 |
Ten artykuł należy dopracować |
| |||||
| |||||
| Hymn: (Marsz Ochotników) | |||||
| |||||
| Państwo |  ChRL
| ||||
| Język urzędowy | chiński (kantoński), angielski | ||||
| Status terytorium | Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej | ||||
| Głowa terytorium | Szef administracji Carrie Lam | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
1104 km² | ||||
| Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia |
7 389 500[1] 6693 osób/km² | ||||
| PKB (2017) • całkowite • na osobę |
342 mld USD[2] 46 109[2] USD | ||||
| PKB (PSN) (2017) • całkowite • na osobę |
455 mld[2] dolarów międzynar. 61 393[2] dolarów międzynar. | ||||
| waluta | 1 dolar hongkoński = 100 centów (HKD) | ||||
| Przekazanie | od Wielkiej Brytanii 1 lipca 1997 | ||||
| Religia dominująca | Religie chińskie (59,5%) | ||||
| Strefa czasowa | UTC +8 | ||||
| Domena internetowa | .hk | ||||
| Kod samochodowy | HK | ||||
| Kod samolotowy | B | ||||
| Kod telefoniczny | +852 | ||||
Hongkong (chiń. 香港, kantoński jyutping: hoeng1 gong2 wym. [hœ̂ːŋkɔ̌ːŋ], ang. Hong Kong, mandaryński pinyin: Xiānggǎng wym. [ɕjáŋkàŋ]), oficjalnie Specjalny Region Administracyjny Hongkong (ang. Hong Kong Special Administrative Region) – specjalny region administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej, znajdujący się nad Morzem Południowochińskim, w Delcie Rzeki Perłowej. W latach 1842–1997 posiadłość brytyjska. Jedno z największych centrów finansowych i portów morskich świata, z rekordową liczbą wieżowców[3]. W rankingach miast Hongkong jest najdroższym miejscem na świecie pod względem kosztów wynajmu (średnio 8315£ miesięcznie)[4].
Nazwa 香港 oznacza dosłownie „pachnący port”[5]. W języku kantońskim wymawiana jest ona jako hoeng1 gong2 (transkrypcja jyutping), zaś w mandaryńskim Xiānggǎng (transkrypcja hanyu pinyin).
Angielska nazwa terytorium miała pierwotnie formę Hongkong, w 1926 roku zmieniono ją na obowiązującą do dziś Hong Kong. Niektóre instytucje, jak Hongkong Post czy The Hongkong and Shanghai Banking Corporation, używają jednak nadal starej pisowni[6].
W 1842 podpisano w Nankinie traktat kończący pierwszą wojnę opiumową. Jednym z jego postanowień było przejęcie przez Wielką Brytanię Hongkongu, znajdującego się dotąd w rękach chińskich. W późniejszym czasie Hongkong powiększył swój obszar o tzw. Nowe Terytoria. W 1898 podpisano umowę 99-letniej „dzierżawy” tych terytoriów przez Wielką Brytanię. Nieoficjalną stolicą Hongkongu zostało miasto Victoria. Hongkong rozwinął się znacznie w XX wieku, stając się swoistym pomostem gospodarczym i kulturalnym między światem zachodnim a komunistycznymi Chinami.
Na mocy umowy chińsko-brytyjskiej, zawartej w 1984, ustalono warunki, na których Hongkong powrócił do Chin po upływie okresu dzierżawy w 1997. Chiny zobowiązały się pozostawić władzom Hongkongu do 2047 roku dużą autonomię we wszystkich sprawach, z wyjątkiem polityki zagranicznej i sił zbrojnych. 1 lipca 1997 ChRL objęła w posiadanie Hongkong. W 2014 roku w Hongkongu trwały protesty przeciw niedemokratycznej ordynacji wyborczej, które nazwano Rewolucją Parasolek. Stłumiono je 15 grudnia. Kolejne protesty rozpoczęły się w 2019 r. Związane były z ogłoszeniem projektu ekstradycji obywateli Hongkongu do ChRL.
