C jest eksklawą państwa B i enklawą państwa A
C jest eksklawą państwa B, nie jest jednak enklawą

Eksklawa – część terytorium państwa lub innej jednostki administracyjnej, położona w oddzieleniu od głównego jego obszaru, lecz na tym samym obszarze lądowym (przeważnie kontynent). Może być otoczona terytorium innego państwa lub jednostki administracyjnej, stanowi wtedy jednocześnie enklawę.

Eksklawy międzynarodowe

Historyczne

Prusy Wschodnie były eksklawą niemiecką

Istniejące

Belgijskie eksklawy w Holandii. Żółty – belgijskie Baarle-Hertog; jasny żółty – holenderskie Baarle-Nassau

Przykłady eksklaw międzynarodowych:

W Polsce

Województwa

Obecnie w Polsce nie ma eksklaw na poziomie wojewódzkim. Jednak w jednym miejscu niemal istnieje eksklawa – mający powierzchnię ok. 6,3 ha fragment gminy Jutrosin leżącej w województwie wielkopolskim (powiat rawicki) znajduje się na terenie gminy Cieszków leżącej w województwie dolnośląskim (powiat milicki), a z właściwym terytorium gminy Jutrosin styka się na szerokości drogi polnej łączącej oba obszary[2].

Do końca 1998 roku istniała eksklawa wojewódzka. W latach 1975–98 wieś Zabieżki była częścią województwa warszawskiego otoczoną ze wszystkich stron obszarem województwa siedleckiego.

Powiaty

Przykłady eksklaw powiatów w Polsce:

Gminy

Liczne gminy składają się z kilku fragmentów (część z nich to jednocześnie eksklawy powiatowe) – najczęściej dzieje się tak, gdy miasto, będące siedzibą gminy jest osobną gminą miejską, pozostawiając rozkawałkowaną gminę wiejską, np. gmina Włodawa, gmina Koło, gmina Głogów, gmina Tarnów (składa się z trzech fragmentów), gmina Łowicz. Rzadsze są przypadki, gdy obszar gminy rozdzielony jest terenem innej gminy, np.: gmina Mierzęcice, gmina Brwinów, gmina Stopnica, gmina Lubanie.

Wykaz eksklaw gminnych (bez eksklaw będących jednocześnie na poziomie powiatowym wymienionych w sekcji „Powiaty”)

Gmina Powiat Liczba eksklaw Uwagi Źródło danych
gmina Białe Błota bydgoski 1 eksklawa to bardzo mały fragment gminy o pow. ok. 235 m², leżący ok. 13 m od głównej części gminy i będący enklawą na terenie gminy Nowa Wieś Wielka [10]
gmina Bochnia bocheński 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Bochnia będącym osobną gminą [11]
gmina Brwinów pruszkowski 1 eksklawę stanowią wsie Żółwin i Owczarnia [12]
gmina Chełmiec nowosądecki 1 eksklawa to niewielki fragment gminy o pow. ok. 1,7 km², leżący ok. 900 m od głównej części gminy, obejmujący wieś Kunów [13]
gmina Chełmno chełmiński 2 gmina składa się z 3 części rozdzielonych miastem Chełmno będącym osobną gminą [14]
gmina Dobryszyce radomszczański 1 eksklawa to fragment gminy o pow. ok. 5,3 km², leżący ok. 100 m od głównej części gminy, obejmujący miejscowości: Borowa, Huta Brudzka, Kotlewy i Janów [15]
gmina Głogów głogowski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Głogów będącym osobną gminą [16]
gmina Głusk lubelski 1 eksklawa to niewielki fragment gminy o pow. ok. 1,4 km², leżący ok. 100 m od głównej części gminy, obejmujący wieś Nowiny (eksklawa oddzielona jest miastem Lublin) [17]
gmina Grudziądz grudziądzki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Grudziądz będącym osobną gminą (miasto na prawach powiatu) [18]
gmina Jarosław jarosławski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Jarosław będącym osobną gminą [19]
gmina Jasło jasielski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Jasło będącym osobną gminą [20]
gmina Jordanów suski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Jordanów będącym osobną gminą [21]
gmina Koło kolski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Koło będącym osobną gminą [22]
gmina Kraśnik kraśnicki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Kraśnik będącym osobną gminą – eksklawę stanowi niewielki fragment gminy o powierzchni ok. 1,4 km², ze wsią Ośrodek-Wyżnica [23]
gmina Leżajsk leżajski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Leżajsk będącym osobną gminą [24]
gmina Liw węgrowski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Węgrów będącym osobną gminą i siedzibą gminy Liw. Mniejsza część gminy obejmuje jedynie wieś Jartypory. [25]
gmina Lubanie włocławski 1 eksklawa to niezamieszkany fragment gminy o pow. ok. 6,9 km², leżący ok. 1,3 km od głównej części gminy [26]
gmina Lubartów lubartowski 1 gmina składa się z dwóch części rozdzielonych miastem Lubartów będącym osobną gminą. Mniejsza część gminy o powierzchni 2,5 km² graniczy tylko przez czwórstyk z główną częścią gminy i obejmuje wieś Chlewiska, będącą eksklawą w gminie Niedźwiada [27]
gmina Łowicz łowicki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Łowicz będącym osobną gminą [28]
gmina Mielec mielecki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Mielec będącym osobną gminą [29]
Mielec (gmina miejska) mielecki 1 eksklawa to niewielki fragment gminy o pow. ok. 1,1 km², leżący ok. 3,5 km od głównej części gminy, obejmujący dzielnicę (część miasta) Łuże [30]
gmina Mierzęcice będziński 1 eksklawa to niewielki niezabudowany fragment gminy o pow. ok. 0,8 km², leżący ok. 1,8 km od głównej części gminy [31]
gmina Ostrowice drawski 1 obszar istniejącej do końca 2018 gminy podzielony był na dwie części jeziorem Siecino należącym do gminy Złocieniec [32]
gmina Ostrów Wielkopolski ostrowski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Ostrów Wielkopolski będącym osobną gminą [33]
gmina Pabianice pabianicki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Pabianice będącym osobną gminą [34]
gmina Pilchowice gliwicki 1 eksklawa to niewielki niezabudowany fragment gminy o pow. ok. 0,7 km², leżący ok. 600 m od głównej części gminy [35]
gmina Przemyśl przemyski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Przemyśl będącym osobną gminą (miasto na prawach powiatu) [36]
gmina Radomsko radomszczański 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Radomsko będącym osobną gminą [37]
gmina Sępólno Krajeńskie sępoleński 1 eksklawa to niewielki niezamieszkany fragment gminy o pow. ok. 0,3 ha, leżący ok. 90 m od głównej części gminy [38]
gmina Sochaczew sochaczewski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Sochaczew będącym osobną gminą [39]
gmina Stargard stargardzki 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Stargard będącym osobną gminą [40]
gmina Stopnica buski 2 spory osobny fragment gminy z miejscowościami Bosowice, Zaborze, Jakubiec, Wymysłów i Dąbrówka, leżący ok. 50 m od głównej części gminy oraz niewielki niezamieszkany fragment gminy o pow. ok. 2,7 ha, leżący ok. 360 m od głównej części gminy i będący enklawą w gminie Pacanów [41][42]
gmina Tarnów tarnowski 2 gmina składa się z 3 części rozdzielonych miastem Tarnów będącym osobną gminą (miasto na prawach powiatu) [43]
gmina Włodawa włodawski 1 gmina składa się z 2 części rozdzielonych miastem Włodawa będącym osobną gminą [44]

