| |
| Odkrywca |
Edmond Halley (identyfikacja periodyczności komety) |
|---|---|
| Nazwy alternatywne |
1P/1682 Q1 |
| Elementy orbity | |
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
0,967143[1] |
| Peryhelium | |
| Aphelium | |
| Okres orbitalny |
74-79 lat |
| Nachylenie orbity względem ekliptyki |
162,263[1]° |
| Długość węzła wstępującego |
58,420[1]° |
| Argument peryhelium |
111,332[1]° |
| Moment przejścia przez peryhelium |
1986–02–05,895[1] |
| Charakterystyka fizyczna jądra | |
| Średnica |
14,9 × 8,2[1] km |
| Masa |
1,4×1014 kg |
| Gęstość |
0,2 g/cm3 |
| Okres obrotu wokół własnej osi |
7,4 dnia, czyli 178 h |
| Albedo |
0,04[1] |
| Roje meteorów związane z kometą | |
Kometa Halleya (nazwa oficjalna 1P/Halley, łac. Cometa Halleiensis) – pierwsza zidentyfikowana kometa krótkookresowa. Nazwa pochodzi od nazwiska astronoma Edmonda Halleya, który na początku XVIII wieku badał zapiski o pojawianiu się komet z lat 1456–1682 i w 1705 przewidział ponowne pojawienie się tej komety w 1758. Halley zestawił listę 24 historycznych pojawień komet, dla których wyznaczone zostały przybliżone parametry orbit przy założeniu, że są one paraboliczne. Astronom uważał, że orbity te są w rzeczywistości eliptyczne i wśród tych 24 pojawień odnalazł powtarzające się podobne parametry, odkrywając w ten sposób swoją kometę. W pobliżu Słońca kometa Halleya traci podczas każdego przelotu około 250 milionów ton swojej materii, na podstawie czego szacuje się, że będzie istnieć przez kolejne 170 000 lat. Dawniej miała oznaczenie 1P/1682 Q1.
Jądro komety Halleya jest bryłą o wymiarach 14,9×8,2 km[1]. Powierzchnię komety pokrywają wzgórza, doliny i kratery. Dużo danych o budowie komety dostarczyła w 1986 sonda Giotto, która zbliżyła się na odległość kilkuset kilometrów, dostarczając licznych fotografii[2]. Jądro komety jest zbudowane ze skał, lodu oraz nieznanego materiału organicznego, odpornego na wysokie temperatury. Na powierzchni komety znajduje się gruba, ciemna skorupa o nieznanym składzie chemicznym.
Najstarsze udokumentowane zapisy komety Halleya pochodzą z Chin z 613 p.n.e. Kometa Halleya krąży po wydłużonej eliptycznej orbicie wokół Słońca. Okres obiegu wynosi średnio 76 lat. Ruch komety podlega perturbacjom ze strony planet Układu Słonecznego (głównie Jowisza i Saturna), co sprawia, że okres obiegu ulega czasem zmianom. Gdy kometa zbliża się do planety, siła grawitacyjna nadaje jej przyspieszenie, natomiast gdy się oddala, spowalnia. Najkrótszy ze zmierzonych okresów obiegu komety Halleya wyniósł 74,5 roku; po zaobserwowaniu w listopadzie 1835 powróciła już w kwietniu 1910. Najdłuższy zaobserwowany czas obiegu komety wyniósł ponad 79 lat; w latach 1145 do 1301 miał miejsce obieg, kiedy to kometa powróciła po 79 latach i prawie 1 miesiącu.
W XX wieku kometa dwukrotnie zbliżyła się do Słońca. 20 maja 1910 roku minęła Ziemię w odległości zaledwie 0,15 au (22 440 000 km)[3], osiągając wielkość obserwowaną 0m[4]. Na porannym niebie jej warkocz kometarny rozciągał się na 120°, od gwiazdozbioru Byka do Orła[4]. Zbiegiem okoliczności, w tym samym roku była obserwowana jeszcze jaśniejsza kometa jednopojawieniowa C/1910 A1 (Wielka Kometa Styczniowa)[3][4].
Kolejne zbliżenie do Słońca miało miejsce w roku 1986. Warunki do obserwacji z Ziemi były najbardziej niesprzyjające w ciągu ostatnich 2000 lat – kometa zbliżyła się do Słońca z przeciwnej strony niż nasza planeta[5]. Podczas tego zbliżenia do Słońca kometa Halleya stała się jednak przedmiotem badań wysłanych w tym celu sond kosmicznych: Wega 1 i Wega 2, Giotto, Suisei, Sakigake i ICE. Przeprowadzono wiele pomiarów składu chemicznego głowy komety, jej warkocza i jądra, które zostało sfotografowane przez sondę Giotto. Po raz pierwszy naukowcy uzyskali zdjęcia jądra z odległości kilkuset kilometrów[6].
Kometa ponownie przejdzie przez peryhelium swojej orbity w 2061 roku[6]. Przewiduje się, że w maksimum blasku może osiągnąć wielkość −0,3m[7].
Przybliżone daty momentów przejścia przez peryhelium komety w przeszłości oraz przewidywane daty w przyszłości[8]:
|
|
|
|
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
