Francuski kalendarz rewolucyjny na rok II (1793-1794)
Pierwszy egzemplarz francuskiego kalendarza rewolucyjnego

Francuski kalendarz rewolucyjny, wł. francuski kalendarz republikański[a] (fr. calendrier républicain, calendrier révolutionnaire français) – kalendarz wprowadzony 5 października 1793 (14 Vendémiaire roku II) przez Konwent republikański w rewolucyjnej Francji. Obszerną instrukcję uzupełniającą wydano 24 listopada 1793 (4 Frimaire roku II)[1]. Napoleon Bonaparte 9 września 1805 (22 Fructidor roku XIII) podpisał akt prawny przywracający kalendarz gregoriański od 1 stycznia 1806 (11 Nivôse roku XIV)[2]. Wprowadzony jeszcze, ale na krótko w 1871 przez Komunę Paryską (miesiące germinal i floréal roku LXXIX). Projekt kalendarza opracował Gilbert Romme, a nazwy miesięcy i dni wymyślił poeta Philippe Fabre d’Églantine. Era chrześcijańska zastąpiona została erą republikańską.

Lata liczono od 22 września 1792, daty ustanowienia pierwszej republiki francuskiej[3]. Co czwarty rok miał być przestępnym, ale w praktyce starano się utrzymać początek roku w dniu równonocy jesiennej. Długość roku pozostała ta sama co w kalendarzu gregoriańskim. Rok zawierał 12 miesięcy po 30 dni oraz 5 (6 w latach przestępnych) dodatkowych dni świątecznych, tak zwanych Dni Sankiulotów (les Sans-cullotides). Czteroletni cykl nazwano francjadą (le franciade) na wzór olimpiady. Rok przestępny był trzecim rokiem francjady (zatem rok III, VII i XI), dodatkowy dzień przypadał 22 września 1795 i 1799 oraz 23 września 1803[4].

Na miejsce świąt kościelnych wprowadzono święta narodowe z dniem zdobycia Bastylii jako najważniejszym. Każdy dzień w roku został nazwany na cześć zwierząt, roślin, narzędzi pracy, minerałów czy też zjawisk.

Podstawą kalendarza był almanach napisany w 1788 przez Pierre Sylvain Maréchala pt. Kalendarz dzielnych ludzi (fr. Almanach des Honnêtes Gens)[5][6].

Dni dekady

Miesiąc, zamiast na tygodnie, podzielono na 3 dekady – po 10 dni. Każdy z dziesięciu dni nazywany był po prostu liczebnikami porządkowymi:

  • primidi (pierwszy dzień),
  • duodi (drugi dzień),
  • tridi (trzeci dzień),
  • quartidi (czwarty dzień),
  • quintidi (piąty dzień),
  • sextidi (szósty dzień),
  • septidi (siódmy dzień),
  • octidi (ósmy dzień),
  • nonidi (dziewiąty dzień)
  • décadi (dziesiąty dzień).

Dziesiąty dzień był świętem. 8 kwietnia 1802 (18 germinal roku X) zniesiono podział na dekady jako uciążliwy dla społeczeństwa, przywracając tygodnie.

Planowany był także podział doby na 10 godzin, godziny na 100 minut po 100 sekund. Nowa godzina liczyłaby 144 dawne minuty, nowa minuta 86,4 dawnych sekund zaś nowa sekunda 0,864 dawnej. Art. 22 dekretu o miarach i wagach z 7 kwietnia 1795 (18 germinal roku III) zawiesił tę zmianę na czas nieokreślony[7].

