Groupe PSA (PSA, Peugeot Société Anonyme) – dawny francuskikoncern motoryzacyjny powstały w 1976 roku w wyniku przejęcia przez Peugeota bankrutującego Citroëna. W styczniu 2021 roku sfinalizowana została fuzja z włosko-amerykańskim FCA, w wyniku której powstał nowy międzynarodowy konglomerat Stellantis[2].
Marki koncernu PSA
Ostatni skład
Citroën – francuska marka samochodów osobowych, dostawczych i sportowych produkowanych od 1919 roku,
DS – francuska marka samochodów premium, w latach 2009–2014 funkcjonująca jako linia modelowa marki Citroën, następnie wydzielona jako oddzielna marka samochodowa,
Opel – niemiecka marka samochodów osobowych, dostawczych i sportowych produkowanych od 1898 roku, w grupie PSA funkcjonuje od 2017 roku,
Peugeot – francuska marka samochodów osobowych, dostawczych i sportowych produkowanych od 1889 roku,
Vauxhall – brytyjska marka samochodów produkowanych od 1903 roku, w grupie PSA funkcjonuje od 2017 roku,
Zlikwidowane lub sprzedane
Simca – francuska marka samochodów produkowanych w latach 1935–1987, w grupie PSA funkcjonowała od 1980 roku,
Talbot – marka samochodów sprzedawanych z przerwami w latach 1903–1994, w grupie PSA funkcjonowała od 1978 roku,
Panhard – francuska marka samochodów osobowych produkowanych w latach 1890–1967.
Maserati – włoska marka samochodów sportowo-luksusowych, pierwotnie przeznaczona do likwidacji, finalnie sprzedana w 1975 roku.
Pozostałe przedsiębiorstwa
Faurecia – producent i dostawca części samochodowych
Gefco – przedsiębiorstwo logistyczne
Banque PSA Finance – dostawca usług finansowych, głównie kredytów pod zakup samochodu
Peugeot Motocycles – producent motocykli i skuterów
Koncern powstał w 1976 roku[1] na skutek przejęcia przez Peugeota znajdującego się na skraju bankructwa Citroëna. Oba przedsiębiorstwa pozostały oddzielnymi markami, ale dzieliły się technologią i częściami. W 1978 roku koncern przejął borykający się z kłopotami europejski oddział Chryslera (powstały z połączenia francuskiego producenta Simca, brytyjskiego Rootes i hiszpańskiej Barreiros). W latach 1980. koncern przeszedł poważny kryzys finansowy, z powodu którego zlikwidowano marki przejęte od Chryslera. W 2013 roku ówczesny prezes koncernu Philippe Varin ogłosił plany o odsunięciu od siebie modeli obu marek by uniknąć wewnętrznej konkurencji, stawiając Citroëna poniżej Peugeota i wydzielając luksusową markę DS[5].
1 marca 2012 r. poinformowano o zawarciu strategicznego sojuszu z General Motors, który miał objąć 7% akcji francuskiego koncernu (udział rodziny Peugeot miał zmniejszyć się z 30 do 25%). Obaj partnerzy liczyli na oszczędności związane z wymianą platform, silników i pozostałych części, jednak już 12 grudnia 2013 roku General Motors ogłosiło sprzedaż swoich udziałów PSA i wycofanie się z porozumienia argumentując, że nie dało ono oczekiwanych korzyści, zachowując jednak współpracę technologiczną.
Od roku 2016 koncern PSA produkuje we francuskiej fabryce w Valenciennes model Toyota ProAce, będący bliźniaczą konstrukcją m.in. Peugeota Experta i Citroëna Jumpy. W fabryce w Vigo, w Hiszpanii od roku 2019 wytwarzana jest Toyota ProAce City będąca bliźniaczą konstrukcją Citroëna Berlingo, Peugeota Partnera i Opla Combo.