Miasta

Granice administracyjne miasta Tychowa – cyframi od 1 do 9 oznaczono eksklawy miasta, literą A oznaczono eksklawę obszaru wiejskiego gminy znajdującą się na terenie miasta

W tabeli poniżej wymienione są tylko eksklawy w miastach niebędących samodzielnymi gminami (miasta w gminach miejsko-wiejskich). W tych przypadkach są to eksklawy obszaru miasta znajdujące się na obszarze wiejskim danej gminy. Ponadto eksklawy posiadają opisane powyżej: miasta na prawach powiatu Gdynia i Żory oraz miasto Mielec będące gminą miejską.

Miasto Powiat Liczba eksklaw Uwagi Źródło danych
Miechów miechowski 1 eksklawa leży ok. 900 m od głównej części miasta [45]
Nowa Dęba tarnobrzeski 1 eksklawa leży ok. 260 m od głównej części miasta [46]
Tychowo białogardzki 9 miasto w granicach administracyjnych składa się z dziesięciu osobnych fragmentów, dodatkowo na jego obszarze jest eksklawa części wiejskiej gminy Tychowo [47]
Więcbork sępoleński 1 eksklawa leży ok. 150 m od głównej części miasta [48]

Ponadto w przypadku trzech miast występuje przypadek istnienia eksklawy obszaru wiejskiego na terenie miasta (enklawa w mieście). Pierwszy to, opisany wyżej, przypadek Zamościa (jest to eksklawa na poziomie powiatowym), drugim opisany wyżej przypadek Tychowa, trzecim jest zaś przypadek miasta Polkowice, znajdującego się w powiecie polkowickim (gmina miejsko-wiejska Polkowice) – eksklawa obszaru wiejskiego znajduje się na terenie miasta, ok. 30 m od właściwego obszaru terenu wiejskiego i ma ok. 0,3 ha powierzchni[49].

Zobacz też

Przypisy

  1. BBC [online] [dostęp 2021-10-15] (ang.).
  2. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (09.10.2012)
  3. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (08.10.2012)
  4. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (08.10.2012)
  5. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (08.10.2012)
  6. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (09.10.2012)
  7. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (23.10.2012)
  8. geoportal.gov.pl: Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (06.01.2015). geoportal.gov.pl. [dostęp 2015-01-05]. (pol.).
  9. geoportal.gov.pl [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2021-01-07].
  10. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  11. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  12. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  13. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  14. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  15. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  16. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  17. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  18. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  19. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  20. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  21. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  22. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  23. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  24. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  25. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  26. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  27. Geoportal - Osnowa geodezyjna
  28. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  29. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  30. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  31. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  32. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  33. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  34. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  35. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  36. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  37. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  38. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  39. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  40. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  41. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  42. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  43. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  44. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (21.11.2012)
  45. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (22.11.2012)
  46. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (22.11.2012)
  47. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (22.11.2012)
  48. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (22.11.2012)
  49. Państwowy Rejestr Granic, wizualizacja w geoportalu.gov.pl (22.11.2012)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się