Miesiące

Jesień (nazwy miesięcy kończą się na -aire):

  • vendémiaire (od łacińskiego vindemia – pl. winobranie) – od 22 września do 21 października
  • brumaire (od francuskiego brume – pl. gęsta mgła) – od 22 października do 20 listopada
  • frimaire (od francuskiego frimas – pl. mróz) – od 21 listopada do 20 grudnia

Zima (nazwy miesięcy kończą się na -ôse):

  • nivôse (od łacińskiego nivosus – pl. śnieżny) – od 21 grudnia do 19 stycznia
  • pluviôse (od łacińskiego pluviosus – pl. deszczowy) – od 20 stycznia do 18 lutego
  • ventôse (od łacińskiego ventosus – pl. wietrzny) – od 19 lutego do 20 marca

Wiosna (nazwy miesięcy kończą się na -al):

  • germinal (od łacińskiego germen – pl. kiełek) – od 21 marca do 19 kwietnia
  • floréal (od łacińskiego flos – pl. kwiat) – od 20 kwietnia do 19 maja
  • prairial (od francuskiego prairie – pl. łąka) – od 20 maja do 18 czerwca

Lato (nazwy miesięcy kończą się na -dor):

  • messidor (od łacińskiego messis – pl. żniwa) – od 19 czerwca do 18 lipca
  • thermidor (od greckiego thermos – pl. gorący) – od 19 lipca do 17 sierpnia
  • fructidor (od łacińskiego fructus – pl. owoce) – od 18 sierpnia do 16 września

Nazwy dni

Jesień

Vendémiaire

  1. Winorośl (Raisin) – 22 września
  2. Szafran uprawny (Safran) – 23 września
  3. Kasztan jadalny (Châtaigne) – 24 września
  4. Szafran (Colchique) – 25 września
  5. Koń (Cheval) – 26 września
  6. Niecierpek (Balsamine) – 27 września
  7. Marchew zwyczajna (Carotte) – 28 września
  8. Szarłat (Amarante) – 29 września
  9. Pasternak zwyczajny (Panais) – 30 września
  10. Beczka (Cuve) – 1 października
  11. Ziemniak (Pomme de terre) – 2 października
  12. Kocanki (Immortelle) – 3 października
  13. Dynia olbrzymia (Potiron) – 4 października
  14. Rezeda (Réséda) – 5 października
  15. Osioł (Âne) – 6 października
  16. Dziwaczek jalapa (Belle de nuit) – 7 października
  17. Dynia (Citrouille) – 8 października
  18. Gryka (Sarrasin) – 9 października
  19. Słonecznik (Tournesol) – 10 października
  20. Prasa do owoców (Pressoir) – 11 października
  21. Konopie siewne (Chanvre) – 12 października
  22. Brzoskwinia (Pêche) – 13 października
  23. Rzepa (Navet) – 14 października
  24. Lilia (Amaryllis) – 15 października
  25. Bydło (Bœuf) – 16 października
  26. Psianka podłużna (Aubergine) – 17 października
  27. Papryka (Piment) – 18 października
  28. Pomidor (Tomate) – 19 października
  29. Jęczmień (Orge) – 20 października
  30. Baryłka (Tonneau) – 21 października

Brumaire

  1. Jabłoń (Pomme) – 22 października
  2. Selery zwyczajne (Céleri) – 23 października
  3. Grusza (Poire) – 24 października
  4. Burak zwyczajny (Betterave) – 25 października
  5. Gęsi (Oie) – 26 października
  6. Heliotrop (Héliotrope) – 27 października
  7. Figowiec pospolity (Figue) – 28 października
  8. Wężymord (Scorsonère) – 29 października
  9. Jarząb mączny (Alisier) – 30 października
  10. Pług (Charrue) – 31 października
  11. Kozibród (Salsifis) – 1 listopada
  12. Kotewka orzech wodny (Mâcre) – 2 listopada
  13. Słonecznik bulwiasty (Topinambour) – 3 listopada
  14. Cykoria endywia (Endive) – 4 listopada
  15. Indyk zwyczajny (Dindon) – 5 listopada
  16. Marek (Chervis) – 6 listopada
  17. Rukiew wodna (Cresson) – 7 listopada
  18. Ołownicowate (Plumbago) – 8 listopada
  19. Granat (Grenade) – 9 listopada
  20. Brona (Herse) – 10 listopada
  21. Menady (Bacchante) – 11 listopada
  22. Głóg dwuszyjkowy (Azerole) – 12 listopada
  23. Marzanowate (Garance) – 13 listopada
  24. Pomarańcza (Orange) – 14 listopada
  25. Bażant zwyczajny (Faisan) – 15 listopada
  26. Pistacja właściwa (Pistache) – 16 listopada
  27. Groszek bulwiasty (Macjonc) – 17 listopada
  28. Pigwa pospolita (Coing) – 18 listopada
  29. Jarząb pospolity (Cormier) – 19 listopada
  30. Wał (Rouleau) – 20 listopada