Następstwem protestów było założenie prodemokratycznych partii politycznych, które zajęły część miejsc parlamentarnych wybieranych drogą demokratyczną. Rozwój ruchów separatystycznych był wynikiem ograniczania w drugiej połowie 2010 roku swobód panujących w Hongkongu, przejawiającego się m.in. autocenzurą mediów i blokowaniem demokratyzacji regionu. Zmiana polityki chińskiej spowodowała narastanie nastrojów secesjonistycznych i antychińskich oraz w reakcji na nie mobilizacje grup o nastawieniu prochińskim[7].
Wraz z przejęciem Hongkongu przez Chiny poszczególne miasta hongkońskie utraciły swój dotychczasowy status – całe terytorium Hongkongu stało się jednym obszarem miejskim. Utrzymany natomiast został podział w pierwszym rzędzie na 3 regiony i w drugim rzędzie na 18 dzielnic:
Hongkong zajmuje półwysep Koulun oraz liczne przybrzeżne wyspy. Największe z wysp to: Lantau (147,16 km²), Hongkong (80,5 km²) oraz Nanya Dao (13,74 km²). Wyspa Hongkong jest położona na Morzu Południowochińskim, przy ujściu Rzeki Perłowej (Zhu Jiang). Cieśniną oddzielającą wyspę od półwyspu jest Port Wiktorii, jeden z najgłębszych portów świata. Nowe Terytoria zajmują około 200 przybrzeżnych wysp i wysepek. Cały okręg liczy 234 wyspy. W krajobrazie Hongkongu dominują pagórki, często ze stromymi zboczami. Najwyższym szczytem jest Tai Mo Shan, osiągający 958 m n.p.m. Niziny zajmują północno-zachodnią część półwyspu.
Hongkong leży 60 km na wschód od Makau (na przeciwległym brzegu ujścia Rzeki Perłowej). Po drugiej stronie chińskiej granicy leży Shenzhen. Na całej powierzchni 1104 km² mniej niż 25% jest zajętych przez zabudowę. Resztę zajmują parki i rezerwaty przyrody.
Klimat Hongkongu jest zwrotnikowy, monsunowy. W zimie jest zimno i sucho, latem gorąco i wilgotno, a jesienią ciepło, słonecznie i sucho. W Hongkongu sporadycznie występują tajfuny.
Gospodarka Hongkongu ma najlepszy na świecie Wskaźnik Wolności[8].
Potęga gospodarcza Hongkongu została zbudowana na wieloletnim rozwijaniu wymiany towarowej ChRL ze światem. Od lat pełni rolę jednego ze światowych centrów handlowo-finansowych. Kluczową rolę w rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych Hongkongu pełni Rada Rozwoju Handlu Hongkongu (Hong Kong Trade Development Council, 香港貿易發展局). Miasto jest siedzibą wielu wielonarodowych organizacji, banków, firm itp. Hongkong ma jeden z najwyższych wskaźników Giniego wśród rozwiniętych gospodarek świata, jeśli chodzi o przychód na rodzinę, wynoszący 55,3 w roku 2007[9], oraz najwyższy jeśli chodzi o rozwój społeczny – 43,4 (w 2009, wśród gospodarek rozwiniętych[10][11]).
Potraktowane w raporcie z Indeksem Wolności Gospodarczej na Świecie 2006 jako państwo, miasto zajęło pierwsze miejsce.
PKB na osobę w Hongkongu – według CIA wynosi 42 800 USD w 2009 i jest to 15. wynik na świecie i 5. w Azji[12], według Banku Światowego 44 070 USD[13], a według innych źródeł 43 957 USD[14]. Przyrost gospodarczy między 1989 a 1997 rokiem utrzymywał się na poziomie 5% rocznie. Azjatycki kryzys finansowy w 1998 poważnie zaszkodził gospodarce Hongkongu. W 2000 przyrost gospodarczy wzrósł do 10%, po czym spadał, przyjmując w 2009, po ostatnim kryzysie wartości ujemne (−2,8% w 2009[15]). Jednakowoż analitycy MFW przewidują 5% wzrost na rok 2010[16].
