Риду
Obszar

Federacja Rosyjska (Dagestan)

Liczba mówiących

130 (2010)

Pismo/alfabet

brak piśmiennictwa

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue 7 wypierany↗
Kody języka
ISO 639-3 gdo
IETF gdo
Glottolog ghod1238
Ethnologue gdo
WALS god
SIL GDO
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język godoberyjski (ros. годоберинский язык) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez Godoberów. Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Jest blisko spokrewniony z językiem botlichyjskim.

Językiem godoberyjskim posługuje się ludność w południowodagestańskich osiedlach Godoberi (od którego wywodzi się nazwa języka) oraz Zibirchali. Występują dwa dialekty, przy czym różnice dotyczą przede wszystkim cech wymowy[1].

Według danych z 2010 r. posługuje się nim 130 osób[2]. W 2007 r. oszacowano natomiast, że ma 2500–4000 użytkowników[3]. Dane mówiące o liczbie użytkowników tego języka są bardzo rozbieżne i niepewne, według statystyk w 1926 r. języka tego używało ok. 2 tys. osób. W późniejszym czasie Godoberowie uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1996 mówiły o 2,5–3 tys. użytkowników języka, natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosiła 39, z tego zaledwie 2 na terenie Dagestanu. Wyniki tego spisu są kwestionowane, przypuszcza się, iż Godoberowie stali się ofiarami manipulacji władz Dagestanu i że prawdziwe dane zostały z jakichś powodów sfałszowane. Porównanie danych statystycznych z różnych lat pozwala stwierdzić, iż użytkownicy godoberyjskiego zostali najprawdopodobniej uznani za użytkowników innego języka kaukaskiego (andyjskiego bądź też awarskiego), o ile, statystyki zostały przekłamane. Możliwe jest bowiem, iż w ciągu ostatnich lat doszło do pełnej asymilacji Godoberów, jednak przeczy temu działalność pewnej grupy osób, otwarcie deklarujących własną odrębność językową i narodowościową od innych wspólnot etnicznych Dagestanu.

Język ten nie wykształcił piśmiennictwa[2]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski[2], jako największy język literacki Dagestanu. Języki awarski i rosyjski są wykorzystywane w edukacji oraz komunikacji ponadlokalnej[3].

W języku godoberyjskim występują zapożyczenia z języków awarskiego, tureckiego i arabskiego. W XX w. znalazł się pod silnym wpływem języka rosyjskiego, zapożyczając m.in. słownictwo techniczne[1].

Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, do czego przyczynia się niewielka liczebność społeczności, a także dominacja awarskiego. Dodatkowo nie jest szeroko znany dzieciom[3].

Godoberyjski jest językiem ergatywnym. Posiada bardzo skomplikowaną deklinację (ze względu na znaczną liczbę przypadków) i względnie prostą koniugację.

Przypisy

  1. a b The Godoberis. The Red Book of the Peoples of the Russian Empire. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).
  2. a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Ghodoberi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  3. a b c Salminen 2007 ↓, s. 248.

Bibliografia

  • Tapani Salminen, Europe and North Asia, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Bibliografia prac dotyczących języka godoberyjskiego. l.u-tokyo.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-26)].
  • Ghodoberi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2007-08-30] (ang.).
  • Ghodoberi. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się