Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Australii – lista miejsc w Australii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Australię 22 sierpnia 1974 roku[2].
Obecnie (stan na rok 2022) na liście znajduje się 20 obiektów: 4 dziedzictwa kulturowego, 12 o charakterze przyrodniczym i 4 o charakterze kulturowo–przyrodniczym[2].
Na australijskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Australia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajdują się 4 obiekty (stan na rok 2022)[2].
Poniższa tabela przedstawia australijskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:
| Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | Opis |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 154 | Wielka Rafa Koralowa Great Barrier Reef |
|
Queensland 19°20′11,2″S 148°38′01,8″E/-19,336439 148,633839 |
P (vii)(viii)(ix)(x) |
1981 | Największa na świecie rafa koralowa, położona wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, na Morzu Koralowym. Siedlisko tysięcy gatunków ryb oraz skorupiaków, w tym gatunków zagrożonych wyginięciem, m.in. diugonia i żółwia zielonego[5]. |
| 147 | Park Narodowy Kakadu Kakadu National Park |
|
Terytorium Północne 13°05′39,1″S 132°23′31,6″E/-13,094189 132,392119 |
K, P (i)(vi)(vii)(ix)(x) |
1981 1987 1992 |
Unikalny obszar pod względem archeologicznym i etnologicznym, zamieszkały nieprzerwanie przez ponad 40 tys. lat. Znajdują się tu liczne malowidła jaskiniowe i rysunki naskalne. Wyjątkowy przykład zespołu ekosystemów, obejmujących mielizny pływowe, terasy zalewowe, niziny i płaskowyże, stanowiące siedliska rzadkich i endemicznych gatunków flory i fauny[6]. |
| 167 | Region Wyschniętych Jezior Willandra Willandra Lakes Region |
|
Nowa Południowa Walia 34°00′00″S 143°00′00″E/-34,000000 143,000000 |
K, P (iii)(viii) |
1981 | Skamieniałe pozostałości licznych jezior i formacji piaskowych z okresu plejstocenu, a także świadectwa archeologiczne osadnictwa sprzed 60-45 tys. lat. W regionie odkryto również dobrze zachowane skamieliny wielkich torbaczy[7]. |
| 181 | Tasmanian Wilderness Tasmanian Wilderness |
|
Tasmania 42°45′08,9″S 146°03′30,0″E/-42,752469 146,058331 |
K, P (iii)(iv)(vi)(vii)(viii)(ix)(x) |
1982 1989 |
Region poddany silnemu zlodowaceniu o powierzchni ponad 1 milion ha, na terenie którego znajdują się liczne parki narodowe i rezerwaty. Jedna z ostatnich ostoi lasów deszczowych strefy umiarkowanej. Pozostałości w jaskiniach wapiennych świadczą o osadnictwie przez ponad 20 tys. lat. Krajobraz charakteryzują głębokie wąwozy[8]. |
| 186 | Lord Howe Lord Howe Island Group |
|
Nowa Południowa Walia 31°33′00,0″S 159°05′00,0″E/-31,550000 159,083331 |
P (vii)(x) |
1982 | Odizolowane, oceaniczne wulkaniczne wyspy powstałe w wyniku działalności podwodnych wulkanów na głębokości ponad 2 tys. m. Siedlisko wielu gatunków endemicznych, przede wszystkim ptaków[9]. |
| 368 | Rezerwat lasów deszczowych środkowo-wschodniej Australii Gondwana Rainforests of Australia |
|
Nowa Południowa Walia Queensland 28°25′49,4″S 152°40′40,3″E/-28,430389 152,677861 |
P (viii)(ix)(x) |
1986
1994 |
Lasy rozciągające się wzdłuż krawędziowego pasma górskiego na wschodnim wybrzeżu Australii. Znajduje się tu wiele kraterów wulkanów tarczowych. Siedlisko wielu rzadkich i endemicznych gatunków flory i fauny[10]. |
| 447 | Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta Uluru-Kata Tjuta National Park |
|
Terytorium Północne 25°18′44″S 131°01′07″E/-25,312222 131,018611 |
P (v)(vi)(vii)(viii) |
1987
1994 |
Park narodowy obejmujący formacje geologiczne górujące nad rozległą równiną piaszczystą w środkowej Australii, m.in. Uluru i Kata Tjuta – święte miejsca Aborygenów[11]. |
| 486 | Wilgotne lasy równikowe w Queensland Wet Tropics of Queensland |
|
Queensland 15°39′00″S 144°58′00″E/-15,650000 144,966667 |
P (vii)(viii)(ix)(x) |