Frimaire

  1. Zerwa (Raiponce) – 21 listopada
  2. Kapusta właściwa polna (Turneps) – 22 listopada
  3. Cykoria (Chicorée) – 23 listopada
  4. Nieszpułka (Nèfle) – 24 listopada
  5. Świnia domowa (Cochon) – 25 listopada
  6. Roszpunka warzywna (Mâche) – 26 listopada
  7. Kalafior (Chou-fleur) – 27 listopada
  8. Miód (Miel) – 28 listopada
  9. Jałowiec (Genièvre) – 29 listopada
  10. Kilof (Pioche) – 30 listopada
  11. Woski (Cire) – 1 grudnia
  12. Chrzan (Raifort) – 2 grudnia
  13. Cedr (Cèdre) – 3 grudnia
  14. Jodła (Sapinv) – 4 grudnia
  15. Sarna (Chevreuil) – 5 grudnia
  16. Kolcolist zachodni (Ajonc) – 6 grudnia
  17. Cyprys (Cyprès) – 7 grudnia
  18. Bluszcz (Lierre) – 8 grudnia
  19. Świerk (Sabine) – 9 grudnia
  20. Motyka (Hoyau) – 10 grudnia
  21. Klon (Érable sucré) – 11 grudnia
  22. Wrzos zwyczajny (Bruyère) – 12 grudnia
  23. Trzcina pospolita (Roseau) – 13 grudnia
  24. Szczaw (Oseille) – 14 grudnia
  25. Świerszczowate (Grillon) – 15 grudnia
  26. Szyszka (Pignon) – 16 grudnia
  27. Korek (Liège) – 17 grudnia
  28. Tuber (Truffe) – 18 grudnia
  29. Oliwka europejska (Olive) – 19 grudnia
  30. Łopata (Pelle) – 20 grudnia

Zima

Nivôse

  1. Torf (Tourbe) – 21 grudnia
  2. Węgiel kamienny (Houille) – 22 grudnia
  3. Smoła (Bitume) – 23 grudnia
  4. Siarka (Soufre) – 24 grudnia
  5. Pies domowy (Chien) – 25 grudnia
  6. Lawa (Lave) – 26 grudnia
  7. Okres wegetacyjny (Terre végétale) – 27 grudnia
  8. Obornik (Fumier) – 28 grudnia
  9. Azotan potasu (Salpêtre) – 29 grudnia
  10. Cep (Fléau) – 30 grudnia
  11. Granit (Granit) – 31 grudnia
  12. Glina (Argile) – 1 stycznia
  13. Łupek (Ardoise) – 2 stycznia
  14. Piaskowiec (Grès) – 3 stycznia
  15. Królik europejski (Lapin) – 4 stycznia
  16. Krzemień (Silex) – 5 stycznia
  17. Margiel (Marne) – 6 stycznia
  18. Wapień (Pierre à chaux) – 7 stycznia
  19. Marmur (Marbre) – 8 stycznia
  20. Przesiewacz (Van) – 9 stycznia
  21. Gips (Pierre à plâtre) – 10 stycznia
  22. Chlorek sodu (Sel) – 11 stycznia
  23. Żelazo (Fer) – 12 stycznia
  24. Miedź (Cuivre) – 13 stycznia
  25. Kot domowy (Chat) – 14 stycznia
  26. Cyna (Étain) – 15 stycznia
  27. Ołów (Plomb) – 16 stycznia
  28. Cynk (Zinc) – 17 stycznia
  29. Rtęć (Mercure) – 18 stycznia
  30. Sito (Crible) – 19 stycznia

