Forma słownikowa[1], także: forma hasłowa[2], lemma[3][4], lemat[5] – ta spośród form gramatycznych wyrazu odmiennego, która jest tradycyjnie wykorzystywana w słownikach i reprezentuje tam w nagłówku artykułu hasłowego cały wyraz ze wszystkimi jego formami[1][6]. Forma ta stanowi niejako „umowną etykietę zbioru form” i decyduje o umiejscowieniu artykułu hasłowego w słowniku[7].
Wybór formy słownikowej bywa ustalony tradycją i różni się w zależności od języka[2].
Forma słownikowa bywa zwykle traktowana przez osoby uczące się języka obcego jako podstawowa, tj. taka, w której przyswajane są nowe wyrazy i od której tworzy się pozostałe formy odmiany[8].
Zdarza się, że w danym języku istnieją wyrazy nieużywane bądź rzadko używane w tej akurat formie, która tradycyjnie pełni rolę słownikowej (np. polskie rzeczowniki sanie, nożyce – nie mają liczby pojedynczej, przymiotniki ciężarna, dojna – w zasadzie nie występują w rodzaju męskim itp.), stanowią one jednak zawsze stosunkowo małą grupę[2]. W przypadku słowników historycznych czy dialektalnych istnieje niebezpieczeństwo utworzenia form sztucznych albo wręcz błędnych, ponieważ np. polski bezokolicznik jest formą rzadko używaną i może nie występować w zabytkach językowych bądź zapisach tekstów gwarowych[2].
Ponadto tradycyjna forma słownikowa nie zawsze pozwala ustalić sposób odmiany wyrazu, np. w języku japońskim forma twierdząca czasownika, używana jako słownikowa, nie wskazuje, czy należy on do klasy samogłoskowej (jap. ichidan) czy spółgłoskowej (jap. godan), podczas gdy forma przecząca jest pod tym względem w pełni jednoznaczna[11]. Podobnie sprawa ma się z polskim bezokolicznikiem, w którym zatarciu ulega struktura czasownika i typ koniugacyjny (np. umieć – umie, szaleć – szaleje, widzieć – widzi, słyszeć – słyszy, mieć – ma, gdzie identycznemu zakończeniu bezokolicznika -eć odpowiadają różne typy odmiany)[2][12].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
Betónové žumpy Košice Szamba betonowe Stęszew z całego świata szara ruda rudo-szara wymiary granatowa czerwona kostka granitowa na podjazdy i chodniki ścierzki brukarstwo