1988 | Wilgotny las równikowy wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża Australii. Wyróżnia się bioróżnorodnością, siedlisko wielu rzadkich i endemicznych gatunków flory i fauny, występuje tu m.in. wiele gatunków torbaczy oraz ptaków śpiewających[12]. |
| 578 | Zatoka Rekina, Australia Zachodnia Shark Bay, Western Australia |
|
Australia Zachodnia 25°30′00″S 113°30′00″E/-25,500000 113,500000 |
P (vii)(viii)(ix)(x) |
1991 | Rozległa, stosunkowo płytka zatoka Oceanu Indyjskiego, wcinająca się w wybrzeże Australii w miejscu najbardziej wysuniętym na zachód. Zatoka to największe na Ziemi skupisko łąk podwodnych o łącznej powierzchni ponad 4000 km². Siedlisko rekordowej liczby gatunków zwierząt, m.in. diugoni zielonych, butlonosów oraz kilkunastu gatunków rekinów (m.in. żarłacza tygrysiego i rekina wielorybiego). W jej wysoce zasolonych wodach występują licznie stromatolity[13]. |
| 630 | Wyspa Fraser Fraser Island |
|
Queensland 25°00′00″S 153°00′00″E/-25,000000 153,000000 |
P (vii)(viii)(ix) |
1992 | Wielka Wyspa Piaszczysta – największa piaskowa wyspa na świecie (122 km długości) leży u wschodnich wybrzeży Australii. Wyspę porasta wilgotny las równikowy, występują tu wydmy ruchome, a w głębi lądu znajduje się połowa wszystkich na świecie słodkowodnych jezior wydmowych[14]. |
| 698 | Zespoły skamielin ssaków australijskich (Riversleigh/Naracoorte) Australian Fossil Mammal Sites (Riversleigh / Naracoorte) |
|
Queensland 19°02′00″S 138°38′00″E/-19,033333 138,633333 Australia Południowa 37°02′10,0″S 140°47′51,5″E/-37,036111 140,797639 |
P (viii)(ix) |
1994 | Stanowiska Riversleigh i Naracoorte należą do dziesięciu najważniejszych stanowisk kopalnych na świecie – znalezione tu skamieniałości ilustrują najważniejsze etapy ewolucji fauny australijskiej[15]. |
| 577 | Wyspy Heard i McDonalda Heard and McDonald Islands |
 |
Wyspy Heard i McDonalda 53°05′57,1″S 73°31′19,3″E/-53,099194 73,522028 |
P (viii)(ix) |
1997 | Wyspy położone ok. 4100 km na południowy zachód od Perth, oddalone o 1700 km od Antarktydy – jedyne na świecie aktywne wyspy wulkaniczne w regionie podbiegunowym. Jeden z niewielu na świecie dziewiczych ekosystemów wyspiarskich[16]. |
| 629 | Wyspa Macquarie Macquarie Island |
 |
Tasmania 54°36′00″S 158°51′36″E/-54,600000 158,860000 |
P (vii)(viii) |
1997 | Wyspa położona ok. 1500 km na południowy wschód od Tasmanii, w połowie drogi między Australią i Antarktydą. Wynurzony szczyt grzbietu podmorskiego Macquaire w miejscu, gdzie Płyta indoaustralijska łączy się z płytą pacyficzną. Jedyne miejsce na Ziemi, gdzie płaszcz ziemski wynurza się nad poziom morza[17]. |
| 917 | Region Gór Błękitnych Greater Blue Mountains Area |
 |
Nowa Południowa Walia 33°43′05″S 150°18′38″E/-33,718056 150,310556 |
P (ix)(x) |
2000 | Region charakteryzujący się wapiennymi płaskowyżami, wąwozami i urwiskami, porośniętymi lasami eukaliptusowymi strefy umiarkowanej. Występuje tu 91 taksonów eukaliptusów. Siedlisko wielu rzadkich i endemicznych gatunków flory, w tym 10% flory naczyniowej Australii[18]. |
| 1094 | Park Narodowy Purnululu Purnululu National Park |
|
Australia Zachodnia 17°30′00″S 128°30′00″E/-17,500000 128,500000 |
P (vii)(viii) |
2003 | Park Narodowy Purnululu obejmuje charakterystyczne pasmo Bungle Bungle zbudowane z piaskowców. W wyniku erozji oraz procesów geologicznych, biologicznych i klimatycznych, powstały tu liczne stożki krasowe w kształcie uli o stromych zboczach. Ich powierzchnia poprzecinana jest poziomymi, ciemnoszarymi pasami, utworzonymi z sinic[19]. |
| 1131 | Budynek Wystawy Królewskiej i Ogrody Carlton Royal Exhibition Building and Carlton Gardens |
 
|
Melbourne 37°48′17,0″S 144°58′16,4″E/-37,804728 144,971225 |
K (ii) |
2005 2010 |
