Zdanie: "Stary Bon - wierzenia szamańskie przypominające szamanizm Azji Centralnej, opierające się na zjednywaniu demonów poprzez ofiary ze zwierząt itp. - praktycznie nieistniejący współcześnie" jest mało precyzyjne. Co to oznacza "współcześnie" - ostatnie 10 lat czy 50? Szamanizm bon funkcjonował przed inwazja chińska. Był tępiony, często w brutalny sposób, przez większość szkół buddyjskich (najprawdopodobniej z wyjątkiem szkół Bonu). Powodem takiego postępowania nie były tylko różnice teologiczno-ideowe, ale najprawdopodobniej również oferowanie przez szamanów "tańszych usług dla ludności". Z tego względu, mam taka cicha nadzieję, że szamanizm nadal istnieje w Tybecie w ukryciu przed buddyzmem i okupantem chińskim. W chwili wolnej poszukam źródła i podam. Ciekawym zjawiskiem jest mniejsza lub większa fobia anty-szamańska wśród uczniów wszystkich szkół buddyjskich. Jako powód podaje się często składanie ofiar ze zwierząt. W buddyzmie tybetańskim, w którym z rożnych względów nie przestrzega się ścisłego wegetarianizmu, taki argument brzmi trochę dziwnie.
Szamanizm tępiony? Bon ma wiele wspólnego z szamanizmem... na dowód można przytoczyć choćby rytuał opętania przez Dharmapalę- odbywa się na dworze J.Ś. Dalajlamy. Szaman zostaje opętany przez ducha Dharmapali by przepowiedzieć przyszłość na kolejny rok...
Zastrzeżenia dot. religioznawców są pozbawione sensu. Można w definicji podać, że naukowcy nie potwierdzili starożytnej tradycji i pochodzenia religii. Takie samo zastrzeżenie powinno znaleźć się przy każdej religii, która liczy sobie ponad 1500 lat, łącznie z chrześcijaństwem, ale nikt na to się nie odważy. W religiach liczy się chyba bardziej tradycja i wiara a nie naukowe dowody. W ten sam sposób można podważać istnienie Buddy Siakjamuniego -> patrz Mahawira. Niektórzy dopatrują się związków pomiędzy Szenrab Miwo a perskim Mitrą i reforma Zaratusztry. Do ówczesnego Tybetu, który mógł być znacznie większy, zapewne docierali kupcy i kapłani. Warto byłoby również odpowiedzieć skąd w buddyzmie tybetańskim wzięła się bogata ikonografia tak odmienna od pozostałych odmian tej religii. Bon rozwinął się równolegle z buddyzmem tybetańskim w takim sensie, że w związku z pojawieniem się religijnej konkurencji, rozpoczęto centralizacje i strukturalizacje wierzeń. W religiach rodzimych raczej takie poczynania, bez bodźca z zewnątrz, byly nie potrzebne i rzadko spotykane.
Panowie (i Panie). Nie można umieszczać takich kontrowersyjnych stwiedzeń, nie popierając ich jakimikolwiek dowodami. Skąd w ogóle taki pomysł? Sam Kandżur i Tendżur liczą ok. 300 tomów, a w wersji bonowskiej ok 200. Z natury rzeczy bon nie miał zbyt dużych szans na stanie się bogatszym. Nawet lamowie bonu nie zgodziliby się z tak odważnym stwierdzeniem przedstawionym przez gorliwego wikipedystę - Jongdzin Rinpocze np. nie ukrywa, że w bonowskim dzogczen nie ma longde. Jak więc można mówić o byciu bogatszym w każdym aspekcie? Mało osób interesuje się tym tematem, więc takie zdania mogą leżeć niezauważone latami, ale warto jednak brać większą odpowiedzialność za swoje słowa.
---
Drogi Panie - niestety muszę stwierdzić, że nie dysponuje Pan właściwymi informacjami.
