Leksykalizacja – zjawisko językowe, które polega na rozbieżności między aktualnym znaczeniem wyrazu a jego morfologiczną strukturą, która była uformowana przez znaczenie pierwotne. Czasem rozbieżność ta jest tak silna, że związek między budową słowotwórczą a znaczeniem wyrazu ulega całkowitemu zatarciu.
Przykładem leksykalizacji jest transformacja skrótowców w samodzielnie funkcjonujące rzeczowniki, np. PC → pecet, WF → wuef, ND → endek.
Proces leksykalizacji występuje we wszystkich językach, choć w językach słowiańskich jest wyjątkowo silny.
Odwołanie się do pierwotnego, często zapomnianego, znaczenia danego słowa jest zabiegiem stosowanym w poezji w celu nadania wyrazom nowych znaczeń i tworzenie nowych nieoczekiwanych skojarzeń. Czynność taką nazywa się deleksykalizacją. Czasem miewa ona charakter humorystyczny, szczególnie gdy odwołanie to jest deleksykalizacją fałszywą, wykorzystującą przypadkowe podobieństwo wyrazów, np. nazwanie „dekretacją” czynności likwidowania kretów.
Deleksykalizacja może również wystąpić jako zjawisko językowe, gdy wyraz, po rozluźnieniu więzi z pierwotnym znaczeniem, po pewnym czasie wraca do niego.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.