1416–1720-1792 1814–1847-1860 | |||||
| |||||
Dewiza: 'FERT' | |||||
Język urzędowy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Ustrój polityczny | |||||
Głowa państwa |
książę (ostatni) Wiktor Emanuel II | ||||
Waluta |
scudo sardyńskie (na wyspie 1720-1816), | ||||
Tereny na płd. od Alp weszły do Królestwa Włoch. Tereny na płn. i zach. od Alp wcielono do Francji. |
1860 | ||||
Księstwo Sabaudii-Piemontu XVI-XVIII w. |
Księstwo Sabaudii wł. Ducato di Savoia – samodzielne księstwo istniejące od roku 1416 do zjednoczenia Włoch w XIX wieku. Państwem rządziła dynastia sabaudzka wł. casa di Savoia. W momencie nadania tytułu książęcego wł. Duca w skład księstwa weszły: Sabaudia (składająca się z Sabaudii właściwej, Maurienne i Tarentaise), Bugey, Aosta, Susa, Chablais , Pays de Vaud, Faucigny, Bresse, Pays de Gex, Valbonnais, hrabstwo Nicei , hrabstwo Piemontu (jako lenno rządzone przez inną gałąź dynastii), hrabstwo Genewy (bez miasta), Novalaise, Viennois . Piemont dostał się pod bezpośrednią władzę książąt w 1418 r. po śmierci Ludwika, ostatniego hrabiego Piemontu z gałęzi Sabaudzkiej-Achaja.
Od połączenia księstwa w 1720 unią z Królestwem Sardynii stała się faktycznie jedną z prowincji królestwa. W 1860 tereny na północ i zachód od Alp (w tym Sabaudia) zostało przyłączone do II Cesarstwa Francuskiego, a tereny na południe od Alp (w tym Piemont) weszły w skład zjednoczonego Królestwa Włoch pod berłem dynastii sabaudzkiej.
W 1416 roku król Niemiec Zygmunt Luksemburski uczynił władców sabaudzkich suwerennymi władcami przez podniesienie dotychczasowego Hrabstwa Sabaudii do rangi księstwa. Pierwszym suwerennym księciem był Amadeusz VIII (późniejszy antypapież Feliks V). W 1418 roku Amadeusz VIII po śmierci ostatniego hrabiego Piemontu (swojego wasala) włączył go bezpośrednio do Sabaudii, ogłaszając się księciem Piemontu. Księstwo Sabaudii w 1416, składa się z kasztelanii, które były pogrupowane w baliwaty. Istniało trzynaście baliwatów lub równoważnych jednostek w sumie z 175 kasztelaniami, w tym:
Od końca XVI wieku księstwo prowadziło coraz śmielej swą politykę zagraniczną.
W 1588 książę Sabaudii Karol Emanuel I Wielki zajął ziemie Margrabstwa Saluzzo, co stało się przyczyną sporu z Francją. W 1601 w wyniku pokoju w Lyonie Karol Emanuel formalnie włączył tereny byłego markizatu do Sabaudii.
W XVII wieku sąsiadująca z nim Republika Genui dwukrotnie uniknęła podboju bądź dominacji ze strony Turynu.
Gdy rozpoczęła się wojna o sukcesję hiszpańską (1700-1714), Księstwo Sabaudii-Piemontu początkowo poparło Francuzów, lecz w 1703 zdradziło Francję. Ludwik XIV wydał więc rozkaz ataku na Księstwo i opanował je. W latach 1704–1705 państwo sabaudzko-piemonckie znalazło się pod okupacją francuską.
W latach 1713–1720 Księstwo Sabaudii-Piemontu stanowiło jedno państwo z Królestwem Sycylii, połączone osobą władcy (Wiktor Amadeusz II). W roku 1720 Wiktor Amadeusz II odstąpił Austrii Sycylię w zamian za Sardynię. Po wymianie Sycylii na Sardynię, władcy z dynastii sabaudzkiej przyjęli tytuł królów Sardynii.
Wiktor Amadeusz przeprowadził reformy wewnętrzne (m.in. w 1717 utworzył radę państwa, w latach 1723–1729 zmienił przepisy prawne). Abdykował w 1730. Rządy wówczas przejął Karol Emanuel III.
W 1743 Królestwo Sardynii zostało połączone z Sabaudią w państwo o tej samej nazwie: Królestwo Sardynii. Odtąd księstwo było jednym z części składowych królestwa aż do 1860 roku, gdy włączono je do II Cesarstwa Francuskiego.
Na początku XIX wieku Królestwo Sardynii obejmowało Księstwo Sabaudii-Piemontu, Ligurię i Sardynię stanowiąc jedno z najsilniejszych i najzamożniejszych państw na Półwyspie Apenińskim, w latach 60. XIX wieku rozpoczęło proces zjednoczenia Włoch (Risorgimento). Sama Sabaudia na mocy porozumienia z Plombières (1858 r.), popartego referendum wśród miejscowej ludności, została w 1860 r. włączona do II Cesarstwa Francuskiego.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.