Korygując powyższe uwagi można stwierdzić kolejno; w tradycji Yungdrung Bon sam Ka'jur zawiera 184 tomy (sutry 62, Bum - prajniaparamita 102, tantry 18, dzogpachenpo ZZNG 4) oraz Katen (nie istnieje określenie Tenjur w Bon, komentarze sa okreslane nazwa Ka-ten) w którym w zależności od wersji znajduje sie 298 tomów. Poza tym sugerowałbym aby zapoznał się Pan z publikacjami zawierającymi informacje nt. Ka'jur i Katen - polecam np. rozdział dotyczący abidharmakoshi (analiza porównawcza pomiędzy Bon i Buddyzmem) w Bonpo Bon Studies vol. II autorstwa Dana Martina etc. zanim zajmie Pan głos dyskusji w celu podzielenia się swoją wiedzą.
Co do stwierdzenia o lamach bonu - to już spore nadużycie :) I w rozmowie z Yongdzinem Rinpoche i podczas nauk i wyjaśnień jakich udzielał zawsze podkreślał aspekt cyklu longde że został on wchłonięty z Bonu przez Nyingmapów
(co nie jest niczym specjalnie dziwnym zjawiskiem gdyż Bonpo i Nyingma posiadają wspólnych tertonów, siddhów i dakinie - również nauczyciel Chogyala Namkyaja Norbu, Changchub Dorgye był uczniem lamy Bon, Tashi Shardzy Gyaltsena Rinpoche).
Absorbcja ta została po części spowodowana tym iż część mistrzów praktykujących linie longde nie pozostawiła dzierżawców lini w Bon, natomiast w tradycji Nyingma pozostały one nadal żywe. Z drugiej strony wskutek zawirowań wojennych znaczna część tych tekstów została zniszczona stąd też podjęto decyzję o zaprzestaniu kontynuacji tej lini - zwlaszcza że główne pozostałe cztery (z Kusum Ranghar - pięć) cykle są wystarczająco bogate i co najważniejsze - kompletne.
Mogę również dodać iż obecny Menri Lopon - Trinley Niyma wywodzący się z Tsarki (miejscowść znana z filmu Himalaya) w Dolpo jest dzierżawcą lini dzogchen klasyfikowanej jako longde, gdyż pochodzi ona z jego rodzinnej lini przekazu kultywowanej przez dziesiątki generacji i nie jest to czymś wyjątkowym, gdyż do dziś dnia w starych rodach bonpo sięgającymi czasów królestwa Zhang Zhung nadal są utrzymywane nauki z Mantr, Tantr i Dzogchen będącymi ich wewnętrzną tradycją i swoistym rodzinnym skarbem.
Poza tym w ostatniej dekadzie temat odkryć związanych z Yungdrung Bon jest coraz ciekawszy i coraz wieksza rzesza tybetologów z calego świata zaczyna specjalizować sie w badaniach nad tą tradycją. Wystarczy śledzić publikacje elektroniczne typu Journal of the International Association of Tibetan Studies oraz choć sporadycznie kontaktować się z np. Charlsem Ramble (EPHE Sorbona) lub Tsering Thar'em (China Centre for Tibetan Studies, Uniwersytet Pekinski) aby dysponować podstawowymi aktualnymi informacjami z tej dziedziny. Mam nadzieje, że moja odpowiedz usatysfakcjonowała Pana i rozwiała dotychczasowe kontorwersyjne opinie.
W czasie kilku przebiegów bota poniższy link zewnętrzny był niedostępny. Sprawdź, czy link faktycznie nie działa i jeśli tak, to zastąp go działającym. Po zweryfikowaniu i poprawieniu linku usuń ten szablon. Jeśli link został oznaczony w szablonie {{Cytuj}} jako zarchiwizowany, bot powinien usunąć to zgłoszenie w ciągu 24 godz. od wstawienia.
http://web.archive.org/web/20140221170452/http://bon-encyclopedia.wikispaces.com:80/Nyame+Sherab+Gyaltsen |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.