Isabella Rossellini (2015) | |
Imię i nazwisko |
Isabella Fiorella Elettra Giovanna Rossellini |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1952 |
Zawód |
aktorka, reżyserka, pisarka, filantropka, modelka |
Współmałżonek |
Martin Scorsese |
Lata aktywności |
od 1976 |
Isabella Rossellini, właśc. Isabella Fiorella Elettra Giovanna Rossellini[1][2][3] (ur. 18 czerwca 1952[4][5][6] w Rzymie[7]) – włoska aktorka, reżyserka, pisarka, filantropka i modelka[8][9].
Urodziła się w Rzymie. Jej matka, szwedzka aktorka Ingrid Bergman (1915–1982), zagrała w Casablance (1942), Komu bije dzwon (1943) i Urzeczonej (1945) Hitchcocka. Jej ojciec, Roberto Rossellini (1906–1977), był włoskim scenarzystą, reżyserem i producentem filmowym, znanym między innymi z filmów Rzym, miasto otwarte (1945) i Niemcy – rok zerowy (1948)[10]. Jej siostra bliźniaczka, Ingrid Isotta Rossellini, została adiunktem literatury włoskiej na Columbia University[11]. Jej brat, Roberto Ingmar Giusto Giuseppe Rossellini, to producent filmowy[12]. Ma także siostrę przyrodnią, Pię Lindström (z pierwszego małżeństwa matki z Petterem Lindströmem), która została krytykiem teatralnym. Jej przyrodnie rodzeństwo to także Gil, Raffaella[13] i Marco Romano (zm. w wieku dziewięciu lat)[14].
Dorastała w Rzymie, w Santa Marinelli i Paryżu. W wieku pięciu lat przeszła operację wyrostka robaczkowego[15]. Kiedy miała 11 lat, zdiagnozowano u niej skoliozę; jako 13-latka nie była w stanie wstać i poruszać się o własnych siłach[16].
Mając 19 lat wyjechała do Nowego Jorku, gdzie ukończyła Finch College[17] oraz wydział nauk społecznych w New School University[18], pracując jako tłumacz i dziennikarka telewizyjna RAI[19]. Pojawiła się także z przerwami w programie telewizyjnym L’altra Domenica (Inna niedziela) z Roberto Benignim.
W 1976 zadebiutowała na ekranie jako zakonnica w melodramacie fantasy Kwestia czasu (A Matter of Time) u boku matki – Ingrid Bergman, Lizy Minnelli, Charlesa Boyera i Fernando Reya. Potem zagrała w dramacie Łąka (Il Prato, 1979) z Michele Placido. Występ w komedii W papieskim oku (Il pap'occhio, 1980) z Roberto Benigni przyniósł jej nagrodę Srebrnej Taśmy Włoskiego Narodowego Stowarzyszenia Dziennikarzy Filmowych.
W wieku 28 lat rozpoczęła karierę modelki, kiedy została sfotografowana przez Bruce’a Webera dla brytyjskiego czasopisma „Vogue”. W latach 1982–1996 była twarzą kosmetyków Lancôme. Współpracował także z wieloma innymi renomowanymi fotografami, w tym Richardem Avedonem, Stevenem Meiselem, Helmutem Newtonem, Peterem Lindberghem, Normanem Parkinsonem, Eve Arnold, Francesco Scavullo, Annie Leibovitz, Denisem Pielem i Robertem Mapplethorpe[20]. Trafiła też na okładki takich czasopismach jak „Vogue”, „Elle”, „Marie Claire”, „Vanity Fair”, „Harper’s Bazaar”, „People”, „Interview”, „Film” i „Ekran”[21].
Pomimo wielkiego sukcesu jako modelka, powróciła do aktorstwa. Po śmierci matki w 1982, Rossellini wzięła udział w swoim pierwszym amerykańskim filmie Taylora Hackforda Białe noce (White Nights, 1985) u boku Michaiła Barysznikowa i Gregory’ego Hinesa. Jej przełomową rolą była postać torturowanej piosenkarki Dorothy Vallens w nocnym klubie w dramacie Davida Lyncha Blue Velvet (1986), za którą otrzymała Independent Spirit Awards. Inne znaczące role filmowe w tym okresie to: komedia romantyczna Nikity Michałkowa Oczy czarne (Oci ciornie, 1987) z Marcello Mastroiannim i Marthe Keller, komedia romantyczna Joela Schumachera Kuzyni (Cousins, 1989) z Tedem Dansonem, Sean Young i Williamem Petersenem.
W marcu 1988 w Musée d’Art Moderne w Paryżu odbyła się poświęcona jej wystawa fotografii Portret kobiety[22][23][24]. W 1992 wzięła udział w erotycznej sesji zdjęciowej do książki Madonny pt. Sex[25][26].
Została uhonorowana Nagrodą Saturna w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za kreację Lisle Von Rhoman w czarnej komedii Roberta Zemeckisa Ze śmiercią jej do twarzy (Death Becomes Her, 1992) z Meryl Streep, Goldie Hawn i Bruce’em Willisem. Rola Laury Klein w dramacie psychologicznym Petera Weira Bez lęku (Fearless, 1994) z Jeffem Bridgesem przyniosła jej niemiecką nagrodę Złotej Kamery. W dramacie biograficznym Wieczna miłość (Immortal Beloved, 1994) z Garym Oldmanem wystąpiła jako hrabina Anna Maria von Erdődy, węgierska szlachcianka i jedną z najbliższych powierniczek i przyjaciół Ludwiga van Beethovena. W 1996 wzięła udział w jednym z odcinków sitcomu NBC Przyjaciele (Friends). Za rolę Anny Hauptman w dramacie kryminalnym HBO Zbrodnia stulecia (Crime of the Century, 1996) w reżyserii Marka Rydella zdobyła nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym.
Jako Katchen w dramacie wojennym Rozdarte niebo (Il cielo cade, 2000) była nominowana do David di Donatello dla najlepszej aktorki. W 2004 Rossellini wystąpiła w off-broadwayowskiej produkcji Terrence’a McNally Syndrom Stendhala (The Stendhal Syndrome)[27].
Przewodniczyła jury konkursu głównego na 61. MFF w Berlinie (2011) oraz jury sekcji "Un Certain Regard" na 68. MFF w Cannes (2015).
Rossellini ma podwójne obywatelstwo: włoskie i amerykańskie[28][29].
W 1974 spotykała się z pisarzem Franco Angeli[30]. 29 września 1979 wyszła za mąż za reżysera Martina Scorsese, jednak 1 listopada 1982 doszło do rozwodu[31][32][33][34].
W latach 1983–1986 jej mężem był Jonathan Wiedemann, model z Teksasu, absolwent Harvard University, administrator Microsoft[35], z którym ma córkę Elettrę Rossellini (ur. 26 lipca 1983). Spotykała się z tancerzem Michaiłem Barysznikowem (1985), reżyserem Davidem Lynchem (1986–1994), aktorem Garym Oldmanem (1994-96) oraz reżyserem i producentem teatralnym Gregorym Mosherem (1996–1997)[36]. Zaadoptowała syna Roberto (ur. 1993)[37].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.