Podmiot polityki (aktor polityczny) – zbiorowy lub indywidualny uczestnik życia politycznego podejmujący w sposób względnie trwały świadome, suwerenne i zaplanowane działania. Jego celem jest realizacja, poprzez bezpośrednie sprawowanie lub współuczestnictwo we władzy politycznej, określonych potrzeb, interesów, wartości i idei. Podmiot polityki może także wpływać na proces podejmowania decyzji politycznych w sposób formalny (zgodny z normami obowiązującymi w systemie politycznym lun nieformalny (niezgodny z tymi normami). Podstawowym celem podmiotu polityki jest utrwalenie lub zmiana istniejących stosunków politycznych. Z formalnego punktu widzenia podmiotem polityki jest każdy pełnoletni obywatel, o czym świadczy czynne i bierne prawo wyborcze. Podejście realistyczne wskazuje na posiadanie podmiotowości politycznej jedynie przez te jednostki, które w sposób stały i aktywny podejmują działalność polityczną na przykład zawodowi politycy, partie polityczne, funkcjonariusze administracji państwowej.
Podstawowy podział podmiotów to rozróżnienie na podmioty pierwotne i wtórne:
Podmioty polityki pierwotne to duże grupy społeczne, wspólnoty narodowe lub etniczne, które są zorganizowane w całość i posiadają wspólne interesy. Podmioty polityki wtórne to różnego rodzaju siły polityczne, organizacje zawodowe wytwórców i pracodawców, instytucje polityczne, organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe, a także grupy lub zespołu reprezentujące interesy i wolę wielkich grup społecznych.
Istnieją trzy podstawowe kryteria podziału podmiotów:
W tym kryterium możemy wyróżnić podmioty zbiorowe i podmioty indywidualne.
Podmioty zbiorowe to potężna siła sprawcza w działaniach politycznych. Odgrywają dużą rolę w życiu politycznym, gdyż mogą masowo oddziaływać na procesy społeczne. Są to grupy osób, wyłaniających się ze społeczności i charakteryzujących się stosownymi cechami organizacyjnymi oraz materialnymi umożliwiającymi uczestnictwo w życiu politycznym, która wpływa na zjawiska i procesy polityczne związane ze zdobywaniem, sprawowaniem i utrzymaniem władzy, w formie zespołów osób biorących udział w życiu politycznym (w tym rozumieniu – organizacja państwowa, parlament, rząd, ministerstwo, sąd, partia polityczna).
Podmioty indywidualne liczą się jako uczestnicy życia zbiorowego, którzy oddziałują na procesy polityczne. Pojawiają się najczęściej na pograniczu epok i mają znaczenie dziejowe dla wspólnot ludzkich.
Cechą charakterystyczną tych podmiotów jest duża aktywność, która wpływa na procesy decyzyjne. Podmioty te w okresach przełomowych odgrywają znaczącą rolę, ponieważ niekiedy mogą przesądzić o biegu wydarzeń lub procesach społecznych. Do tego rodzaju podmiotów możemy zaliczyć przede wszystkim duże grupy społeczne, związki wyznaniowe,a także elity polityczne.
Możemy wyróżnić następujące podmioty: decyzji i wpływu.
Podmioty decyzji to takie, które w bezpośredni sposób uczestniczą w procesie decyzyjnym i rozwiązują problemy życia politycznego społeczeństwa. Przykładem takiego podmiotu mogą być wyborcy, którzy w bezpośredni sposób uczestniczą w procesie decyzyjnym – rozstrzygają o wyborze składu osobowego parlamentu i rządzących sił politycznych. Podmioty wpływu zaś, oddziałują pośrednio lub bezpośrednio na podejmowanie decyzji, na przykład związki zawodowe, pracodawców.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.