ResponseEve, a responsive template by SiGa

Józef Tejchma
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1927 ; Markowa
Data i miejsce śmierci	13 grudnia 2021 ; Warszawa
	Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 29 marca 1972; do 8 lutego 1979
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Minister kultury i sztuki
Okres	od 8 października 1980; do 9 października 1982
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Zygmunt Najdowski
Następca	Kazimierz Żygulski
	Minister oświaty i wychowania
Okres	od 8 lutego 1979; do 2 kwietnia 1980
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Jerzy Kuberski
Następca	Krzysztof Kruszewski
	Minister kultury i sztuki
Okres	od 16 lutego 1974; do 26 stycznia 1978
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Stanisław Wroński
Następca	Janusz Wilhelmi (p.o.)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Tejchma (ur. 14 lipca 1927 w Markowej, zm. 13 grudnia 2021 w Warszawie^[1]) – polski działacz ruchu młodzieżowego, polityk komunistyczny.

Członek Biura Politycznego KC PZPR (1968–1980), dwukrotnie minister kultury i sztuki (1974–1978, 1980–1982), minister oświaty i wychowania (1979–1980), wiceprezes Rady Ministrów (1972–1979), poseł na Sejm PRL II, III, IV, V, VI i VII kadencji (1958–1980), ambasador PRL w Szwajcarii (1980), Grecji i na Cyprze (1984–1988). Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Ludwika i Zofii^[2]. W latach 1945–1948 działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1951 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[2]. Następnie działacz-instruktor Zarządu Głównego Związku Młodzieży Polskiej, pełnomocnik zarządu głównego i przewodniczący organizacji ZMP w Nowej Hucie (w latach 1951–1954). W latach 1954–1955 zastępca kierownika wydziału organizacyjnego zarządu głównego ZMP. W 1957 współzałożyciel Związku Młodzieży Wiejskiej i w okresie 1957–1963 przewodniczący zarządu głównego ZMW^[2]. W 1958 ukończył Wyższą Szkołę Nauk Społecznych przy KC PZPR (kierunek historia).

Od 1959 był zastępcą członka, a od 1964 członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1963–1964 kierownik wydziału rolnego KC PZPR, następnie w okresie 1964–1972 sekretarz KC, jednocześnie w latach 1968–1980 członek Biura Politycznego KC PZPR. Był typowany na następcę Władysława Gomułki na stanowisku I sekretarza KC. Od listopada 1968 do grudnia 1970 jako sekretarz Komitetu Centralnego PZPR odpowiadał za oświatę^[3].

Od 29 marca 1972 do 8 lutego 1979 wiceprezes Rady Ministrów w rządzie Piotra Jaroszewicza i kolejnym pod jego przewodnictwem. Od 16 lutego 1974 do 26 stycznia 1978 i od 8 października 1980 do 9 października 1982 minister kultury i sztuki, a od 8 lutego 1979 do 2 kwietnia 1980 był ministrem oświaty i wychowania.

Poseł na Sejm PRL II, III, IV, V, VI i VII kadencji (1958–1980). Przewodniczący Klubu Poselskiego PZPR w latach 1970–1972. W latach 1971–1983 wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

W 1982 wszedł w skład Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Wincentego Witosa w Warszawie, który został odsłonięty w 1985^[4].

W 1980 ambasador PRL w Szwajcarii, w latach 1984–1988 ambasador PRL w Grecji i na Cyprze.

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

Order Budowniczych Polski Ludowej (1977)^[5]
Order Sztandaru Pracy I klasy (1969)^[6]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (1955)^[7]^[8]
Srebrny Krzyż Zasługi (1954)^[9]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[10]
Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)^[11]
Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)^[12]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[13]
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1960)^[14]
Odznaka „Zasłużony dla województwa rzeszowskiego” (1972)^[15]
Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” (1959)^[16]
Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1975)^[17]
Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” (ZSRR, 1969)^[18]
Medal 90-lecia urodzin Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1972)^[19]
Medal 50-lecia Komunistycznej Partii Czechosłowacji (Czechosłowacja, 1971)^[20]

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Był żonaty z Alicją Wiktorią Tejchmą z domu Denkowską (1931–1987), redaktor naczelną miesięcznika „Problemy”. Mieli dwie córki^[21].

Zmarł 13 grudnia 2021. 28 grudnia został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie^[22] (kwatera C 39, rząd 8, grób 9)^[23].

