Latyfundium – ogromna posiadłość ziemska należąca do jednej osoby lub organizacji, np. religijnej, stanowiąca podstawę potęgi materialnej i znaczenia politycznego jej właściciela[1].

Biskupice Radłowskie. Słup z 1450 r. stojący na dawnej granicy latyfundium należącego do biskupstwa krakowskiego.

Historia

Termin pochodzi z języka łacińskiego (l. mn. latyfundia od latus ‘szeroki; rozległy’ i fundus ‘grunt, posiadłość, majątek’)[2], a wyrażenie związane jest z Pliniuszem Starszym, który w swojej Historii naturalis użył pierwszy raz tego określenia[3]. Pierwsze latyfundia powstały na terenie Italii od III w p.n.e. w wyniku łączenia dzierżaw gruntów publicznych, skupowania lub zagarniania za długi ziem drobnych rolników oraz nabywania za bezcen ziem ludzi proskrybowanych. Podstawą ich rozwoju była praca kolonów, często zatrudniano w nich także niewolników[4]. W 133–123 p.n.e. Tyberiusz Grakchus i Gajusz Grakchus (trybunowie plebejscy) próbowali wprowadzić reformę rolną, która miała polegać na rozparcelowaniu latyfundiów. Reforma nie powiodła się.

W dawnej Polsce latyfundiami określano rozległe posiadłości ziemskie należące najczęściej do Kościoła lub rodów magnackich. Przykładem latyfundium należącego do jednej osoby był majątek prywatny biskupa Piotra Myszkowskiego w skład którego wchodziły 3 miasta, 78 wsi i 3 zamki[5]. Po rozbiorach Polski latyfundia uległy znacznemu ograniczeniu i zaczęły tracić na znaczeniu.

Latyfundia występują obecnie głównie w Ameryce Południowej, w takich krajach, jak Brazylia czy Argentyna, i są nastawione na hodowlę. Po krytyce latyfundyzmu przez prezydenta Cardenasa w Meksyku przeprowadzono reformę rolną, w wyniku której w latach 1935–1937 chłopi otrzymali około 11 600 000 hektarów ziemi[6]. Natomiast jeszcze w 1950 roku w Boliwii latyfundia i minifundia razem zajmowały około 80% ziemi[7].

Przypisy

  1. Antoni Mączak, Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, Warszawa 1981, Tom A-N, s. 404.
  2. Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2018-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-10)].
  3. Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, Kraków, Tom VIII, s. 320.
  4. Benedykt Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 2015, s. 10–12.
  5. Zbigniew Stankiewicz, Dzieje wielkości i upadku Aleksandra Wielopolskiego, Warszawa 1967, s. 11.
  6. Tadeusz Łepkowski, Zamachy stanu, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983, s. 93.
  7. Tadeusz Łepkowski, Zamachy stanu, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983, s. 138.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się