Kukri, XIX w.

Kukri, khukri, język nepalski:खुकुरी wym.: khukurī – ciężki zakrzywiony nepalski nóż używany zarówno jako broń sieczna o głowni krzywej jednosiecznej jak i jako narzędzie. Kukri stanowi część uzbrojenia i heraldyki Gurkhów – narodu wojowników. Dla wielu ludzi jest znany jako nóż Gurkhów.

Budowa

Większość kukri jest wyrabiana ręcznie. Podczas II wojny światowej Gurkhowie służący w wojsku woleli noże wyprodukowane przez wiejskiego kowala (kami) z ich rodzinnej wioski od będących na ich wyposażeniu masowo produkowanych egzemplarzy. Jakość ostrza jest bardzo różna. Kami wykonują kukri ręcznie, przekuwając stal pozyskaną z pióra resoru starej ciężarówki lub wagonu kolejowego. Rękojeść noża wytwarzana jest z drewna lub rogu bawołu wodnego, natomiast pochwa powstaje z drewna obciągniętego skórą.

Typowa długość ostrza to około 25 do 38 centymetrów, przy czym masa noża waha się odpowiednio pomiędzy 0,5 a 1,5 kilograma.

Szczególnie masywnie zbudowany jest model Panawal dotted, osiągający masę powyżej jednego kilograma przy ostrzu o długości około 25 centymetrów. Poza różnicą w masie noże mogą się różnić kształtem ostrza, przy czym obecnie w poszczególnych dolinach Nepalu wytwarzane są noże o charakterystycznych dla tych dolin kształtach: Sirupate – Dharan, Chainpure, Chitlange – Chainpur, BhojPure – Bhojpur czy też Ganjuwal – Ganjuwal.

Wersje ceremonialne mogą osiągać długość 70 cm. Ostrza ceremonialne przeznaczone do składania ofiar z bawołów wodnych są znacznie większe. Kukri posiadają wcięcie w podstawie ostrza przy rękojeści, zwane "kaura". Istnieją różne poglądy co do roli, jaką spełnia "kaura", część z nich jest praktyczna – służy do przechwytywania ostrza przeciwnika, miejsce gdzie krew spływa z ostrza, zaznacza koniec ostrza podczas ostrzenia, część jest symboliczna – jest symbolem potencji.

Zastosowanie

Już 5-letni Nepalczycy uczą się posługiwać tymi nożami.

Popularna legenda głosi, że Gurkha "nigdy nie wkłada ostrza kukri z powrotem do pochwy, zanim nie zazna ono krwi". Ta legenda jest fałszywa, gdyż kukri stanowi przede wszystkim wielofunkcyjny nóż użytkowy używany głównie w roli maczety. Kukri może być wykorzystywany do budowania, karczowania, rąbania drewna, kopania, cięcia mięsa i warzyw, oprawiania zwierzyny, a także do otwierania puszek.

Ze względu na wielkość, kształt ostrza i wagę - kukri walczy się tak jak maczetą. Podczas walki wręcz cięcia są kierowane w głowę i szyję przeciwnika. Mimo podobieństwa do bumerangu kukri nie został zaprojektowany do rzucania, a charakterystyczne zakrzywienie ostrza służy do efektywnego przekazywania energii kinetycznej na cel podczas wykonywania cięć.

Kukri posiada znaczenie religijne w hinduizmie i jest święcony podczas festiwalu Dasain.

Pochwa

Pochwy kukri są zazwyczaj zrobione z drewna obciągniętego skórą. Prace kaletnicze są zazwyczaj wykonywane przez sakri. Pochwa ma miejsce na dwa małe noże nazywane karda i chakmak – są one jednak często gubione. Większość kolekcjonerów broni białej nie przywiązuje do nich większej wagi. Karda służy do oprawiania zwierzyny. Chakmak służył jako krzesiwo do rozpalania ognia z pomocą krzemienia. Krzemień jest czasami noszony w woreczku dołączonym do pochwy.

Sposób noszenia

Oddziały wojskowe złożone z Ghurków noszą kukri na pasie głównym z tyłu po prawej stronie. Nóż wyciąga się prawą ręką.

Hipotezy dotyczące pochodzenia kukri

Kukri jest zbliżony wyglądem do pochodzących z V w. p.n.e. greckich mieczy machaira. Był to miecz tnący o zbliżonym wyglądzie lecz 3 razy większy. Prawdopodobnie wzór ten został przekazany do Nepalu poprzez Scytów lub też przybył na Półwysep Indyjski wraz z armią Aleksandra Wielkiego, którego sława wojenna szybko rozeszła się po politeistycznych Indiach północnych.


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się