Pluviôse

  1. Wawrzynek (Lauréole) – 20 stycznia
  2. Mchy (Mousse) – 21 stycznia
  3. Myszopłoch kolczasty (Fragon) – 22 stycznia
  4. Śnieżyczka (Perce-neige) – 23 stycznia
  5. Buhaj (Taureau) – 24 stycznia
  6. Kalina (Laurier tin) – 25 stycznia
  7. Polyporus (Amadouvier) – 26 stycznia
  8. Wawrzynek wilczełyko (Mézéréon) – 27 stycznia
  9. Topola (Peuplier) – 28 stycznia
  10. Topór (Coignée) – 29 stycznia
  11. Ciemiernik (Ellébore) – 30 stycznia
  12. Brokuł (Brocoli) – 31 stycznia
  13. Wawrzyn szlachetny (Laurier) – 1 lutego
  14. Leszczyna południowa (Avelinier) – 2 lutego
  15. Cielę (Vache) – 3 lutego
  16. Bukszpan wieczniezielony (Buis) – 4 lutego
  17. Porosty (Lichen) – 5 lutego
  18. Cis (roślina) (If) – 6 lutego
  19. Miodunka (Pulmonaire) – 7 lutego
  20. Sierpak (Serpette) – 8 lutego
  21. Tobołki (roślina) (Thlaspi) – 9 lutego
  22. Thymele (Thimele) – 10 lutego
  23. Perz (Chiendent) – 11 lutego
  24. Rdest ptasi (Trainasse) – 12 lutego
  25. Zającowate (Lièvre) – 13 lutego
  26. Urzet barwierski (Guède) – 14 lutego
  27. Leszczyna pospolita (Noisetier) – 15 lutego
  28. Cyklamen perski (Cyclamen) – 16 lutego
  29. Glistnik jaskółcze ziele (Chélidoine) – 17 lutego
  30. Sanie (Traîneau) – 18 lutego

Ventôse

  1. Podbiał pospolity (Tussilage) – 19 lutego
  2. Dereń (Cornouiller) – 20 lutego
  3. Lewkonia (Violier) – 21 lutego
  4. Ligustr (Troène) – 22 lutego
  5. Koziorożec alpejski (Bouc) – 23 lutego
  6. Kopytnik (roślina) (Asaret) – 24 lutego
  7. Szakłak wieczniezielony (Alaterne) – 25 lutego
  8. Fiołek (Violette) – 26 lutego
  9. Wierzba iwa (Marceau) – 27 lutego
  10. Szpadel (Bêche) – 28 lutego
  11. Narcyz (Narcisse) – 1 marca
  12. Wiąz (Orme) – 2 marca
  13. Dymnica (Fumeterre) – 3 marca
  14. Pszonak (Vélar) – 4 marca
  15. Koza domowa (Chèvre) – 5 marca
  16. Szpinak (Épinard) – 6 marca
  17. Omieg (Doronic) – 7 marca
  18. Kurzyślad (Mouron) – 8 marca
  19. Trybula leśna (Cerfeuil) – 9 marca
  20. Lina (Cordeau) – 10 marca
  21. Mandragora (Mandragore) – 11 marca
  22. Pietruszka zwyczajna (Persil) – 12 marca
  23. Warzucha (Cochléaria) – 13 marca
  24. Stokrotka pospolita (Pâquerette) – 14 marca
  25. Tuńczyki (Thon) – 15 marca
  26. Mniszek (Pissenlit) – 16 marca
  27. Zawilec gajowy (Sylvie) – 17 marca
  28. Niekropień (Capillaire) – 18 marca
  29. Jesion (Frêne) – 19 marca
  30. Kołek (Plantoir) – 20 marca

