Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego – lista inwentaryzacyjna chronionego, niematerialnego dziedzictwa kulturowego kraju.

Opis

Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego sporządzona w Paryżu 17 października 2003 r. nakłada na państwa-sygnatariuszy, obowiązek ochrony i inwentaryzacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a są nim, według definicji Konwencji: praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedza i umiejętności – jak również związane z nimi instrumenty, przedmioty, artefakty i przestrzeń kulturowa – które wspólnoty, grupy i, w niektórych przypadkach, jednostki uznają za część własnego dziedzictwa kulturowego.

Według Konwencji niematerialne dziedzictwo kulturowe przejawia się, między innymi w następujących dziedzinach:

  • tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego;
  • sztuki widowiskowe;
  • zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne;
  • wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata;
  • umiejętności związane z rzemiosłem tradycyjnym[1].

Weszła w życie 20 kwietnia 2006 roku, po ratyfikacji przez 30 państw zgodnie z art. 34. Do 1 lipca 2021 roku ratyfikowało ją 180 państw[2].

Konwencja została ratyfikowana przez Polskę 16 maja 2011 roku[3].

Polska Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego

nr zdjęcie nazwa data wpisu
1
Rusznikarstwo artystyczne i historyczne – wyroby według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej 23.05.2014[4]
2
Szopkarstwo krakowskie 23.05.2014[4]
3
Pochód Lajkonika 23.05.2014[4]
4
Flisackie tradycje w Ulanowie 23.05.2014[4]
5
Procesja Bożego Ciała w Łowiczu 23.05.2014[4]
6
Język esperanto jako nośnik kultury esperanckiej 31.10.2014[4]
7
Umiejętność wytwarzania instrumentu i praktyka gry na kozie (dudach podhalańskich) 16.12.2014[4]
8
Hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej (Kaszëbsczé wësziwanié żukòwsczégò sztélu) 12.10.2015[4]
9
Sokolnictwo – żywa tradycja 12.10.2015[4]
10
Polskie tańce narodowe – polonez, mazur, kujawiak, oberek, krakowiak 12.10.2015[4]
11 Uroczystości odpustowe ku czci św. Rocha z obrzędem błogosławieństwa zwierząt w Mikstacie 3.12.2015[4]
12
Tradycyjna technika ludwisarska stosowana w ludwisarni Felczyńskich w Taciszowie 3.12.2015[4]
13 Przywołówki dyngusowe w Szymborzu 16.03.2016[4]
14 Gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych 10.03.2016[4]
15
Zabawkarstwo żywiecko-suskie 4.06.2016[4]
16
Bartnictwo 4.06.2016[4]
17
Perebory – nadbużańskie tradycje tkackie 4.06.2016[4]
18
Krakowska koronka klockowa 26.10.2016[4]
19
Tradycje kulturowe Biskupizny 5.12.2016[4]
20
Kolędowanie Dziadów Noworocznych na Żywiecczyźnie 5.12.2016[4]
21 Turkigrodziskie 1.06.2017[4]
22
Tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej 1.06.2017[4]
23
Tradycje dudziarskie w Wielkopolsce 31.07.2017[4]
24 Umiejętność wyplatania kosza "kabłącoka" w Lucimi 31.07.2017[4]
25 Tradycje weselne z Szamotuł i okolic 31.07.2017[4]
26 Wyścigi kumoterek 27.10.2017[4]
27 Umiejętność gry na dudach żywieckich i ich wytwarzanie 27.10.2017[4]
28
Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu 14.02.2018[4]
29
Gajdy – umiejętność wytwarzania instrumentu i praktyka gry 14.02.2018[4]
30
Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku 10.07.2018[4]
31
Plecionkarstwo w Polsce 10.07.2018[4]
32
Tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich 10.07.2018[4]
33
Kroszonkarstwo opolskie 14.08.2019[4]
34 Umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego 14.08.2019[4]
35
Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim 14.08.2019[4]
36
Polonez – taniec polski 14.08.2019[4]
37 Kaszubska Gwiôzdka 27.08.2019[4]
38
Wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej[5] 4.03.2020[4]
39 Krzyżoki w Borkach Małych 4.03.2020[4]
40 Babski comber na Śląsku Opolskim 10.03.2020[4]
41 Boże Ciało z tradycją układania dywanów kwietnych w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce 10.03.2020[4]
42 Pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim 3.08.2020[4]
43 Zwyczaj dunajowania w Łukowej i okolicach 5.11.2020[4]
44 Tradycyjne święcenie pokarmów w Dąbrowie Chotomowskiej 5.11.2020[4]
45 Wysiewanie serc i krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich 5.11.2020[4]
46
Wypiek byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej 5.11.2020[4]
