Kapusta warzywna głowiasta
Ilustracja
Kapusta głowiasta biała
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

kapusta

Gatunek

kapusta warzywna

Odmiana

Kapusta warzywna głowiasta

Nazwa systematyczna
Brassica oleracea L. var. capitata L.
Sp. pl. 2:667. 1753
Główki kapusty głowiastej
Główka kapusty i jej przekrój
Plantacja kapusty głowiastej, Kula (Hawaje)

Kapusta warzywna głowiasta, popularnie nazywana kapustą głowiastą (Brassica oleracea L. var. capitata L.) – odmiana kapusty warzywnej[3]. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Nie występuje w stanie dzikim, jedynie w uprawie.

Morfologia

Pokrój
Wytwarza zwartą, pojedynczą głowę, okrytą liśćmi. Wewnątrz tworzą ją liście płonne.
Łodyga
Skrócony pęd tworzy razem z liśćmi głowę. Odmiany wczesne mają mniejsze główki i bardziej luźne liście. Odmiany późne tworzą głowy większe, bardziej zbite, czasami nalot woskowy.
Kwiaty
Kwiatostan groniasty, kwiaty żółte, po zapłodnieniu tworzy się owoc – łuszczyna, a w niej kilka sztuk nasion.

Zmienność

Wyróżniano dawniej kilka form:

  • kapusta głowiasta biała (B. oleracea var. capitata f. alba) – zewnętrzne liście są zielone, jest szerzej rozpowszechniona.
  • kapusta głowiasta czerwona (B. oleracea var. capitata f. rubra) – jej liście zawierają antocyjany, co nadaje jej ciemny czerwonofioletowy kolor.
  • B. oleracea var. conica DC.

Według nowszych ujęć taksonomicznych są to tylko synonimy tej samej odmiany[3].

Cechy odmianowe

Najważniejsze cechy odmianowe:

  • długość okresu wegetacji (od sadzenia rośliny do zbioru)
    • wczesne 60-90 dni;
    • średnio wczesne 100–120 dni;
    • średnio późne 120–140 dni;
    • późne > 140 dni
  • kształt głowy:
    • kuliste;
    • kuliste spłaszczone;
    • stożkowate;
    • jajowate
  • twardość głów (im odmiana wcześniejsza tym bardziej luźna):
    • bardzo luźne;
    • luźne;
    • średnio twarde;
    • twarde;
    • bardzo twarde

Produkcja

W 2018 r. światowa produkcja kapusty wynosiła 69,4 miliona ton, w czołówce największych producentów kapusty znalazły się takie kraje jak:

  • Chiny 33,1 miliona ton,
  • Indie 9,0 miliona ton,
  • Korea 2,5 miliona ton,
  • Rosja 2,4 miliona ton.

W Polsce w 2018 roku wyprodukowano 985 347 ton kapusty.[4]

Zastosowanie

 Z tym tematem związana jest kategoria: Potrawy z kapusty.

Jest uprawiana jako warzywo. Często jest kiszona. Stanowi podstawę surówki Coleslaw, której nazwa jest skrótem 'koolsalade' (surówka z kapusty).

Wpływ na zdrowie

W kapuście występuje szereg związków zwanych glukozynolanami oraz produkty ich rozkładu izotiocyjaniany będące czynnikiem chemoprewencyjnym: sulforafan, indolo-3-karbinol, izotiocyjanian allilu, askorbigen, glukobrassycyna, izotiocyjanian fenyloetylu, synigryna, 3,3’-diindolilometan oraz mające szereg działań prozdrowotnych[5].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
  4. Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists), Cabbages and other brassicas, 2018". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2019. Retrieved 15 April 2020. [online], www.fao.org [dostęp 2020-04-15].
  5. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Justyna Szwejda-Grzybowska. Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych. „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”. XLIV (4), s. 1039–1046, 2011. 

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się