ISO 8859-1, formalnie ISO/IEC 8859-1, potocznie Latin-1 lub zachodnioeuropejskie – pierwsza część ISO/IEC 8859, standardu kodowania znaków ustalonego przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, a później wspólnie utrzymywanym przez tę organizację i Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną. Standard po rozszerzeniu o dodatkowe przypisania znaków jest podstawą dla dwóch powszechnie używanych mapowań znaków znanych jako ISO-8859-1 (z dodatkowym łącznikiem) i Windows-1252.

Status

W czerwcu 2004 roku trzecia grupa robocza ISO/IEC odpowiedzialna za utrzymywanie zestawów znaków kodowanych ośmiobitowo została rozwiązana i, co za tym idzie, wszelkie prace i utrzymanie ISO 8859 (w tym ISO 8859-1) zostały wstrzymane w celu skoncentrowania się nad uniwersalnym zestawem znaków i Unicode. W informatyce kodowania dostarczające pełne wsparcie dla UCS (takie jak UTF-8 czy UTF-16) coraz częściej są wybierane zamiast zestawów znaków opartych na Latin-1.

Pokrycie języków

Przy pomocy ISO 8859-1 można zakodować to, co zwane jest alfabetem łacińskim numer 1, który składa się ze 191 znaków pisma łacińskiego. Każdy znak jest kodowany jako pojedyncza 8-bitowa wartość. Mogą one być użyte w prawie każdym systemie wymiany danych do komunikowania się w poniższych europejskich językach (z kilkoma wyjątkami, z powodu brakujących znaków):

Innymi pokrytymi językami są:

W związku z powyższym to kodowanie znaków jest używane w Amerykach, Europie Zachodniej, Oceanii i większej części Afryki, lecz dla niektórych języków brakuje poprawnych typograficznie cudzysłowów, zamiast których są dostępne « i ».

Różnice w stosunku do ISO/IEC 8859–15

W ISO/IEC 8859-1 brakuje znaków: zaczynając od kilku francuskich liter, poprzez reprezentację „IJ” jako jednego znaku (IJ), fińskich liter używanych w transkrypcjach obcych nazw i kilku zapożyczeniach, skończywszy na braku kilku powszechnych glifów takich jak sztylet (†), typograficzne cudzysłowy („,”) i dywizów (-, –, –), a dodatkowo brak symbolu Euro (€). Z tych powodów powstało ISO/IEC 8859-15, jako uaktualnienie ISO/IEC 8859-1 dodające symbol euro i kilka innych wymaganych znaków. To jednak wymusiło usunięcie z ISO/IEC 8859-1 kilku mniej używanych znaków, takich jak ułamki i bezliterowe diakrytyki: ¤, ¦, ¨, ´, ¸, ¼, ½, i ¾. Szczegółowo przedstawia to poniższa tabela:

