEENTH TO TENTH CENTURIES B.C.”).
  36. ↑ a b c d e kopia A Asyryjskiej listy królów
  37. ↑ a b J.-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 177.
  38. ↑ A.K. Grayson Königslisten..., s. 109–114.
  39. ↑ J-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 140–143.
  40. ↑ M. van De Mieroop, A History of the Ancient..., s. 294–295
  41. ↑ a b J.-J. Glassner, Mesopotamian.., s. 179
  42. ↑ A.K. Grayson Königslisten..., s. 114–115.
  43. ↑ J-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 144–145.
  44. ↑ a b F. Joannes, Historia..., s. 179–180.
  45. ↑ a b M. van De Mieroop, A History of the Ancient..., s. 295–296
  46. ↑ G. Leick, Historical..., s. 155.
  47. ↑ a b c F. Joannes, Historia..., s. 180.
  48. ↑ a b c M. van De Mieroop, A History of the Ancient..., s. 296

Bibliografia

  • J-J. Glassner, Mesopotamian Chronicles, Society of Biblical Literature, Atlanta 2004.
  • A.K. Grayson Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin – New York 1980-83, s.86–135.
  • A.K. Grayson, Assyrian Royal Inscriptions, tom I (From the Beginning to Ashur-resha-ishi I), seria Records of the Ancient Near East (RANE), Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1972.
  • F. Joannes, Historia Mezopotamii w I. tysiącleciu przed Chrystusem, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007.
  • H. Lewy, Assyria, c. 2600–1816 B.C., w: The Cambridge Ancient History (third edition), t. I/2 (Early History of the Middle East), Cambridge University Press 1971, s. 729–770.
  • G. Leick, Historical Dictionary of Mesopotamia, The Scarecrow Press, Inc., Plymouth 2010.
  • A. Malamat, „King Lists of the Old Babylonian Period and Biblical Genealogies”, Journal of the American Oriental Society 88 (1968), s. 163–173.
  • M. van De Mieroop, A History of the Ancient Near East ca. 3000-323 BC, Blackwell Publishing, 2004.
  • K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian Period, Academic Press Fribourg 2008.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się