47 Carillonowa muzyka w Gdańsku 30.12.2020[4]
48 Chodzenie z kozą na Kujawach 30.12.2020[4]
49 Hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza 30.12.2020[4]
50 Bziuki – wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni w Koprzywnicy 25.03.2021[4]
51
Umiejętność wytwarzania czepców warmińskich 25.03.2021[4]
52 Tradycyjne szkutnictwo Pucka 29.06.2021[4]
53
Brodacze ze Sławatycz – zwyczaj pożegnania starego roku 1.12.2021[4]
54 Tradycje kulturowe Bukówca Górnego 1.12.2021[4]
55
Demoscena – kultura twórców dem 1.12.2021[4]
56
Bursztyniarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej 1.02.2022[4]
57
Snutka golińska – hafciarstwo południowej Wielkopolski 1.02.2022[4]
58
Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Białej[6] 17.05.2022[4]
59
Krzyżyki z palmy wielkanocnej – zwyczaj z terenów Opolszczyzny 17.05.2022[4]
60
Wielkanocne procesje konne na Górnym Śląsku 11.07.2022[4]
61
Barbórka górników węgla kamiennego na Dolnym Śląsku 11.07.2022[4]
62 Skubanie pierza na Śląsku Opolskim 11.07.2022[4]
63
Bacowanie 26.10.2022[4]
64 Tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali 26.10.2022[4]
65 Koszyczek wikowy - tradycja wyplatania w gminie Ciężkowice 3.03.2023[4]
66 Wyplatanie z korzeni świerkowych w Beskidzie Śląskim 3.03.2023[4]
67 Tradycje Barbórkowe oraz kult Św. Kingi wśród górników solnych kopalni w Bochni i Wieliczce 3.03.2023[4]
68
Zwyczaje związane z kultem Św. Barbary oraz tradycje górników kruszcowych na ziemi tarnogórskiej 3.03.2023[4]
69
Tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska 3.03.2023[4]
70 Bobowska koronka klockowa 3.03.2023[4]
71 Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim 3.03.2023[4]
72 Zielarstwo i ziołolecznictwo na Śląsku Opolskim 3.03.2023[4]
73 Tradycje hafciarskie w Dobrzeniu Wielkim 3.03.2023[4]
74
Tradycja wykonywania, ubierania i noszenia żywieckiego stroju mieszczańskiego 28.06.2023[4]
75
Tradycje flisackie na Dunajcu w Pieninach 28.06.2023[4]
76 Tradycje rzeźbiarskie ośrodka w Kutnie 28.06.2023[4]
77 Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej 28.06.2023[4]
78 Garncarstwo w Medyni Głogowskiej, Medyni Łańcuckiej, Pogwizdowie i Zalesiu 28.06.2023[4]
79 Barabanienie wielkanocne w Iłży 28.06.2023[4]
80 Wyplatanie koron żniwnych w Gogolinie 13.07.2023[4]
81 Wawrzyńcowe hudy 13.07.2023[4]
82 Harciarstwo kaszubskie 13.07.2023[4]
83 Cymbały – umiejętność budowania i praktyka gry w Polsce południowo-wschodnie 13.07.2023[4]
84 Tkactwo dwuosnowowe powiatu węgrowskiego 12.09.2023[4]
85
Tradycyjna hodowla i loty gołębi pocztowych 12.09.2023[4]
86 Pochód inauguracyjny Uniwersytetu Jagiellońskiego 29.01.2004[4]
87 Procesja z figurami podczas odpustu św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim 29.01.2004[4]
86
Święto Ogniowe w Żorach 29.01.2004[4]

Listę prowadzi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspólnie z Narodowym Instytutem Dziedzictwa[3]. Nie stanowi ona całościowego inwentarza istniejących elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego na terenie Polski, ma wyłącznie charakter informacyjny[7].

Przypisy

  1. Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, sporządzona w Paryżu dnia 17 października 2003 roku, (Dz. U. 2011 r. nr 172 poz. 1018)
  2. Sygnatariusze Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego [online], unesdoc.unesco.org [dostęp 2023-08-03] (ang.).
  3. a b Katarzyna Sadowska-Mazur, Julia Włodarczyk (red.), Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, Warszawa 2016, ISBN 978-83-63260-66-8.
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego [online], NID [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  5. Wycinanki kurpiowskie wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego [online], eostroleka.pl [dostęp 2020-03-26] (pol.).
  6. Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Białej zostało wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego [online], Pułtusk News, 2 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-07] (pol.).
  7. Andrzej Rottermund (red.), Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe., Warszawa: Polski Komitet do spraw UNESCO, 2014, s. 276, ISBN 978-83-902939-8-1.

Linki zewnętrzne

  • Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
  • Tekst Konwencji w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się