14 lutego 2017 roku oba koncerny wspólnie poinformowały o prowadzonych negocjacjach w sprawie przejęcia przez PSA od General Motors marki Opel oraz będącej jej brytyjskim odpowiednikiem marki Vauxhall. Oznaczało to wycofanie się koncernu GM z rynku europejskiego, który ponosił dotychczas straty z posiadania tych marek. Informacja ta wywołała zaniepokojenie związków zawodowych oraz rządów Niemiec i Wielkiej Brytanii obawiających się o utrzymanie produkcji i licznych miejsc pracy w tych krajach po dokonaniu transakcji[6][7]. 6 marca 2017 roku ogłoszono, że transakcja została sfinalizowana. Koncern PSA zapłacił GM kwotę 2,3 mld $, przejął w ten sposób 12 fabryk zatrudniających 40 tys. osób, stając się największym producentem samochodów w Europie za Volkswagenem[8].
W tym samym czasie koncern kupił prawa do indyjskiej marki Ambassador od Hindustan Motors[9]. Oznacza to powrót koncernu na rynek indyjski.
PSA posiada porozumienia o współpracy z Toyotą (wspólne platformy dla małych aut), BMW (silniki, skrzynie biegów i auta hybrydowe), Fiatem (wspólne platformy dla vanów), Fordem (silniki), Mitsubishi (auta elektryczne) oraz chińskimi Dongfeng i Chang’an (produkcja aut w Chinach).
W 2018 roku koncern zatrudniał na całym świecie 211 tys. osób, sprzedał 3,9 mln pojazdów, a jego przychody wyniosły 74 mld €[10].
Fuzja z FCA
31 października 2019 roku koncern PSA ogłosił plany połączenia się z dotychczas konkurencyjnym Fiat Chrysler Automobiles, w ramach czego powstać miał nowy motoryzacyjny gigant o wartości ok. 50 miliardów dolarów o strukturze udziałów 50:50[11].
W lipcu 2020 roku ogłoszono, że nowy koncern otrzyma nazwę Stellantis, która wywodzi się od łacińskiego czasownika „stello, stellare”, oznaczającego „lśnić jak gwiazda”[12]. Na czele nowego koncernu jako prezes funkcję objął John Elkann, natomiast Carlos Tavares, prezes Grupy PSA miał, zyskał stanowisko dyrektora generalnego. W skali światowej Stellantis jest czwartym największym tego typu podmiotem w branży motoryzacyjnej, ze sprzedażą ok. 4,16 miliona samochodów rocznie[13].
Z powodu Pandemii COVID-19, finalizacja fuzji została przesunięta z końca 2020 roku na początek 2021 roku[14]. Nowy podmiot gospodarczy Stellantis ostatecznie powstał 16 stycznia 2021 roku[15] po wyrażeniu zgody większości akcjonariuszy na połączenie FCA z Groupe PSA.
Javel (Paryż) – pierwsza i jedyna do 1921 fabryka marki Citroën, początkowo produkowała pociski, w 1919 zatrudniała 4500 osób, zrekonstruowana w 1933, zamknięta w 1975, produkowała m.in. Citroën Type A[24]
Clichy (departament Hauts-de-Seine) – od 1924 umiejscowiono tam kuźnie i odlewnie, w pobliżu w Saint-Ouen, W Clichy ok. 40% siły roboczej stanowili imigranci, w tym 64% z Maghrebu, 10% z Polski, po 4% z Portugalii, Hiszpanii, Rosji i Włoch[25]
Grenelle (Paryż) – od 1925 produkowała m.in. skrzynie biegów, dyferencjały i przednie osie[26]
zakłady montażowe w Mediolanie (1925-1935, Włochy), Slough (od 1926, Anglia), Forest (od 1926, Belgia), Kolonii (od 1927, Niemcy), Warszawie (od 1930, Polska)[26]
↑ abGroupe PSA: 200 years of automotive and industrial history. groupe-psa.com. [dostęp 2019-05-12]. (fr.).