Realne zarobki w Hongkongu mogą być znacznie niższe. Godzinowa stawka minimalna w Hongkongu wynosi 32,50 HK$/h (4 US$/h), a więc jest zbliżona do stawki minimalnej w Polsce, przy znacznie wyższych kosztach wynajmu. Koszty wynajmu w Hongkongu są najwyższe na świecie i wynoszą średnio 8315 £ miesięcznie[17][18][19].
Niebagatelną rolę w gospodarce Hongkongu odgrywa turystyka.
Hongkong, przy zaludnieniu 7 mln, ma jedną z najwyższych na świecie wartości eksportu i importu na mieszkańca. W 2004 liczba ludzi zdolnych do pracy wynosiła 3,26 mln. Zatrudnienie w poszczególnych gałęziach gospodarki było następujące: produkcja 5,2%, budownictwo 8,2%, handel, turystyka 31,5%, transport, magazynowanie, łączność 11,3%, finanse, ubezpieczenia, nieruchomości itp. 15,6%, inne usługi 28,2%. W Hongkongu nie ma określonej minimalnej płacy. Zarobki często uwarunkowane są sprzedażą i popytem na dany produkt.
Energia elektryczna wytwarzana jest wyłącznie w elektrowniach cieplnych opartych na importowanych paliwach naftowych. Ponadto znaczny jest import energii elektrycznej z Chin.
Wysoko rozwinięty przemysł przetwórczy. Główne gałęzie to:
Ponadto znajdują się tu zakłady naprawcze samolotów oraz wytwórnie filmowe.
Rolnictwo ma znaczenie podrzędne. Użytki rolne zajmują około 8% powierzchni ogólnej, w tym grunty orne i sady około 7%. Dominuje intensywna uprawa warzyw (do 3 zbiorów rocznie), ryżu (2 zbiory), drzew owocowych i kwiatów. Hodowla głównie drobiu i trzody chlewnej. Rozwinięte jest rybołówstwo.
W 2015 roku Hongkong odwiedziło 26,686 mln turystów (3,9% mniej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 36,150 mld dolarów[20].
Hongkong ma jedną z najwyższych średnich gęstości zaludnienia na świecie (6200 osób na km kwadratowy). Gęstość ta miejscami dochodzi do 43 tysięcy osób na km kwadratowy. Wskaźnik dzietności (liczba dzieci przypadających na statystyczną kobietę w wieku rozrodczym) w Hongkongu wynosi 0,94. Jest ona znacznie niższa niż średnia liczba, jaka jest potrzebna, aby liczba ludności utrzymała się na stałym poziomie (2,1 dziecka na kobietę). Wysokie dodatnie saldo migracji powoduje, iż mimo ujemnego przyrostu naturalnego liczba ludności ciągle wzrasta.
Mimo wysokiej gęstości zaludnienia, Hongkong posiada wiele wolnych przestrzeni, które zajmują parki, lasy i zarośla. Jednak z racji ich górzystego charakteru, wiele z tych obszarów nie może być wykorzystane dla budownictwa. Większość mieszkańców mieszka w kilkudziesięciopiętrowych blokach. Miejscowi Chińczycy posługują się na co dzień głównie językiem kantońskim. Język angielski jest powszechnie rozumiany, jednak stosowany jest głównie w pracy.
W Hongkongu panuje pełna wolność wyznaniowa. Większość ludności to wyznawcy tradycyjnego chińskiego synkretyzmu religijnego, w którym współistnieją elementy buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu, a 10% to chrześcijanie. Wspólnota chrześcijańska jest podzielona na katolików i protestantów. Ponadto żyje tu 70 tys. muzułmanów i od 2 do 3 tys. żydów.
Około 95% mieszkańców Hongkongu to Chińczycy[21], a 1,5% Europejczycy. Najliczniejsze grupy imigrantów pochodzą z Filipin (około 133 000 osób), Indonezji (95 460) i USA (31 330).
Źródło: Joshua Project, 2010[22]
Hongkong był często opisywany jako miasto, gdzie Wschód spotyka się z Zachodem. Choć był rządzony przez prawie 150 lat przez Wielką Brytanię, 96% mieszkańców to Chińczycy, używający najczęściej języka kantońskiego.