Porównanie kodowań
Hex ISO 8859-1 ISO 8859-15 Hex ISO 8859-1 ISO 8859-15 Hex ISO 8859-1 ISO 8859-15 Hex ISO 8859-1 ISO 8859-15
0x80 ZK 0xA0   0xC0 À 0xE0 à
0x81 ZK 0xA1 ¡ 0xC1 Á 0xE1 á
0x82 ZK 0xA2 ¢ 0xC2 Â 0xE2 â
0x83 ZK 0xA3 £ 0xC3 Ã 0xE3 ã
0x84 ZK 0xA4 ¤ € 0xC4 Ä 0xE4 ä
0x85 ZK 0xA5 ¥ 0xC5 Å 0xE5 å
0x86 ZK 0xA6 ¦ Š 0xC6 Æ 0xE6 æ
0x87 ZK 0xA7 § 0xC7 Ç 0xE7 ç
0x88 ZK 0xA8 ¨ š 0xC8 È 0xE8 è
0x89 ZK 0xA9 © 0xC9 É 0xE9 é
0x8A ZK 0xAA ª 0xCA Ê 0xEA ê
0x8B ZK 0xAB « 0xCB Ë 0xEB ë
0x8C ZK 0xAC ¬ 0xCC Ì 0xEC ì
0x8D ZK 0xAD 0xCD Í 0xED í
0x8E ZK 0xAE ® 0xCE Î 0xEE î
0x8F ZK 0xAF ¯ 0xCF Ï 0xEF ï
0x90 ZK 0xB0 ° 0xD0 Ð 0xF0 ð
0x91 ZK 0xB1 ± 0xD1 Ñ 0xF1 ñ
0x92 ZK 0xB2 ² 0xD2 Ò 0xF2 ò
0x93 ZK 0xB3 ³ 0xD3 Ó 0xF3 ó
0x94 ZK 0xB4 ´ Ž 0xD4 Ô 0xF4 ô
0x95 ZK 0xB5 µ 0xD5 Õ 0xF5 õ
0x96 ZK 0xB6 0xD6 Ö 0xF6 ö
0x97 ZK 0xB7 · 0xD7 × 0xF7 ÷
0x98 ZK 0xB8 ¸ ž 0xD8 Ø 0xF8 ø
0x99 ZK 0xB9 ¹ 0xD9 Ù 0xF9 ù
0x9A ZK 0xBA º 0xDA Ú 0xFA ú
0x9B ZK 0xBB » 0xDB Û 0xFB û
0x9C ZK 0xBC ¼ Œ 0xDC Ü 0xFC ü
0x9D ZK 0xBD ½ œ 0xDD Ý 0xFD ý
0x9E ZK 0xBE ¾ Ÿ 0xDE Þ 0xFE þ
0x9F ZK 0xBF ¿ 0xDF ß 0xFF ÿ

Gdzie „ZK” oznacza znak kontrolny, a „Znak” oznacza znak wspólny dla obydwu zestawów znaków.

Tablica kodów

Zważywszy na fakt, że 191 znaków kodowanych przez ISO/IEC 8859-1 jest graficzne i zgodne z większością przeglądarek, mogą być wyświetlone w poniższej tabeli. Przez to, że znaki spacji (0x20), twardej spacji (0xA0) i miękkiego dywizu (0xAD) nie zostałyby wyświetlone w sposób widoczny, zastosowano skróty ich nazw.

ISO/IEC 8859-1:1998
  x0 x1 x2 x3 x4 x5 x6 x7 x8 x9 xA xB xC xD xE xF
0x Znaki kontrolne
1x
2x SP ! " # $ % & ' ( ) * + Przecinek, - . /
3x 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 : ; < = > ?
4x @ A B C D E F G H I J K L M N O
5x P Q R S T U V W X Y Z [ \ ] ^ _
6x ` a b c d e f g h i j k l m n o
7x p q r s t u v w x y z { | } ~
8x Nieużywane
9x
Ax NBSP ¡ ¢ £ ¤ ¥ ¦ § ¨ © ª « ¬ SHY[a] ® ¯
Bx ° ± ² ³ ´ µ · ¸ ¹ º » ¼ ½ ¾ ¿
Cx À Á Â Ã Ä Å Æ Ç È É Ê Ë Ì Í Î Ï
Dx Ð Ñ Ò Ó Ô Õ Ö × Ø Ù Ú Û Ü Ý Þ ß
Ex à á â ã ä å æ ç è é ê ë ì í î ï
Fx ð ñ ò ó ô õ ö ÷ ø ù ú û ü ý þ ÿ

Wartości 0x00–0x1F i 0x80–0x9F nie są przydzielone do znaków przez ISO/IEC 8859-1.

ISO 8859-1 został oparty na międzynarodowym zestawie znaków używanym przez DEC w popularnym terminalu VT220. Kodowanie to opracowane zostało przez Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Standaryzacji Systemów Informatycznych i Komunikacyjnych i opublikowane wraz z ISO 8859-2, ISO 8859-3 i ISO 8859-4 jako część specyfikacji ECMA-94.

Mapowanie na Unicode

Poniższa tabela przedstawia miejsca znaków z ISO 8859-1 w Unicode.

