Franz Grillparzer
Franz Seraphicus Grillparzer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1791
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

21 stycznia 1872
Wiedeń

Miejsce spoczynku

Hietzinger Friedhof w Wiedniu

Zawód, zajęcie

dramatopisarz, prozaik

Narodowość

austriacka

Alma Mater

Uniwersytet Wiedeński

podpis
Odznaczenia
liczne ordery // doktorat honoris causa Uniwersytetu Lipskiego 1859 r.
Nagrobek Franza Grillparzera

Franz Grillparzer (ur. 15 stycznia 1791 w Wiedniu, zm. 21 stycznia 1872 w Wiedniu) – austriacki dramatopisarz i prozaik. W swojej twórczości łączył elementy stylistyki klasycznej i romantycznej[1][2].

Życiorys

Franz Grillparzer był najstarszym z czterech synów dworskiego adwokata Wenzela i Anny Grillparzer. Młody Grillparzer miał początkowo prywatnego nauczyciela, a od 1801 r. uczył się w wiedeńskim Anna-Gymnasium. Po zdanej maturze studiował od 1804 r. filozofię, a od 1807 r. prawo na uniwersytecie w Wiedniu. Na ten czas przypadł początek jego działalności literackiej. Od 1810 r. udzielał prywatnych lekcji, dwa lata później został nauczycielem w domu hrabiego von Seilerna. W 1813 r. rozpoczął praktykę w bibliotece dworskiej, a w 1814 otrzymał posadę w cesarsko-królewskiej Kamerze Dworskiej[2].

W 1818 r. został kierownikiem literackim w Burgtheater.

W 1819 roku odbył podróż do Włoch. Z powodu zbyt późnego powrotu popadł w liczne kłopoty z przełożonymi. W trakcie podróży po Niemczech w roku 1826 poznał Ludwiga Tiecka, Georga Wilhelma Friedricha Hegla i Goethego, u którego przebywał od 29.9. do 3.10.1826 roku. W Wiedniu Grillparzer spotykał się z Ludwigiem van Beethovenem, dla którego w 1823 r. napisał libretto do śpiewogry Melusina. Jego wspomnienia o Beethovenie należą do najważniejszych źródeł biografii tego kompozytora. Przez 40 lat przyjaźnił się z Adalbertem Stifterem. W latach 1832 – 1856 był dyrektorem archiwum Kamery Dworskiej. W 1843 r. rozpoczął dwumiesięczną podróż, która prowadziła przez Bratysławę, Budapeszt, Belgrad do Konstantynopolu i Aten. Rewolucja w Austrii w 1848 r. sprawiła, że stał się orędownikiem władzy państwa i cesarza. Od 1847 był członkiem Wiedeńskiej Akademii Nauk[2].

W 1856 r. jako radca dworu otrzymał pensję, która umożliwiła mu całkowite poświęcenie się pisarstwu.

Otrzymał wiele orderów (Ritterkreuz des Leopoldordens, Maximiliansorden, Guadalupe-Orden) oraz wyróżnień. W 1859 r. uniwersytet w Lipsku nadał mu tytuł doktora honoris causa. Tytuł dr h.c. przyznały mu też uniwersytety w Wiedniu, Graz, Innsbrucku. .

W 1861 został członkiem Izby Panów, ale po fatalnym upadku ze schodów w 1863 r., w wyniku którego prawie ogłuchł, zaczął wycofywać się z życia publicznego. W 1864 r. został honorowym obywatelem Wiednia[2].

Zmarł 21 stycznia 1872 r. w Wiedniu i został pochowany na cmentarzu Währinger Ortsfriedhof (obecnie Währinger Schubertpark). Po likwidacji cmentarza jego szczątki przeniesiono na cmentarz Hietzinger Friedhof i złożono w honorowym grobie. W 1872 r. jego życiowa partnerka ufundowała literacką nagrodę jego imienia Franz-Grillparzer-Preis, która do 1971 r. przyznawana była co trzy lata.

Twórczość

Twórczość literacka Grillparzera pozostawała początkowo pod wpływami romantyków. Jego konserwatywne poglądy i przywiązanie do tradycji wskazują na przynależność twórczości Grillparzera do nurtu biedermeierowskiego. Widoczne są w niej jednak również nawiązania do literatury antycznej, do klasyki weimarskiej oraz barokowej dramaturgii hiszpańskiej[2].

Wybrane utwory

Dramaty

  • Blanka von Kastilien (1807-1809)
  • Die Ahnfrau (1817)
  • Sappho (1818)
  • Das goldene Vlies (1819, trylogia)
    • 1. część: Der Gastfreund
    • 2. część: Die Argonauten
    • 3. część: Medea
  • Melusina (1823) opera romantyczna. Muzyka: Conradin Kreutzer, prapremiera 1833
  • König Ottokars Glück und Ende (1825)
  • Ein treuer Diener seines Herrn (1830)
  • Des Meeres und der Liebe Wellen (1831, Gra uczuć i fal morskich, 1885)
  • Der Traum ein Leben (1834)
  • Weh dem, der lügt! (1838, Biada kłamcy, 1902)
  • Libussa (1848, Libusza, 1913)
  • Ein Bruderzwist in Habsburg (1848)
  • Esther (1848)
  • Die Jüdin von Toledo (1855)

Nowele

  • Das Kloster bei Sendomir (1817, Klasztor pod Sandomierzem, 1890)
  • Der arme Spielmann (1848)

Inne

  • Selbstbiographie (1853)
  • Tagebücher

Przypisy

  1. Franz Grillparzer, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-16] (ang.).
  2. a b c d e Franz Grillparzer (Autor) | Lebenslauf und Werke (wortwuchs.net)[1]

Linki zewnętrzne

  • Dzieła Franza Grillparzera w bibliotece Polona

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się