W tych dość skromnych jadłospisach społeczności górskich zasadniczą rolę pełni twardy ser, chleb i ziemniaki. Wykorzystuje się też sporo ryb (pstrąg, łosoś, sieja) pochodzących z alpejskich strumieni. Bogatsze kantonalne tradycje kulinarne są z reguły skutkiem zapożyczeń od najbliższych sąsiadów. Np. cechą kuchni kantonów włoskich jest szerokie wykorzystanie makaronów i ziół aromatycznych, a ziemniaki do potraw mięsnych zastępuje polenta. W części niemieckiej wpływ kuchni bawarskiej zdradzają takie potrawy jak pieczeń z marynowanego combrakozicy czy danie z gorącej kwaszonej kapusty z dodatkiem różnych wędlin (bernerplatte). Szwajcaria od dawna znana jest z wyrobów cukierniczych, nie tylko w postaci renomowanych wyrobów, ale i renomowanych firm powstałych w innych krajach europejskich (w Polsce: Blikle, Wedel, Maurizio). Tamtejsze piwa są na przeciętnym poziomie, większe uznanie zyskały wina gronowe, specyficzne dla poszczególnych okolic bądź kantonów, takie jak fendant (Valais), mandement (Genewa), brisago (Ticino) czy dole (Johannisberg)[1].
Älplermagronen(inne języki) (makaron(inne języki) alpejskiego pasterza): oszczędne, wszechstronne danie, wykorzystujące podręczne składniki dostępne w alpejskich domkach pasterzy: makaron, ziemniaki, cebulę, małe kawałki boczku i stopiony ser; tradycyjnie podawane z sosem jabłkowym zamiast warzyw lub sałatki
Zürcher Geschnetzeltes (krojone mięso po zurysku; francuski: émincé de veau a la Zurichoise): danie zazwyczaj składające się z pokrojonych pasków cielęciny w kremowym sosie z białego wina; często podawane z Rösti.
Appenzeller Käsefladen
Appenzeller Mostbröckli
Basler Mehlsuppe (BS)
Basler Käsewähe (BS)
Basler Läckerli (Basel)
Bauernbrot
Berner Platte (BE)
Berner Rösti (BE)
Berner Lebkuchen (BE)
Biber (li) (Appenzell)
Bünder Nusstorte (GR)
Bündnerfleisch (GR)
Emmentaler Apfelrösti ( niem.Emmentaler Apfelrösti: przyrządzone ze starego chleba, jabłka i cukru, bardzo popularne i proste słodkie danie zrobione z podręcznych resztek, będących; przepis z Emmental w kantonie berneńskim
Kalberwurst (GL): kiełbasa o charakterystycznym kremowym smaku, pochodząca z kantonu Glarus, wytwarzana z cielęciny, mleka, mielonych krakersów i łagodnych przypraw. Ma gładką teksturę, łagodny smak, w przeciwieństwie do większości kielbas nie jest wędzona; często podawana z cebulą i sosem
Kappeler Milchsuppe: zupa mleczna
Käsesalat: sałatka przygotowywana z sera, cebuli, octu i oleju przyprawionego pieprzem
Landjäger: półwytrawna kiełbasa tradycyjnie wytwarzana w Szwajcarii (także w południowych Niemczech, Austrii i Alzacji), o smaku podobnym do suszonego salami. Nie wymaga chłodzenia, dlatego popularna jako przekąska podczas np. wędrówek, stosowana też jako pożywienie żołnierzy
Innerschwyzer Chäs-Chueche
Innerschweizer Zigerchrapfen
Luzerner Birrenbrot (LU)
Luzerner Chügelipastetli (LU)
Luzerner Lebkuchen (LU)
Magenbrot (BS)
Meitschibei (BE)
Beza (Meiringen)
Birchermuesli: produkt odżywczy według pomysłu dr. Maximiliana Oskara Birchera-Bennera (1867–1939), pioniera medycyny organicznej i wyrobów pełnoziarnistych
Riz Casimir: ryż z sosem curry i mieloną wieprzowiną zmieszany z owocami tropikalnymi (ananasem, bananem i wiśniami, czasem z winogronami); po raz pierwszy serwowany w 1952 roku przez międzynarodową sieć hoteli i kurortów Mövenpick
Polenta: przez wieki uważana za posiłek ubogich. Kukurydza wprowadzona do upraw na południe od dzisiejszego kantonu Ticino na początku XVII wieku, wpłynęła na istotne zmiany w monotonnej kuchni; dopiero jednak po 200 latach polenta (początkowo z mieszanej mąki, później z czystej kukurydzianej) stała się podstawowym daniem tego obszaru
Zupa jęczmienna z Bündner: najbardziej znana zupa z Gryzonii
Capuns: specjalność zachodniej Gryzonii
Pizokel z kapustą: spożywany na wiele różnych sposobów; konsumowany z osobna znany w języku retoromańskim jako „bizochels bluts” lub „łysy pizokel”.
