Fernand Braudel (ur. 24 sierpnia 1902 w Luméville-en-Ornois, zm. 27 listopada 1985 w Cluses) – francuski historyk czasów nowożytnych, przedstawiciel szkoły Annales.
Urodził się w Luméville-en-Ornois (Meuse). Jego ojciec był nauczycielem matematyki.
Fernand Braudel uczył się w liceum Voltaire’a w Paryżu, a następnie podjął studia historyczne na Sorbonie[1]. Po ukończeniu studiów w roku 1923 pracował jako nauczyciel licealny w Algierze i Paryżu prowadząc równocześnie badania do doktoratu, który początkowo miał być poświęcony polityce śródziemnomorskiej Filipa II. Za namową Luciena Febvre’a ostatecznie tematem pracy uczynił nie Filipa II, a Morze Śródziemne. W latach 1935–1937 pełnił funkcję profesora na Uniwersytecie w São Paulo[2].
Podczas II wojny światowej znajdował się w niemieckich obozach jenieckich, w latach 1940–1941 w Oflagu XII B w Moguncji, następnie do końca wojny w Oflagu X-C w Lubece[3]. W obozach napisał dzieło Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II (La Méditerranée et le Monde Méditerranéen a l’époque de Philippe II), które przyniosło mu światową sławę.
Po wojnie przejął obowiązki zamordowanego przez gestapo Marca Blocha w redakcji „Annales. Économies, Sociétés, Civilisations” (1946) i w Collège de France (1949). Po śmierci Luciena Febvre’a w roku 1956 objął kierownictwo sekcji VI École des hautes études en sciences sociales oraz „Annales. Économies, Sociétés, Civilisations” stając się bezdyskusyjnym przywódcą szkoły Annales i nauczycielem wszystkich jej późniejszych przedstawicieli.
W 1984 roku został wybrany na członka Akademii Francuskiej. Był członkiem zagranicznym PAN, a także doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zmarł w swej rezydencji w Saint-Gervais-les-Bains[4].
Braudel dążył w swych pracach do wyjścia poza ramy tradycyjnej historiografii i stworzenia „historii totalnej” opisującej nie tylko wydarzenia polityczne, ale także dzieje cywilizacji. W swych pracach łączył wiedzę z zakresu geografii historycznej, historii klimatu, historii kultury materialnej i życia codziennego, historii społecznej i gospodarczej oraz klasycznej historii politycznej, chętnie posługiwał się danymi ilościowymi i analizą statystyczną. Braudel podkreślał konieczność szerokiego wykorzystywania w badaniach historycznych osiągnięć nauk społecznych, zwłaszcza geografii, ekonomii, socjologii oraz historii sztuki.
Braudel jest też autorem koncepcji trzech czasów historii, w ramach której wyróżniał:
Bezpośrednio z koncepcją długiego i krótkiego trwania wiąże się kolejna teoria Braudela, dotycząca przestrzeni (koncepcja centrum i peryferiów). W trakcie badań nad kapitalizmem Braudel wprowadził i opisał w dziele Civilisation matérielle, économie et capitalisme dwie formy analizy systemu gospodarczego jako czynnika organizującego świat:
Braudel uważał, że wyniki badań historycznych będą wartościowe wówczas, gdy historyk określi miejsce człowieka w środowisku i przeanalizuje warunki jakie ono mu daje. Z tego względu przedstawiciel szkoły Annales podniósł rolę badania czynników geograficznych w życiu człowieka i włączył do swego warsztatu metody geografa przekształcając je dla potrzeb historyka. Braudel stwierdzał, że cywilizacje powstają na konkretnym skrzyżowaniu czasu i przestrzeni[5].
Braudel wywarł ogromny wpływ na myśl socjologiczną, głównie przez swojego ucznia Immanuela Wallersteina, który w Stanach Zjednoczonych założył szkołę braudelianizmu.
Często nazywany był, nawet przez swoich oponentów, „księciem historyków”. Francuski polityk i ekonomista Jacques Attali zgłosił Ferdynanda Braudela do Nagrody im. Nobla w dziedzinie ekonomii. Nagrody jednak tej nie otrzymał.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