Budynek Wystawy Królewskiej wraz z Ogrodami Carlton wzniesiono na potrzeby wystaw międzynarodowych w 1880 i 1888 roku. Gmach wystawy został zaprojektowany przez Josepha Reeda i łączy elementy renesansu bizantyjskiego, romańskiego, lombardzkiego i włoskiego[20]. |
| 166 | Gmach Opery w Sydney Sydney Opera House |
|
Sydney 33°51′25″S 151°12′55″E/-33,856944 151,215278 |
K (i) |
2007 | Gmach opery w Sydney, o charakterystycznym wyglądzie przypominającym muszlę, został zaprojektowany przez duńskiego architekta Jørna Utzona[21]. |
| 1306 | Kolonie karne Imperium Brytyjskiego dla więźniów deportowanych do Australii Australian Convict Sites |
|
Norfolk 29°03′12″S 167°57′31″E/-29,053333 167,958611 Nowa Południowa Walia 33°48′35″S 150°59′42″E/-33,809722 150,995000 33°52′10″S 151°12′45″E/-33,869444 151,212500 33°22′42″S 150°59′40″E/-33,378333 150,994444 33°50′51″S 151°10′19″E/-33,847500 151,171944 Tasmania 41°37′30″S 147°08′30″E/-41,625000 147,141667 42°34′54″S 148°04′12″E/-42,581667 148,070000 42°53′37″S 147°17′57″E/-42,893611 147,299167 43°08′52″S 147°51′05″E/-43,147778 147,851389 42°59′01″S 147°42′59″E/-42,983611 147,716389 Australia Zachodnia 32°03′18″S 115°45′13″E/-32,055000 115,753611 |
K (iv)(vi) |
2010 | Jedenaście ośrodków penitencjarnych spośród tysięcy zbudowanych przez administrację Imperium Brytyjskiego na terytorium Australii w wieku XVIII i XIX. Dobrze zachowane przykłady miejsc związanych z zakrojonymi na szeroką skalę deportacjami skazanych i z ekspansją kolonialną Imperium Brytyjskiego, opierającą się na obecności i pracy skazańców[22]. |
| 1369 | Wybrzeże Ningaloo Ningaloo Coast |
|
Australia Zachodnia 22°40′00″S 113°39′00″E/-22,666667 113,650000 |
K (vii)(x) |
2011 | Wybrzeże Ningaloo na zachodnim wybrzeżu Australii wraz z najdłuższą, położoną w pobliżu brzegu rafą koralową. W części lądowej znajduje się rozległy system krasowy wraz z siecią podziemnych jaskiń i kanałów. Co roku u wybrzeża Ningaloo pojawiają się rekiny wielorybie[23]. |
| 1577 | Krajobraz kulturowy wulkanu Budj Bim Budj Bim Cultural Landscape |
|
Wiktoria 38°04′00″S 141°55′00″E/-38,066667 141,916667 |
K (iii)(v) |
2019 | Krajobraz kulturowy Budj Bim obejmuje świadectwa kultury aborygeńskiej, z jednym z największych i najstarszych na świecie systemem akwakultury sprzed 6600 lat. Aborygeni zbudowali system stawów i pułapek ze skał wulkanicznych dla połowu węgorza australijskiego[24]. |
Poniższa tabela przedstawia obiekty na australijskiej liście informacyjnej UNESCO:
| Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | Opis |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 5480 | Dziedzictwo światowe Wielkiej Wyspy Piaszczystej Great Sandy World Heritage Area |
|
Queensland 25°39′00″S 153°00′00″E/-25,650000 153,000000 |
P (vii)(viii)(ix) |
2010 | Rozszerzenie obszaru dziedzictwa światowego Wielkiej Wyspy Piaszczystej o tereny Cooloola, Breaksea Spit, Platypus Bay, Great Sandy Strait, obszar Tin Can Bay i teren wojskowy Wide Bay[25]. |
| 5541 | Lasy deszczowe środkowo-wschodniej Australii The Gondwana Rainforests of Australia World Heritage Area |
|
Nowa Południowa Walia Queensland 30°04′15″S 152°18′08″E/-30,070833 152,302222 |
P (viii)(ix)(x) |
2010 | Rezerwat przyrody łączący na swoim terenie parki narodowe z Nowej Południowej Walii i Queenslandu[26]. |
| 6445 | Krajobraz kulturowy Murujuga Murujuga Cultural Landscape |
|
Australia Zachodnia 20°34′52″S 116°48′29″E/-20,581000 116,808000 |
K (i)(iii) | 2020 | Krajobraz kulturowy Murujuga obejmuje wyryte w skałach petroglify. Niektóre z aborygeńskich rysunków datowane są na ponad 45 000 lat[27]. |
| 6524 | Góry Flindersa Flinders Ranges |
|
Australia Południowa 30°55′12″S 138°37′12″E/-30,920000 138,620000 |
P (viii) | 2021 | Łańcuch górski o długości 430 km. Znajduje się tutaj kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego – Leigh Creek[28]. |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