↑ abCzwarty motoryzacyjny gigant świata powstanie 16 stycznia. Jest zgoda akcjonariuszy Dodano: przedwczoraj 07:221 02728. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
↑ abNombre total d’employés du groupe français PSA Peugeot Citroën à l’échelle mondiale entre 2013 et 2018. fr.statista.com. [dostęp 2019-05-12]. (fr.).
↑ abcdWyniki finansowe FCA i Groupe PSA za rok 2020. [dostęp 2021-04-12]. (pol.).
↑PSA launches new brand strategy for Peugeot and Citroen, „Automotive News” [dostęp 2017-02-19](ang.).
↑PSA przejmie Opla? Niemcy i Brytyjczycy zaniepokojeni potencjalnym przejęciem, „Business Insider”, 15 lutego 2017 [dostęp 2017-02-19](pol.).
↑Zawierucha po ujawnieniu rozmów PSA-GM o Oplu – Motoryzacja – rp.pl [online] [dostęp 2017-02-19].
↑Opel sprzedany Francuzom. Za 2,3 mld dolarów | Moto, „TVN24 BiS” [dostęp 2017-03-06](pol.).
↑Krzysztof, Grupa PSA kupiła markę Ambassador, „FRANCUSKIE.PL”, 13 lutego 2017 [dostęp 2017-03-17](pol.).
↑PSA Performances: Key figures from the PSA Group, „Groupe PSA” [dostęp 2020-01-04](ang.).
↑Fiat Chrysler i grupa PSA chcą się połączyć w jeden koncern. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
↑Fiat, Chrysler i Peugeot pod nową nazwą w jednym koncernie – Biznes, biznes.radiozet.pl, 1594 [dostęp 2020-07-19](pol.).
↑Wielka fuzja FCA i PSA. Fiat Chrysler i Peugeot łączą siły. Co to oznacza dla polskich fabryk? [online], auto.dziennik.pl [dostęp 2019-11-07].
↑Fiat Chrysler-PSA merger plans not delayed by virus crisis, Elkann says. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
↑Fiat Chrysler i Peugeot przyspieszają fuzję. Nowy koncern – Stellantis – od 16 stycznia. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
↑JulienJ.Dupont-CalboJulienJ., PSA rétrécit son berceau de Sochaux, „lesechos.fr”, 8 sierpnia 2018 [dostęp 2018-08-08](fr.).
↑FabienF.PestiauxFabienF., Trith-Saint-Leger: Carlos Tavares en visite à l’usine PSA ce jeudi, „lavoixdunord.fr”, 8 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-22](fr.).
↑ElodieE.DardenneElodieE., PSA Caen va-t-il récupérer l’activité du site de Saint-Ouen?, „ouest-france.fr”, 13 listopada 2018 [dostęp 2019-03-10](fr.).
↑Benoît LeB.L.BretonBenoît LeB.L., Près de Caen, PSA réduit sa surface, pas ses effectifs, „ouest-france.fr”, 9 marca 2018 [dostęp 2019-03-10](fr.).
↑PiotrP.RudzkiPiotrP., Zakład Opla w Eisenach zagrożony, „rp.pl”, 17 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-19](pol.).
↑W tyskiej fabryce Opla rozpoczyna się produkcja jednego z najlepszych silników, „dziennikzachodni.pl”, 18 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-22](pol.).
↑NabilN.BourassiNabilN., Malgré les difficultés, PSA inaugure une nouvelle usine en Chine, „latribune.fr”, 8 września 2016 [dostęp 2018-05-15](fr.).
↑„Groupe PSA: Start of Production at the Kenitra Plant”, www.bloomberg.com, 4 maja 2020.
↑Jacques Wolgensinger: André Citroën. Paris: Flammarion, 1991, s. 284. ISBN 2-08-066484-0.
↑ abcdefJacques Wolgensinger: André Citroën. Paris: Flammarion, 1991, s. 285. ISBN 2-08-066484-0.
↑ abcJacques Wolgensinger: André Citroën. Paris: Flammarion, 1991, s. 286. ISBN 2-08-066484-0.