Bündner Nusstorte
Różne dania z suszonego mięsa z kantonu Gryzonia, Szwajcaria - suszona wołowina, coppa, prosciutto i gotowana szynka
Napoje
Z winogron Müller-Thurgau powstaje Riesling X Sylvaner, popularne białe wino w Szwajcarii
Rivella, gazowany szwajcarski napój na bazie laktozy, jest jednym z najpopularniejszych napojów w Szwajcarii. Sok jabłkowy, zarówno niegazowany, jak i musujący, jest popularny w wielu regionach Szwajcarii, a także produkowany jest w postaci jabłecznika. Czekoladowy napój Ovomaltine pochodzi ze Szwajcarii i cieszy się stałą popularnością, szczególnie wśród młodych ludzi.
Wino produkowane jest w wielu regionach Szwajcarii, zwłaszcza w Wallis, Vaud, Ticino i kantonie Zurych. Riesling X Sylvaner jest popularnym białym winem produkowanym w niemieckojęzycznych częściach kraju, natomiast Chasselas jest najpopularniejszym białym winem we francuskojęzycznych częściach kraju. Pinot noir jest najpopularniejszym czerwonym winogronem zarówno w części francuskojęzycznej, jak i niemieckojęzycznej, podczas gdy Merlot zajmuje tę pozycję w części włoskojęzycznej.
Absynt jest na nowo oficjalnie destylowany w Val-de-Travers w szwajcarskim regionie Jura, skąd pochodzi. Długo zakazany przez przepis anty-absyntowy w szwajcarskiej konstytucji federalnej, został ponownie zalegalizowany w 2005 r. wraz z przyjęciem nowej konstytucji. Teraz szwajcarski absynt jest eksportowany do wielu krajów, a Kübler i La Clandestine Absinthe są jednymi z pierwszych nowych marek. Wino i piwo mogą być legalnie kupowane przez młodzież w wieku 16 lat lub więcej. Alkohole i napoje zawierające destylowany alkohol można kupić w wieku 18 lat.
Damassine to likier wytwarzany przez destylację suszonej śliwki damasceńskiej z drzewa Damassinier i produkowany jest w kantonie Jura.
Bon Pere William to słynna regionalna szwajcarska brandy produkowana z gruszek, zwierająca 43% alkoholu. Zwykle łączy się ją z daniami z fondue lub raclette lub podaje po kolacji, czasem dolewając do kawy podawanej z deserem. Istnieje wiele innych rodzajów regionalnych brandy wytwarzanych z lokalnych owoców, najpopularniejsze z wiśni (kirschwasser).
Szwajcaria zajmuje siódme miejsce na świecie pod względem konsumpcji kawy na mieszkańca.
Przypisy
↑Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Książka i Wiedza, 2000, s. 147-148, ISBN 83-05-13130-0.
↑Swiss cuisine: the top 10 Swiss foods – with recipes | Expatica [online], Expat Guide to Switzerland | Expatica [dostęp 2020-04-19](ang.).
.jpg)
.jpg)
