Portret Bailly'ego, autorstwa Jeana-Laurenta Mosniera, ok. 1789 roku | |
Data i miejsce urodzenia |
15 września 1736 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 listopada 1793 |
Mer Paryża | |
Okres |
od 15 lipca 1789 |
Następca | |
Jean Sylvain Bailly (ur. 15 września 1736 w Paryżu, zm. 12 listopada 1793 tamże) – francuski astronom, wolnomularz, polityk, mer Paryża, członek Stanów Generalnych i Konstytuanty, jeden z przywódców rewolucji francuskiej. Znany ze swoich obliczeń orbity komety Halleya (1759) i badań nad czterema satelitami Jowisza.
W roku 1759 rozpoczął badania nad kometą Halleya. Rok później założył obserwatorium, skąd prowadził obserwacje satelitów Jowisza. Został wybrany do Francuskiej Akademii Nauk w roku 1763. Jego najważniejszymi pracami były Essai sur la theorie des satellites de Jupiter (1766) i Memorires sur les inegalites de la lumiere des satellites de Jupiter (1771)[1]. Na jego cześć największy widoczny krater księżycowy nosi nazwę Bailly[2].
Był stałym członkiem loży masońskiej Dziewięciu Sióstr przy ulicy Pot-de-Fer[3]. W roku 1789 wybrany został deputowanym stanu trzeciego. W trakcie Stanów Generalnych był jednym z czołowych przywódców partii patriotycznej[4]. Niedługo potem został wybrany przewodniczącym obrad. Gdy 20 czerwca król Ludwik XVI rozkazał zamknąć salę obrad, Bailly wezwał deputowanych Zgromadzenia Narodowego do zebrania się w pawilonie nieopodal. Tam wspólnie z innymi deputowanymi złożył przysięgę w sali do gry w piłkę[5]. Na plenarnym posiedzeniu król ogłosił kasacje uchwały stanu trzeciego, wezwał do rozejścia się posłów i obradowania w osobnych kolegiach stanowych. Gdy mistrz ceremonii markiz de Dreux-Brézé, ponownie nakazał posłom opuścić salę. Bailly odpowiedział, że naród nie może od nikogo otrzymywać rozkazów[6].
15 lipca 1789 roku Bailly objął funkcję mera Paryża. W grudniu 1789 ujawniono nieudany spisek markiza de Favras[7]. Ofiarami zamachu paść mieli: Baily, markiz de La Fayette i minister finansów Jacques Necker[8]. Początkowo Baily należał do klubu Bretońskiego, jednak pod koniec 1789 opuścił go, by w kwietniu 1790 wraz z La Fayettem i Jeanem Josephem Mounierem powołać własną organizację – Towarzystwo 1789 roku[9][10][a]. Podczas obrad Konstytuanty z 21 czerwca 1791 roku w sprawie ucieczki rodziny królewskiej z Paryża, Bailly próbował ratować wizerunek monarchy, formułując tezę o jego uprowadzeniu[11]. 17 lipca 1791 roku w reakcji na antymonarchistyczną petycję podpisywaną na Polach Marsowych, Bailly naciskany przez Konstytuantę, ogłosił stan wyjątkowy. Wraz z silnymi oddziałami Gwardii Narodowej i La Fayettem, ruszył na Pole Marsowe. Tam gwardia oddała strzały do protestujących, zabijając około 50 osób[12].
Pod koniec roku 1793 uciekł do Melun, aby przyłączyć się do swojego przyjaciela Pierre'a-Simona Laplace'a. Został jednak rozpoznany, aresztowany i 10 listopada postawiony przed Trybunałem Rewolucyjnym w Paryżu, a następnie zgilotynowany[1]. Jego egzekucja odbyła się na usypanej górze śmieci na Polach Marsowych[13].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.