Gwara – termin określający niestandardowe odmiany języka. Określenie to jest przede wszystkim odnoszone do terytorialnych, lokalnych form egzystencji języka[1], odróżniających się lingwistycznie od form sąsiadujących (mowy sąsiednich okolic) i od standardu (języka ogólnego)[2][3][4], pokrywającego znacznie szerszy obszar geograficzny. Tak pojmowane odrębności gwarowe widoczne są zarówno w zakresie słownictwa, jak i szeroko pojmowanego systemu gramatycznego[2].
Oznaczenie „gwara” jest z reguły utożsamiane z zapożyczonym[5] terminem „dialekt”[6][7], choć w polskiej praktyce terminologicznej często rozróżnia się te dwa terminy, mianem gwary określając mowę ludności ze stosunkowo niewielkiego obszaru, termin „dialekt” zaś rezerwując dla zespołów kilku lub kilkunastu gwar[2]. W polskiej tradycji dialektologicznej jednostkę tę ujmuje się zatem jako podrzędną w stosunku do dialektu[3][8], traktując ją jako synonim terminów „poddialekt”[9] i „subdialekt”[10]. Termin „gwara” bywa ponadto odnoszony do odrębności językowych o podłożu ściśle socjalnym (nie zaś geograficznym), objawiających się na płaszczyźnie leksyki[2].
Termin „gwara” bywa odbierany jako nacechowany pejoratywnie, choć na gruncie dialektologii ma on charakter neutralny i nie implikuje negatywnego wartościowania[11].
Granice gwar, podobnie jak granice dialektów, nakreślane są w badaniach językoznawczych poprzez zestawianie językowych cech dystynktywnych (odróżniających) na określonych terytoriach i niejednokrotnie mają charakter umowny.
Niekiedy pojęcia „gwara” i „dialekt” używane są zamiennie, np. zróżnicowany wewnętrznie etnolekt śląski bywa popularnie określany zarówno jako „gwara śląska”, jak i „dialekt śląski”. Taka konwencja nazewnicza zyskuje również uznanie ze strony niektórych polskich dialektologów[8][12]. Mianem gwary określa się także mowę ludności wiejskiej jako całość[3].
W innym, nowszym ujęciu termin „gwara” przyjmuje rozszerzony zakres znaczeniowy, funkcjonując również jako określenie na inne formy odrębności językowej, takie jak żargon/socjolekt (elementy leksykalne właściwe dla pewnej grupy społecznej, zawodowej lub subkultury) oraz odmiany języka charakterystyczne dla niewykształconych mieszkańców środowisk miejskich. Terminów „gwara ludowa” i „gwara terytorialna” używa się zatem, aby odróżnić gwary w sensie klasycznym od nowszych pojęć, takich jak gwara miejska, gwara środowiskowa i gwara zawodowa[13]. Na gruncie polskiego językoznawstwa nie wypracowano jednolitej terminologii określającej socjalne warianty języka[14].
Jako że gwary terytorialne, w przeciwieństwie do profesjolektów, prócz różnic leksykalnych wykazują regularne odmienności gramatyczne, fonetyczne i fonologiczne w stosunku do języka ogólnonarodowego, używanie terminu „gwara” w odniesieniu do profesjolektów uchodzi niekiedy za niefortunne (według autorów Słownika terminologii językoznawczej wystarczyłoby określenie „słownictwo zawodowe”). Termin „gwara zawodowa” przyjął się jednak szeroko ze względu na to, że gwary zawodowe robotników i rzemieślników, do których sprowadzają się gwary miejskie, zachowują ze względu na ich wzajemne związki pewne podobieństwa fonetyczne i fonologiczne względem gwar terytorialnych[15].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
Oferta ts2 space ts2 vsat ts2 satellite okna antywłamaniowe warszawa https://kuchniewarszawa.com.pl rule 34