Wiosna

Germinal

  1. Pierwiosnek (Primevère) – 21 marca
  2. Platan (Platane) – 22 marca
  3. Szparag (Asperge) – 23 marca
  4. Tulipan (Tulipe) – 24 marca
  5. Kura domowa (Poule) – 25 marca
  6. Burak liściowy (Bette) – 26 marca
  7. Brzoza (Bouleau) – 27 marca
  8. Narcyz żonkil (Jonquille) – 28 marca
  9. Olsza (Aulne) – 29 marca
  10. Wylęgarnia (Couvoir) – 30 marca
  11. Barwinek (Pervenche) – 31 marca
  12. Grab (Charme) – 1 kwietnia
  13. Morchella (Morille) – 2 kwietnia
  14. Buk (Hêtre) – 3 kwietnia
  15. Pszczoła (Abeille) – 4 kwietnia
  16. Sałata (Laitue) – 5 kwietnia
  17. Modrzew (Mélèze) – 6 kwietnia
  18. Cykuta (Ciguë) – 7 kwietnia
  19. Rzodkiew (Radis) – 8 kwietnia
  20. Ul (Ruche) – 9 kwietnia
  21. Judaszowiec (Gainier) – 10 kwietnia
  22. Sałata rzymska (Romaine) – 11 kwietnia
  23. Kasztanowiec pospolity (Marronnier) – 12 kwietnia
  24. Rokietta siewna (Roquette) – 13 kwietnia
  25. Gołębiowate (Pigeon) – 14 kwietnia
  26. Lilak pospolity (Lilas) – 15 kwietnia
  27. Zawilec (Anémone) – 16 kwietnia
  28. Fiołek ogrodowy (Pensée) – 17 kwietnia
  29. Borówka czarna (Myrtille) – 18 kwietnia
  30. Nóż (Greffoir) – 19 kwietnia

Floréal

  1. Róża (Rose) – 20 kwietnia
  2. Dąb (Chêne) – 21 kwietnia
  3. Paprocie (Fougère) – 22 kwietnia
  4. Głóg jednoszyjkowy (Aubépine) – 23 kwietnia
  5. Słowik rdzawy (Rossignol) – 24 kwietnia
  6. Orlik (Ancolie) – 25 kwietnia
  7. Konwalia majowa (Muguet) – 26 kwietnia
  8. Agaricus (Champignon) – 27 kwietnia
  9. Hiacynt (Hyacinthe) – 28 kwietnia
  10. Grabie (Râteau) – 29 kwietnia
  11. Rabarbar (Rhubarbe) – 30 kwietnia
  12. Sparceta siewna (Sainfoin) – 1 maja
  13. Pszonak (Bâton-d’or) – 2 maja
  14. Arekowce (Chamerops) – 3 maja
  15. Jedwabnik morwowy (Ver à soie) – 4 maja
  16. Żywokost (Consoude) – 5 maja
  17. Krwiściąg mniejszy (Pimprenelle) – 6 maja
  18. Smagliczka (Corbeille d’or) – 7 maja
  19. Łoboda (roślina) (Arroche) – 8 maja
  20. Graca (Sarcloir) – 9 maja
  21. Zawciąg (Statice) – 10 maja
  22. Szachownica (Fritillaire) – 11 maja
  23. Ogórecznik (Bourrache) – 12 maja
  24. Kozłek (Valériane) – 13 maja
  25. Karp (Carpe) – 14 maja
  26. Węgiel drzewny (Fusain) – 15 maja
  27. Szczypiorek (Civette) – 16 maja
  28. Farbownik (Buglosse) – 17 maja
  29. Gorczyca biała (Sénevé) – 18 maja
  30. Kij pasterski (Houlette) – 19 maja

