| 1920–1946 | |||||
| |||||
| Dewiza: (łac.) Regnum Mariae Patrona Hungariae (Królestwo Maryji, patronki Węgier) | |||||
| Hymn: (Boże, zbaw Węgrów) | |||||
.svg)
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Typ państwa | |||||
| Głowa państwa |
król brak | ||||
| w imieniu JKM króla Węgier |
regent adm. Miklós Horthy | ||||
| Szef rządu | |||||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||||
| Liczba ludności (1941) • całkowita • gęstość zaludnienia • narody i grupy etniczne |
| ||||
| Waluta | |||||
| Ogłoszenie monarchii |
Węgierska Republika Ludowa | ||||
| Ustanowienie republiki |
II Republika Węgierska | ||||
| Religia dominująca | |||||
 Węgry w latach 1941-1944 | |||||
Królestwo Węgier (węg. Magyar Királyság) – państwo istniejące na obszarze współczesnych Węgier i okresowo na przyłączanych do niego w wyniku stałej irredenty historycznych terytoriach, w latach 1920-1946. Choć oficjalnie w 1920 roku zostało restaurowane na Węgrzech Królestwo Świętego Stefana, to faktycznie zerwało ono ciągłość ze swoim poprzednikiem. Prawowity władca – Karol I Habsburg (na Węgrzech znany jako Karol IV) nie został dopuszczony do władzy, a w jego miejsce panował regent, były austro-węgierski admirał Miklós Horthy.
Po I wojnie światowej, po przerwie w latach 1918-1920 (Węgierska Republika Ludowa (16.XI.1918-21.III.1919), komunistyczna Węgierska Republika Rad (21.III.1919-1.VIII. 1919) i ponownie Węgierska Republika Ludowa (1.VIII.1919-29.II.1920)) Węgry 29 lutego 1920 znów stały się królestwem, jednak bez króla – nie dopuszczono na tron Karola Habsburga, państwem rządził jako regent adm. Miklós Horthy.
Podczas rządów Horthyego Węgry stały się pierwszą po wojnie prawicową dyktaturą w Europie. Rząd Horthyego, niesiony na fali silnych żądań narodowych, zamierzał dokonać rewizji traktatu z Trianon z 1920, chciano m.in. zwrotu części Czechosłowacji, Rumunii i Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, gdzie zamieszkiwało łącznie ponad trzy miliony Węgrów. Zagrożone ekspansją komunizmu i okrążone przez wrogie kraje Królestwo Węgier znalazło się w trudnym położeniu. Sojusz z Niemcami, które zgodziły się na przyłączenie części ziem węgierskich utraconych wcześniej na rzecz Czechosłowacji i Rumunii, większości węgierskiej klasy politycznej wydał się jedynym rozwiązaniem.
W okresie rządów Horthyego na terenie Węgier działały obozy chorwackiej organizacji terrorystycznej ustaszy[1].
Po konferencji w Monachium (wrzesień 1938) Węgry bezskutecznie zabiegały u mocarstw zachodnich o przyznanie im południowej części Słowacji, która po traktacie z Trianon należała do Czechosłowacji i była w większości zamieszkiwana przez ludność węgierską. Po tym niepowodzeniu Horthy postanowił się zwrócić o pomoc do Niemiec. Hitler i Mussolini zgodzili się na rolę arbitrów w sporze węgiersko-czechosłowackim (pierwszy arbitraż wiedeński). Zgodnie z ich rozstrzygnięciem w listopadzie 1938 Węgry zaanektowały sporne terytorium południowej Słowacji i południowej Rusi Zakarpackiej. Po rozpadzie Czecho-Słowacji w marcu 1939 Węgry, podejmując działania zbrojne przeciw Karpato-Ukrainie, zlikwidowały po walkach z oddziałami Siczy Karpackiej jej państwowość i uzyskały w ten sposób wspólną granicę z Polską wzdłuż pasma Karpat Wschodnich. Na przełomie marca i kwietnia 1939, w wyniku „małej wojny” przeciwko nowo proklamowanemu Państwu Słowackiemu, doszło do kolejnego rozszerzenia terytorium Węgier.
We wrześniu 1939 Horthy odmówił przepuszczenia Wehrmachtu przez terytorium Węgier przeciwko Polsce, czego domagali się Niemcy, i nakazał zaminowanie tuneli kolejowych i ich wysadzenie w przypadku próby przedarcia się Niemców siłą. W sierpniu 1940 Węgry otrzymały w wyniku drugiego arbitrażu wiedeńskiego północną część rumuńskiego Siedmiogrodu; w zamian Węgry musiały przystąpić do Paktu Trzech – sojuszu Niemiec i Włoch (trzecim członkiem paktu była Japonia), które po klęsce Francji w czerwcu 1940 zdominowały cały kontynent europejski.
Od 17 września 1939 rząd węgierski, przychylnie nastawiony do Polski, udzielał schronienia polskim uchodźcom[2]. Mimo protestów Berlina Węgry przyjęły około 150 tysięcy polskich uchodźców. Mimo nacisków niemieckich rząd do końca listopada 1940 zezwalał na oficjalne funkcjonowanie poselstwa polskiego w Budapeszcie i przyjmował posła polskiego Leona Orłowskiego. Z Węgier do Francji, przy czynnym udziale polskiego poselstwa i potajemnej aprobacie władz węgierskich, ewakuowano do maja 1940 około 35 tysięcy żołnierzy Wojska Polskiego, oficjalnie internowanych we wrześniu 1939. W Budapeszcie działała do 19 marca 1944 – do czasu niemieckiej wojskowej okupacji Węgier – główna ekspozytura wywiadu polskiego w Europie Środkowej, prowadząca łączność kurierską z okupowanym krajem, polskie szkoły i instytucje kulturalne. Było to tolerowane przez władze węgierskie, pomimo formalnego sojuszu Węgier z III Rzeszą.[potrzebny przypis]
W kwietniu 1941 Węgry po raz pierwszy zaangażowały się militarnie po stronie Osi przeciw Jugosławii, przepuszczając przez swoje terytorium wojska niemieckie, a następnie także wkraczając do tego kraju i anektując jego części. Oznaczało to nieunikniony konflikt z Wielką Brytanią. Świadomy dalekosiężnych konsekwencji rezygnacji z niezaangażowania w wojnę (nonbelligeranza), premier Węgier Pál Teleki popełnił samobójstwo[2].
W czerwcu 1941 Węgry zaangażowały się w wojnę z ZSRR po stronie Niemiec, wysyłając na front kilkudywizyjną 2. Armię (która została prawie całkowicie rozbita nad Donem w styczniu–lutym 1943). W konsekwencji Wielka Brytania jesienią 1941 pod naciskiem Józefa Stalina wypowiedziała wojnę Węgrom. Po klęsce 2. Armii węgierskiej pod Woroneżem Horthy zrozumiał, jakim błędem był sojusz z Niemcami.
19 marca 1944 na Węgry wkroczyły wojska III Rzeszy, zaś 15 października 1944 odsunięto od władzy regenta Horthyego. Formalną władzę w kraju objęli wówczas strzałokrzyżowcy, 17 października premier Ferenc Szálasi ogłoszony został Przywódcą Narodu, przyjęto też nową oficjalną nazwę kraju: Państwo Węgierskie (Magyar Állam).
W dniu 1 lutego 1946 r. Królestwo Węgier zostało formalnie proklamowane Republiką Węgierską
| Państwo węgierskie |
|
|---|---|
| Pozostałe |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
.svg)
