Języki barito wschodnie – grupa spokrewnionych języków austronezyjskich używanych w Indonezji, na wyspie Borneo, oraz na Madagaskarze. Obejmuje szereg indonezyjskich języków regionalnych oraz język malgaski, objęty na Madagaskarze statusem urzędowego. Dialekt bushi języka malgaskiego jest używany na wyspie Majotta w archipelagu Komorów.
Do grupy języków barito wschodnich należą następujące języki:[1]
Propozycja grupy języków barito wschodnich wywodzi się z pracy A.B. Hudsona (1967)[2] . Istnieją rozbieżności w kwestii podziału wewnętrznego i liczby wyodrębnianych języków. A.D. Smith (2017, 2018) nie akceptuje tej grupy, zamiast tego wyróżniając samodzielne gałęzie barito: południowo-wschodnią (ma’anyan, dusun witu, malgaski), centralno-wschodnią (dusun malang, dusun bayan, paku, samihim) i północno-wschodnią (tawoyan, lawangan, bentian, pasir, benuaq)[3][4]. Część źródeł rozpatruje samihim (semihim) jako dialekt ma’anyan[5]. Bayan uchodzi za dialekt dusun malang, ale bywa też klasyfikowany jako odrębny język[6][7].
Najdokładniej opisany spośród tych języków to malgaski, który jest zarazem najlepiej poznanym przedstawicielem grupy barito[8]. Historyczną jego ojczyzną jest południowo-wschodnie Borneo[9]. Malgaski został przeniesiony na Madagaskar wskutek migracji, która nastąpiła najpewniej w VII w. n.e., jeśli nie później[10][11]. Dane językowe wskazują na to, że malgaski zdążył się wyodrębnić jeszcze na Borneo, zanim wczesna ludność malgaska dotarła na Madagaskar[12] .
Przypisy
- ↑ Eberhard, Simons i Fennig 2020 ↓.
- ↑ Hudson 1967 ↓.
- ↑ Smith 2017 ↓, s. 175, 443.
- ↑ Smith 2018 ↓, s. 19.
- ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 6.
- ↑ Eberhard, Simons i Fennig 2020 ↓, Dusun Malang.
- ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 5–6.
- ↑ Smith 2018 ↓, s. 15.
- ↑ Adelaar 2017 ↓, s. 441–442.
- ↑ Adelaar 1995 ↓, s. 328.
- ↑ Adelaar 2006 ↓, s. 84.
- ↑ Adelaar 2017 ↓.
Bibliografia
- K. AlexanderK.A. Adelaar K. AlexanderK.A., Asian Roots of the Malagasy: A Linguistic Perspective, „Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia”, 151 (3), 1995, s. 325–356, DOI: 10.1163/22134379-90003036, ISSN 0006-2294, OCLC 5672481889, JSTOR: 27864676 (ang.).
- K. AlexanderK.A. Adelaar K. AlexanderK.A., Borneo as a Cross-Roads for Comparative Austronesian Linguistics, [w:] PeterP. Bellwood, James J.J.J. Fox, DarrellD. Tryon (red.), The Austronesians: Historical and Comparative Perspectives, Canberra: ANU E Press, 2006, s. 81–102, DOI: 10.22459/A.09.2006.04, ISBN 1-920942-85-8, ISBN 0-731521-32-3, OCLC 225298720, JSTOR: j.ctt2jbjx1.7 (ang.).
- K. AlexanderK.A. Adelaar K. AlexanderK.A., Who Were the First Malagasy, and What Did They Speak?, [w:] AndreaA. Acri, RogerR. Blench, AlexandraA. Landmann (red.), Spirits and Ships: Cultural Transfers in Early Monsoon Asia, Singapore: ISEAS-Yusof Ishak Institute, 2017 (Book collections on Project MUSE 28), s. 441–469, DOI: 10.1355/9789814762779-012, ISBN 978-981-4762-75-5, ISBN 978-981-4762-77-9, OCLC 1012757769 [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- DanielaD. Diedrich DanielaD., A grammar of Paku: a language of Central Kalimantan, University of Melbourne, 2018, OCLC 1315666165 [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), East, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 23, Dallas: SIL International, 2020 [dostęp 2020-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-08] (ang.).
- JozefJ. Genzor JozefJ., Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, s. 410, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).
- Alfred B.A.B. Hudson Alfred B.A.B., The Barito Isolects of Borneo: A Classification Based on Comparative Reconstruction and Lexicostatistics, Ithaca: Southeast Asia Program, Department of Asian Studies, Cornell University, 1967 (Data Paper 68), ISBN 0-87727-068-6, OCLC 432705 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- Alexander D.A.D. Smith Alexander D.A.D., The languages of Borneo: a comprehensive classification [online], University of Hawaiʻi at Mānoa, 2017 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- Alexander D.A.D. Smith Alexander D.A.D., The Barito Linkage Hypothesis, with a Note on the Position of Basap, „Journal of the Southeast Asian Linguistics Society”, 11 (1), 2018, s. 13–34, ISSN 1836-6821, OCLC 7655616510 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