Publikacje

Autor ponad 100 artykułów publicystycznych na temat rolnictwa, wychowania młodzieży, kultury i polityki oraz kilku książek o charakterze wspomnieniowym.

Wielkość i dramat Władysława Gomułki, [w:] „Polityka”, nr 48, 26 listopada 1983
Z notatnika aktywisty ZMP, Wydawnictwo Iskry, 1955
Polityka i kultura (wybór artykułów), Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981
Kulisy dymisji: z dzienników ministra kultury 1974–1977, Oficyna Cracovia, 1991
Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997
Odszedł Gomułka, przyszedł Gierek. Notatki z lat 1971–1973, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006
Pożegnania, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2011
Dialog z przeszłością otwartą na przyszłość, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2014
Stary świadek nowej historii Polski, Wydawca Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2015
Bunt przeciw starości, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2017

Przypisy

↑ Nie żyje Józef Tejchma. Były minister kultury miał 94 lata. onet.pl, 14 grudnia 2021.
↑ ^a ^b ^c Informacje w BIP IPN.
↑ Z. Osiński, Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne, Lublin 2010, s. 90.
↑ J. Sałkowski, T. Iwanowska, Na odsłonięcie pomnika Wincentego Witosa – a Polska winna trwać wiecznie, Warszawa 1985, s. 21.
↑ S. Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 26
↑ Wysokie odznaczenia dla rolników. „Nowiny”, s. 1, nr 235 z 8 września 1969.
↑ M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1538.
↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1453.
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.
↑ Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1974, s. 1.
↑ Medale „Za Zasługi dla Obronności Kraju” dla członków rządu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 241, 11 października 1973, s. 2.
↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, nr 9, 20 września 1960, s. 2.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, nr 7, 29 kwietnia 1972, s. 73.
↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej w m. Krakowie, nr 13, 5 września 1959, s. 7.
↑ Medale radzieckie dla polskich przywódców [w:] „Dziennik Bałtycki”, nr 106, 9–11 maja 1975, s. 1.
↑ E. Basiński, Polska-ZSRR. Kronika faktów i wydarzeń 1944–1971, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 392.
↑ Medale Georgi Dymitrowa dla członków kierownictwa PZPR [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 266, 8 listopada 1972, s. 1.
↑ Medale 50-lecia KPCz dla kierowniczych działaczy PZPR [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 174, 24–25 lipca 1971, s. 2.
↑ J. Tejchma, Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997.
↑ Nekrolog: Józef Tejchma.
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989.

[1] Nie żyje Józef Tejchma. Były minister kultury miał 94 lata. onet.pl, 14 grudnia 2021.

[:0-2] Informacje w BIP IPN.

[3] Z. Osiński, Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne, Lublin 2010, s. 90.

[4] J. Sałkowski, T. Iwanowska, Na odsłonięcie pomnika Wincentego Witosa – a Polska winna trwać wiecznie, Warszawa 1985, s. 21.

[5] S. Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 26

[6] Wysokie odznaczenia dla rolników. „Nowiny”, s. 1, nr 235 z 8 września 1969.

[7] M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1538.

[8] Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.

[9] M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1453.

[10] M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.

[11] Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1974, s. 1.

[12] Medale „Za Zasługi dla Obronności Kraju” dla członków rządu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 241, 11 października 1973, s. 2.

[13] Nadzwyczajna sesja Sejmu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.

[14] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, nr 9, 20 września 1960, s. 2.

[15] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, nr 7, 29 kwietnia 1972, s. 73.

[16] Dziennik Urzędowy Rady Narodowej w m. Krakowie, nr 13, 5 września 1959, s. 7.

[17] Medale radzieckie dla polskich przywódców [w:] „Dziennik Bałtycki”, nr 106, 9–11 maja 1975, s. 1.

[18] E. Basiński, Polska-ZSRR. Kronika faktów i wydarzeń 1944–1971, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 392.

[19] Medale Georgi Dymitrowa dla członków kierownictwa PZPR [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 266, 8 listopada 1972, s. 1.

[20] Medale 50-lecia KPCz dla kierowniczych działaczy PZPR [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 174, 24–25 lipca 1971, s. 2.

[21] J. Tejchma, Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997.

[22] Nekrolog: Józef Tejchma.

[23] Wyszukiwarka grobów w Warszawie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

ResponseEve, a responsive template by SiGa

Życiorys

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

Życie prywatne

Publikacje

Przypisy

Bibliografia

Witaj

Źródło

Odsyłacze

Podziel się