Leksykografia (gr. leksikón „słownik” + gráphõ „piszę”), także: słownikarstwo[1][2] – dział językoznawstwa zajmujący się teorią i praktyką tworzenia różnego rodzaju słowników. Jest ściśle związany z leksykologią[3]. Zakres badawczy leksykografii obejmuje metodologię gromadzenia i opracowania materiałów słownikowych, typologię słowników oraz teorię słownika jako materiału językoznawczego i wytworu kulturalnego[4].

Tradycje słownikarskie rozwinęły się u różnych narodów wraz z rozwojem piśmiennictwa, gdy istniała potrzeba definiowania znaczeń obcojęzycznych słów. Najstarszym sposobem wyjaśnienia sensu nieznanych wyrażeń były tzw. glosy w tekście lub pomiędzy segmentami ksiąg rękopiśmiennych. Później zaczęto tworzyć większe lub mniejsze zbiory słów (np. nazwy roślin leczniczych), tzw. glosariusze[3]. Leksykografia wyodrębniła się jako samodzielna dyscyplina badawcza i teoretyczna w połowie XX wieku[4].

Tradycje leksykograficzne były obecne już u starożytnych Greków i Rzymian, ale do dzisiejszych czasów przetrwało niewiele ich dorobku. Osiągnięcia w leksykografii miały również orientalne ośrodki naukowe: chińskie i indyjskie, dokonania te nie miały jednak wpływu na rozwój słownikarstwa europejskiego[4]. Nowoczesna leksykografia formująca się w epoce odrodzenia umotywowana była przede wszystkim wynalazkiem druku, koniecznością przekazania elicie europejskiej słownictwa języków klasycznych oraz ambicjami kształtujących się nowożytnych narodów[4]. Słownikarstwo nowożytne zaczęło się od słowników dwu- i wielojęzycznych: już w 1477 został wydany w Wenecji pierwszy dwujęzyczny słownik języków nowożytnych: Vocabolista italiano-tedesco. W XVII w. pojawiły się słowniki jednojęzyczne definicyjne, pierwsze inicjatywy w tym zakresie należały do Włochów, którzy sporządzili opis normatywny języka włoskiego[5]. Wielki rozwój leksykografii nastąpił w XIX i XX wiekach, pojawiły się wówczas słowniki etymologiczne, historyczne i frekwencyjne; upowszechniły się również słowniki rzeczowe (tematyczne)[6].

Polscy leksykografowie

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy leksykografowie.

Leksykografowie zagraniczni

Zobacz też

Przypisy

  1. Władysław Miodunka, Tadeusz Piotrowski Z zagadnień leksykografii (recenzja), „Poradnik Językowy”, z. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1995, s. 71 [dostęp 2024-01-16].
  2. Mária Pisárčiková, Alena Anettová, Synonymický slovník slovenčiny, wyd. 2, Bratislava: Veda, 2000, s. 237, ISBN 978-80-224-0585-0, OCLC 611660785 [dostęp 2020-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-08] (słow.).
  3. a b Mistrík 1993 ↓, s. 263.
  4. a b c d Polański 1999 ↓, s. 331.
  5. Polański 1999 ↓, s. 332.
  6. Polański 1999 ↓, s. 332–334.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Leksykografia rolnicza

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się