Jacopo Pontormo
Uważa się, że ta postać ze Zdjęcia z krzyża to autoportret Pontorma przedstawiający Józefa z Arymatei
|
Imię i nazwisko
|
Jacopo Carrucci
|
Data i miejsce urodzenia
|
24 maja 1494 Pontormo k. Empoli
|
Data i miejsce śmierci
|
31 grudnia 1556 Florencja
|
Narodowość
|
włoska
|
Dziedzina sztuki
|
malarstwo, rysunek
|
Epoka
|
manieryzm
|
|
Multimedia w Wikimedia Commons
|
|
Jacopo Pontormo, właśc. Jacopo Carrucci (ur. 24 maja 1494 w Pontormo k. Empoli, zm. 31 grudnia 1556 we Florencji) – włoski malarz i rysownik, przedstawiciel manieryzmu florenckiego.
Był uczniem m.in. Andrei del Sarto. Tworzył pod wpływem Leonarda da Vinci, później Michała Anioła. Malował obrazy religijne, mitologiczne oraz portrety. Przez całe życie korzystał z patronatu Medyceuszów. Od ok. 1518 rozwijał styl charakteryzujący się ekspresyjną, dynamiczną kompozycją, wyrafinowanym rysunkiem i jasnym kolorytem.
Był neurotykiem, melancholikiem i egocentrykiem. Żył skromnie, niemal jak pustelnik. Jego współpracownik i pierwszy biograf Giorgio Vasari pisał: "Tak bał się śmierci, że nie lubił, gdy o niej mówiono w jego obecności, i jak mógł unikał widoku nieboszczyka. Nie bywał na uroczystościach i nigdzie tam, gdzie było dużo ludzi, lękał się bowiem, żeby go tłum nie zadusił, i w ogóle żył tak samotnie , że trudno to wprost sobie wyobrazić."[1]
Najwybitniejszym jego uczniem był Agnolo Bronzino[2]
Jego grobowiec znajduje się w krypcie kaplicy Capella di San Luca[3] w kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny we Florencji.
Dzieła
- Józef sprzedany Putyfarowi - 1515-19, 61 x 51,5 cm, National Gallery w Londynie
- Józef w Egipcie - 1515-19, 96 x 109,5 cm, National Gallery w Londynie
- Leda z łabędziem - 1512-13, 55 x 40 cm, Uffizi, Florencja
- Madonna z Dzieciątkiem i małym świętym Janem Chrzcicielem - ok. 1528, 89 x 74 cm, Uffizi, Florencja
- Madonna z Dzieciątkiem, św. Józefem i św. Janem Chrzcicielem - 1521-27, 120 x 99 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
- Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Anną i czterema świętymi - 1529, 228 x 176 cm, Luwr, Paryż
- Męczeństwo dziesięciu tysięcy - ok. 1529-30, 67 x 73 cm, Galleria Palatina, Florencja
- Nawiedzenie - ok. 1515, 392 x 337 cm, fresk, 392 x 337 cm, Santissima Annunziata, Florencja
- Nawiedzenie Najświętszej Marii Panny - 1528-29, 202 x 156 cm, San Michele, Carmignano
- Pokłon Trzech Króli - ok. 1520 cm, 85 x 190 cm, Galleria Palatina, Florencja
- Portret Kosmy Medyceusza - ok. 1520 cm, 90 x 72 cm, Uffizi, Florencja
- Portret halabardnika - 1537, 92 x 72 cm, J. Paul Getty Museum, Malibu
- Portret kobiety w czerwieni - ok. 1530, 90 x 71 cm, Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt nad Menem
- Portret Marii Salviati - 1537-43, 87 x 71 cm, Uffizi, Florencja
- Portret młodego mężczyzny - 153033, 85 x 61 cm, Pinacoteca di Palazzo Mansi, Lucques
- Portret rytownika - 1517-18, 70 x 53 cm, Luwr, Paryż
- Sacra Conversazione z Matką Boską, Dzieciątkiem i świętymi: Józefem, Janem Ewangelistą, Franciszkiem i Jakubem (Ołtarz Puccich) - 1518, 214 x 185 cm, Kościół San Michele Visomini, Florencja
- Św. Antoni Padewski - ok. 1520, 78 x 66 cm, Uffizi, Florencja
- Św. Hieronim pokutujący - ok. 1528, 105 x 80 cm, Niedersachsisches Landesmuseum, Hanower
- Św. Kwintencencjusz - ok. 1518, 150 x 100 cm, Pinacoteca Comunale, Sansepolcro
- Św. Weronika - 1515, fresk, 307 x 413 cm, Santa Maria Novella, Florencja
- Wenus i Amor - ok. 1533, 128 x 197 cm, Gallerie dell’Accademia, Wenecja
- Wenus i Kupidyn - 1532-34, 128 x 197 cm, Uffizi, Florencja
- Wieczerza w Emaus - 1525, 230 x 173 cm, Uffizi, Florencja
- Zdjęcie z krzyża - ok. 1528, 313 x 192 cm, Kościół Santa Felicita, Florencja
-
Zdjęcie z krzyża (1525-28), Kościół Santa Felicita, Florencja
-
Nawiedzenie Najświętszej Marii Panny (1528-29), San Michele, Carmignano
-
Portret halabardnika (1528-30),
J. Paul Getty Museum, Malibu
-
Portret kobiety w czerwieni (1532),
Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt nad Menem
Przypisy
- ↑ Największe wydarzenia w historii sztuki, red. Jacques Marseille, Nadeije Laneyrie-Dagen, Warszawa: Mak, 1998, s. 142.
- ↑ Florencja i Toskania, Warszawa: Hachette, 2009 (Przewodniki Wiedzy i Życia), s. 119.
- ↑ Tamże, s. 98.
Bibliografia
- WendyW. Beckett WendyW., 1000 arcydzieł, EwaE. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342 .brak strony (książka)
- Augustin de Butler, Jacopo Pontormo, Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze; nr 43)
- Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992. ISBN 83-7079-076-3
- Malarze świata. Encyklopedia, Warszawa: Imbir, 2009, ISBN 978-83-60334-74-4
- Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3960378
- Britannica: biography/Jacopo-da-Pontormo
- Universalis: pontormo
- БРЭ: 3158297
- SNL: Jacopo_Carrucci
- Catalana: 0052088
- DSDE: Jacopo_da_Pontormo
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 49436