Gramatyka tradycyjna – koncepcja gramatyki wypracowana w Europie i Ameryce przed powstaniem nowoczesnego językoznawstwa w XX wieku. Europejska tradycja gramatyczna została zapoczątkowana przez Greków i była kontynuowana przez Rzymian, którzy skupiali się przede wszystkim na opisywaniu własnych języków. Opracowane przez nich koncepcje znalazły później zastosowanie w odniesieniu do języków nowożytnych, takich jak francuski i angielski[1]. Z czasem zaczęły być stosowane do badania języków nieindoeuropejskich, m.in. języków rdzennych mieszkańców Ameryk[2].

Gramatyka tradycyjna charakteryzowała się koncentracją na ideach poprawności językowej[3], naciskiem na puryzm[3], a także przypisywaniem szczególnego znaczenia normom literackim i wzorcom łaciny[4]. W tradycyjnym pojmowaniu języka gramatykę wiązano ze standardem piśmienniczym, a prawo do formułowania sądów poprawnościowych przyznawano wyższym autorytetom (np. nauczycielom)[2]. Opisy tradycyjne odwoływały się do struktur wyróżnionych w łacinie, co prowadziło do nieadekwatnego traktowania zjawisk obcych temu językowi[2]. Gramatyka tradycyjna często skupiała się na języku pisanym, przypisując pierwszeństwo „najlepszym” stylom i krytykując cechy gramatyki potocznej[5].

Koncepcje wypracowane przez gramatyków tradycyjnych nadal tworzą podstawę nowoczesnych teorii gramatyki, ale wprowadzono liczne zmiany, zarówno w zakresie motywów, jak i celów opisu gramatycznego. Odrzucono normatywizm jako fundament charakteryzacji gramatycznej, przestano przypisywać szczególną pozycję gramatyce łaciny. Rozwój gramatyki przyczynił się również do wykrycia i badania wielu pominiętych zjawisk gramatycznych, a także do konstrukcji gramatyk generatywnych[1]. Współcześnie gramatykę tradycyjną uznaje się za podejście nienaukowe[6], niezgodne z założeniami nowoczesnego językoznawstwa[4].

Część współczesnych prac gramatycznych nadal wykazuje charakter tradycyjny, ale również te prace czerpią z nowszych koncepcji, wypracowanych w XX wieku[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Trask 1999 ↓, s. 210–211.
  2. ↑ a b c Nicole Nau, Odkrywamy różnorodność językową, [w:] Nicole Nau i inni red., Języki w niebezpieczeństwie: księga wiedzy, wyd. 1, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2016, s. 31–34, DOI: 10.14746/9788394719845, ISBN 978-83-947198-4-5.
  3. ↑ a b Crystal 2008 ↓, s. 489.
  4. ↑ a b Crystal 2008 ↓, s. 490.
  5. ↑ David Crystal, Clinical Linguistics, Wien: Springer-Verlag, 2013 (Disorders of Human Communication 3), s. 3, DOI: 10.1007/978-3-7091-4001-7, ISBN 978-3-7091-4001-7, ISBN 978-3-7091-4003-1, OCLC 610496980 [dostęp 2020-04-06] (ang.).
  6. ↑ Smith 2005 ↓, s. 396. Cytat: Even though linguists today view traditional grammar as an unscientific way to study language and grammar, many of the basic Latin-based notions of grammar can still be found in all levels of the classroom [...] This advice is usually based on the prescriptive rules of prestige varieties of English.

Bibliografia

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się