Coraz większa część imigrantów pochodzi z kontynentalnych Chin, więc wśród ludności chińskiej następuje coraz większe mieszanie się kultur. Do zwiększenia różnorodności kulturowej przyczynia się także coraz większa liczba imigrantów z krajów azjatyckich. Żyją tutaj nepalscy Gurkhowie, 15 000 uchodźców z Wietnamu i 120 000 Filipińczyków[potrzebny przypis].
Większość mieszkańców Hongkongu to buddyści i taoiści. Ponadto żyje tu prawie pół miliona chrześcijan, prawie 100 000 muzułmanów, hindusi, sikhowie i żydzi. Rząd w Pekinie pozwala na większą wolność wyznaniową w Hongkongu niż na innych terenach kraju. Wśród rybaków rozpowszechniony jest kult Mazu (nazywanej na ogół Tin Hau – „Cesarzową Niebios”).
W Hongkongu odbywają się liczne barwne święta i festiwale. Do najbardziej znanych należy chiński Nowy Rok, Święto Smoczych Łodzi, Święto Duchów, Święto Środka Jesieni, Qingmingjie czy zimowe przesilenie dnia z nocą.
Mieszkańcy Hongkongu czas wolny często spędzają na uprawianiu sportu i grach. Powszechną rozrywką jest gra w madżonga. Wśród osób starszych popularne są szachy chińskie (xiangqi) oraz taijiquan.
W Hongkongu można znaleźć wiele domów towarowych, w których sprzedaje się lekarstwa medycyny tradycyjnej. Największa koncentracja tego typu sklepów jest w Sheung Wan. Można tam kupić nie tylko lekarstwa i zioła, lecz również suszone zwierzęta.
Brytyjczycy podczas swojego panowania w Hongkongu wprowadzili brytyjski system nauczania. W Hongkongu uczniowie uczęszczają do:
W Hongkongu występują 3 typy szkół: publiczne, chrześcijańskie i prywatne.
Z powodu małej ilości miejsca przeznaczonej pod zabudowę w Hongkongu nie pozostało zbyt wiele kolonialnych zabytków. Miasto odznacza się dużą liczbą nowoczesnej zabudowy. Przez lata w Koulun istniały pewne ograniczenia co do wysokości budynków z uwagi na bliskość dotychczasowego portu lotniczego Kai Tak.
Jednym z najwyższych i najbardziej rozpoznawalnych budynków w Hongkongu jest siedziba Bank of China Tower, autorstwa Ieoh Ming Pei. Budynek ten wywołał liczne kontrowersje. W roku jego ukończenia (1990) okazało się, że nie jest zgodny z powszechnie stosowanymi w budownictwie chińskim zasadami feng shui, gdyż miał ostre kąty. Nieprawidłowe było również umieszczenie dwóch anten na dachu.
Jednym z ważniejszych budynków Hongkongu jest także miejscowa siedziba banku HSBC, ukończona w 1985, 44 piętra, wysokość 178,8 m. Została ona zbudowana na miejscu pierwszego drapacza chmur w Hongkongu, zbudowanego w 1935.
Międzynarodowy węzeł komunikacji morskiej – posiada 9 portów, z których największy (port Victoria) należy też do największych portów w południowo-wschodniej Azji – średnio przyjmuje 220 tys. statków pasażerskich i towarowych rocznie.
W 1998 oddano do użytku nowy port lotniczy Hong Kong International Airport zlokalizowany w Chep Lap Kok, w pobliżu wyspy Lantau. W trakcie prac połączono ze sobą 3 małe wysepki: Tsin Yi, Ma Wan i Kap Shui Mun. Głównym architektem był Sir Norman Foster. Dotychczasowe lotnisko w Koulun Kai Tak Airport zostało zamknięte.
Od 1980 rozbudowywana jest sieć połączeń metra. Wybudowano podwodny tunel (długość 1,6 km) łączący wyspę Hongkong z lądem.
Nieopodal centrum miasta znajduje się niewielki garnizon Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Według miejscowej prasy starają się nie rzucać w oczy i do miasta żołnierze mogą wychodzić tylko w ubraniu cywilnym.
| ||||||||||||||
| ||||
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