Prairial

  1. Lucerna siewna (Luzerne) – 20 maja
  2. Liliowiec (Hémérocalle) – 21 maja
  3. Koniczyna (Trèfle) – 22 maja
  4. Dzięgiel (Angélique) – 23 maja
  5. Kaczki (Canard) – 24 maja
  6. Melisa lekarska (Mélisse) – 25 maja
  7. Rajgras (Fromental) – 26 maja
  8. Lilia złotogłów (Martagon) – 27 maja
  9. Macierzanka piaskowa (Serpolet) – 28 maja
  10. Kosa (Faux) – 29 maja
  11. Truskawka (Fraise) – 30 maja
  12. Bukwica zwyczajna (Bétoine) – 31 maja
  13. Groch (Pois) – 1 czerwca
  14. Akacja (Acacia) – 2 czerwca
  15. Przepiórka zwyczajna (Caille) – 3 czerwca
  16. Goździk (Œillet) – 4 czerwca
  17. Bez (Sureau) – 5 czerwca
  18. Mak (Pavot) – 6 czerwca
  19. Lipa (Tilleul) – 7 czerwca
  20. Widły (Fourche) – 8 czerwca
  21. Brzana pospolita (Barbeau) – 9 czerwca
  22. Rumianek pospolity (Camomille) – 10 czerwca
  23. Wiciokrzew (Chèvrefeuille) – 11 czerwca
  24. Przytulia (Caille-lait) – 12 czerwca
  25. Lin (Tanche) – 13 czerwca
  26. Jaśmin (Jasmin) – 14 czerwca
  27. Werbena (Verveine) – 15 czerwca
  28. Macierzanka tymianek (Thym) – 16 czerwca
  29. Piwonia (Pivoine) – 17 czerwca
  30. Fura (Chariot) – 18 czerwca

Lato

Messidor

  1. Żyto (Seigle) – 19 czerwca
  2. Owies (Avoine) – 20 czerwca
  3. Cebula zwyczajna (Oignon) – 21 czerwca
  4. Przetacznik (Véronique) – 22 czerwca
  5. Muł (Mulet) – 23 czerwca
  6. Rozmaryn lekarski (Romarin) – 24 czerwca
  7. Ogórek (Concombre) – 25 czerwca
  8. Czosnek askaloński (Échalote) – 26 czerwca
  9. Bylica piołun (Absinthe) – 27 czerwca
  10. Sierp (Faucille) – 28 czerwca
  11. Kolendra siewna (Coriandre) – 29 czerwca
  12. Karczoch zwyczajny (Artichaut) – 30 czerwca
  13. Czapetka pachnąca (Girofle) – 1 lipca
  14. Lawenda (Lavande) – 2 lipca
  15. Kozica (Chamois) – 3 lipca
  16. Tytoń (Tabac) – 4 lipca
  17. Porzeczka (Groseille) – 5 lipca
  18. Groszek (Gesse) – 6 lipca
  19. Wiśnia ptasia (Cerise) – 7 lipca
  20. Park (Parc) – 8 lipca
  21. Mięta (Menthe) – 9 lipca
  22. Kminek (Cumin) – 10 lipca
  23. Fasola (Haricot) – 11 lipca
  24. Alkanna (Orcanète) – 12 lipca
  25. Perlice (Pintade) – 13 lipca
  26. Szałwia (Sauge) – 14 lipca
  27. Czosnek pospolity (Ail) – 15 lipca
  28. Wyka (Vesce) – 16 lipca
  29. Pszenica (Blé) – 17 lipca
  30. Szałamaja (Chalémie) – 18 lipca