ISO/IEC 8859-1:1998
Hex Znak Unicode Hex Znak Unicode Hex Znak Unicode Hex Znak Unicode
0x80 ZK U+0080 0xA0 NBSP U+00A0 0xC0 À U+00C0 0xE0 à U+00E0
0x81 ZK U+0081 0xA1 ¡ U+00A1 0xC1 Á U+00C1 0xE1 á U+00E1
0x82 ZK U+0082 0xA2 ¢ U+00A2 0xC2 Â U+00C2 0xE2 â U+00E2
0x83 ZK U+0083 0xA3 £ U+00A3 0xC3 Ã U+00C3 0xE3 ã U+00E3
0x84 ZK U+0084 0xA4 ¤ U+00A4 0xC4 Ä U+00C4 0xE4 ä U+00E4
0x85 ZK U+0085 0xA5 ¥ U+00A5 0xC5 Å U+00C5 0xE5 å U+00E5
0x86 ZK U+0086 0xA6 ¦ U+00A6 0xC6 Æ U+00C6 0xE6 æ U+00E6
0x87 ZK U+0087 0xA7 § U+00A7 0xC7 Ç U+00C7 0xE7 ç U+00E7
0x88 ZK U+0088 0xA8 ¨ U+00A8 0xC8 È U+00C8 0xE8 è U+00E8
0x89 ZK U+0089 0xA9 © U+00A9 0xC9 É U+00C9 0xE9 é U+00E9
0x8A ZK U+008A 0xAA ª U+00AA 0xCA Ê U+00CA 0xEA ê U+00EA
0x8B ZK U+008B 0xAB « U+00AB 0xCB Ë U+00CB 0xEB ë U+00EB
0x8C ZK U+008C 0xAC ¬ U+00AC 0xCC Ì U+00CC 0xEC ì U+00EC
0x8D ZK U+008D 0xAD SHY U+00AD 0xCD Í U+00CD 0xED í U+00ED
0x8E ZK U+008E 0xAE ® U+00AE 0xCE Î U+00CE 0xEE î U+00EE
0x8F ZK U+008F 0xAF ¯ U+00AF 0xCF Ï U+00CF 0xEF ï U+00EF
0x90 ZK U+0090 0xB0 ° U+00B0 0xD0 Ð U+00D0 0xF0 ð U+00F0
0x91 ZK U+0091 0xB1 ± U+00B1 0xD1 Ñ U+00D1 0xF1 ñ U+00F1
0x92 ZK U+0092 0xB2 ² U+00B2 0xD2 Ò U+00D2 0xF2 ò U+00F2
0x93 ZK U+0093 0xB3 ³ U+00B3 0xD3 Ó U+00D3 0xF3 ó U+00F3
0x94 ZK U+0094 0xB4 ´ U+00B4 0xD4 Ô U+00D4 0xF4 ô U+00F4
0x95 ZK U+0095 0xB5 µ U+00B5 0xD5 Õ U+00D5 0xF5 õ U+00F5
0x96 ZK U+0096 0xB6 U+00B6 0xD6 Ö U+00D6 0xF6 ö U+00F6
0x97 ZK U+0097 0xB7 · U+00B7 0xD7 × U+00D7 0xF7 ÷ U+00F7
0x98 ZK U+0098 0xB8 ¸ U+00B8 0xD8 Ø U+00D8 0xF8 ø U+00F8
0x99 ZK U+0099 0xB9 ¹ U+00B9 0xD9 Ù U+00D9 0xF9 ù U+00F9
0x9A ZK U+009A 0xBA º U+00BA 0xDA Ú U+00DA 0xFA ú U+00FA
0x9B ZK U+009B 0xBB » U+00BB 0xDB Û U+00DB 0xFB û U+00FB
0x9C ZK U+009C 0xBC ¼ U+00BC 0xDC Ü U+00DC 0xFC ü U+00FC
0x9D ZK U+009D 0xBD ½ U+00BD 0xDD Ý U+00DD 0xFD ý U+00FD
0x9E ZK U+009E 0xBE ¾ U+00BE 0xDE Þ U+00DE 0xFE þ U+00FE
0x9F ZK U+009F 0xBF ¿ U+00BF 0xDF ß U+00DF 0xFF ÿ U+00FF

Uwagi

  1. ↑ Miękki dywiz.

Linki zewnętrzne

  • Ostateczny szkic standardu (PDF)
  • Strona drugiego podkomitetu ISO
Kodowania ISO 8859

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się