Thermidor

  1. Pszenica orkisz (Épeautre) – 19 lipca
  2. Dziewanna drobnokwiatowa (Bouillon blanc) – 20 lipca
  3. Ogórek melon (Melon) – 21 lipca
  4. Życica (Ivraie) – 22 lipca
  5. Owca domowa (Bélier) – 23 lipca
  6. Skrzypy (Prêle) – 24 lipca
  7. Bylica (Armoise) – 25 lipca
  8. Krokosz (Carthame) – 26 lipca
  9. Jeżyna (Mûre) – 27 lipca
  10. Konewka (Arrosoir) – 28 lipca
  11. Proso (Panis) – 29 lipca
  12. Soliród (Salicorne) – 30 lipca
  13. Morela (Abricot) – 31 lipca
  14. Bazylia (Basilic) – 1 sierpnia
  15. Owca domowa (Brebis) – 2 sierpnia
  16. Prawoślaz lekarski (Guimauve) – 3 sierpnia
  17. Len (Lin) – 4 sierpnia
  18. Migdałowiec pospolity (Amande) – 5 sierpnia
  19. Goryczka (Gentiane) – 6 sierpnia
  20. Śluza wodna (Écluse) – 7 sierpnia
  21. Dziewięćsił (Carline) – 8 sierpnia
  22. Kapary cierniste (Câprier) – 9 sierpnia
  23. Soczewica jadalna (Lentille) – 10 sierpnia
  24. Oman (Aunée) – 11 sierpnia
  25. Wydry (Loutre) – 12 sierpnia
  26. Mirt (Myrte) – 13 sierpnia
  27. Kapusta rzepak (Colza) – 14 sierpnia
  28. Łubin (Lupin) – 15 sierpnia
  29. Bawełna (Coton) – 16 sierpnia
  30. Młyn zbożowy (Moulin) – 17 sierpnia

Fructidor

  1. Śliwa domowa (Prune) – 18 sierpnia
  2. Prosownica (Millet) – 19 sierpnia
  3. Lycoperdon (Lycoperdon) – 20 sierpnia
  4. Jęczmień żytni (Escourgeon) – 21 sierpnia
  5. Łososiowate (Saumon) – 22 sierpnia
  6. Tuberoza (Tubéreuse) – 23 sierpnia
  7. Jęczmień dwurzędowy (Sucrion) – 24 sierpnia
  8. Trojeściowate (Apocyn) – 25 sierpnia
  9. Lukrecja (roślina) (Réglisse) – 26 sierpnia
  10. Drabina (Échelle) – 27 sierpnia
  11. Arbuz zwyczajny (Pastèque) – 28 sierpnia
  12. Fenkuł włoski (Fenouil) – 29 sierpnia
  13. Berberys zwyczajny (Épine vinette) – 30 sierpnia
  14. Orzech (roślina) (Noix) – 31 sierpnia
  15. Pstrąg (Truite) – 1 września
  16. Cytryna zwyczajna (Citron) – 2 września
  17. Szczeć (Cardère) – 3 września
  18. Szakłak pospolity (Nerprun) – 4 września
  19. Aksamitka (Tagette) – 5 września
  20. Geastrum (Hotte) – 6 września
  21. Róża dzika (Églantier) – 7 września
  22. Orzech (botanika) (Noisette) – 8 września
  23. Chmiel (Houblon) – 9 września
  24. Sorgo (Sorgho) – 10 września
  25. Rakowate (Écrevisse) – 11 września
  26. Pomarańcza gorzka (Bigarade) – 12 września
  27. Nawłoć pospolita (Verge d’or) – 13 września
  28. Kukurydza zwyczajna (Maïs) – 14 września
  29. Kasztan (Marron) – 15 września
  30. Kosz (Panier) – 16 września

Dni Sankiulotów

  • Święto Cnoty (La Fête de la Vertu) – 17 września
  • Święto Talentu (La Fête du Génie) – 18 września
  • Święto Pracy (La Fête du Travail) – 19 września
  • Święto Opinii (La Fête de l’Opinion) – 20 września
  • Święto Nagród (La Fête des Récompenses) – 21 września
  • Święto Rewolucji (La Fête de la Révolution) – dzień uzupełniający, występujący w latach przestępnych.

Podział roku na 12 równych miesięcy i dni dodatkowe przypominał kalendarz egipski.

Uwagi

  1. Nazwa „rewolucyjny” nigdy nie była używana we Francji.

Przypisy

  1. Décrets relatifs à l'établissement de l'Ère Républicaine
  2. Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s. 63.
  3. kalendarz rewolucyjny francuski, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-03-09].
  4. Le calendrier républicain
  5. Pierre-Sylvain Maréchal, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  6. Andrzej Nowicki, Wypisy z historii krytyki religii, Warszawa 1962, s. 227.
  7. Décret relatif aux poids et aux mesures du 18 germinal an 3 (7 avril 1795)

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się